مندرجات کا رخ کریں

"ابو عبیدہ جراح" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
imported>Mabbassi
imported>Mabbassi
سطر 72: سطر 72:


===فتح بعلبک و حمص===
===فتح بعلبک و حمص===
<!--
ابوعبیده دمشقیوں سے صلح کے حمص روانہ ہو گیا اور پہلے بعلبک کے اہالیوں سے صلح کی اور پھر اس نے حمص پر حملہ کیا ۔<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۵۴، ۱۵۶.</ref> لیکن الاذقیہ کا علاقہ سخت جنگ کے بعد فتح ہوا ۔<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۵۷.</ref> بلاذری<ref>فتوح، ج۱، ص۱۶۲.</ref> کے مطابق  [[رجب]] سال ۱۵ میں یرموک کی سخت جنگ کے بعد ابوعبیده نے قنسرین اور انطاکی کو فتح کیا  ۔<ref>فتوح، ج۱، ص۱۷۲  ۱۷۴.</ref> عمر بن عاص کے ذریعے ہونے والی [[اردن]] اور [[فلسطین]] کی مانند سرزمینوں کی فتوحات میں  ابو عبیدہ نے نظارت کے فرائض انجام دیئے ۔<ref>ازدی، تاریخ فتوح الشام، ص۱۰۷.</ref>
ابوعبیده پس از صلح با دمشقیان به سوی [[حمص]] روانه شد و نخست با اهالی [[بعلبک]] و سپس حمص صلح کرد<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۵۴، ۱۵۶.</ref> اما [[لاذقیه]] پس از جنگ سختی فتح شد.<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۵۷.</ref> بنابر خبر بلاذری<ref>فتوح، ج۱، ص۱۶۲.</ref> در [[رجب]] سال ۱۵، پس از نبرد سنگین [[یرموک]]، ابوعبیده [[قنسرین|قِنَّسرین]] و [[انطاکیه]] را فتح کرد.<ref>فتوح، ج۱، ص۱۷۲  ۱۷۴.</ref> ابوعبیده همچنین بر تمام فتوحات سرزمین‌های دیگر مانند [[اردن]] و [[فلسطین]] که توسط [[عمرو عاص]] صورت می‌گرفت، نظارت داشت.<ref>ازدی، تاریخ فتوح الشام، ص۱۰۷.</ref>


گفته‌اند زمانی که ابوعبیده سرگرم فتح [[بیت المقدس]] بود (۱۷ ق)، مردم شهر تصمیم به صلح و پرداخت [[جزیه]] گرفتند، بدین شرط که خلیفه خود برای صلح به شام آید. ابوعبیده به عمر نامه نوشت و عمر به جابیه دمشق و از آنجا به بیت المقدس آمد و صلح نامه را امضا کرد.<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۶۴؛ طبری،‌ ج۳، ص۶۰۸  ۶۰۹، قس: ج۴، ص۵۶  ۵۷.</ref>
کہتے ہیں کہ جب ابوعبیده (۱۷ ق) میں [[بیت المقدس]] کی فتح میں سرگرم تھا ، شہر کے لوگوں نے صلح اور جزیے دینے کا اس شرط پر ارادہ ظاہر  کیا خلیفہ خود صلح کرنے کیلئے شام آئے ۔ ابوعبیده نے عمر کو خط لکھا تو عمر جابیہ (دمشق) آیا اور پھر وہاں سے  بیت المقدس آ کر صلح نامے پر دستخط کیے ۔<ref>بلاذری، فتوح، ج۱، ص۱۶۴؛ طبری،‌ ج۳، ص۶۰۸  ۶۰۹، قس: ج۴، ص۵۶  ۵۷.</ref>
 
==وفات==
==درگذشت==
ابوعبیده جراح ۱۷ یا ۱۸ق میں شام کے علاقے میں طاعون کی بیماری میں گرفتار ہو کر چل بسا ۔<ref>ازدی، تاریخ فتوح الشام، ص۲۶۷؛‌ بلاذری،‌ فتوح، ج۱، ص۱۶۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدین‍ه دمشق، ص۳۱۹  ۳۲۲.</ref> کہتے ہیں اسکی قبر اردن میں ہے۔ <ref>ازدی، تاریخ فتوح الشام، ص۲۶۷؛ ابوزرعه، تاریخ، ج۱، ص۲۱۸؛ ابن اعثم، كتاب الفتوح، ج۱، ص۳۱۱؛ ابونعیم، معرف‍ه الصحاب‍ه، ج۲، ص۲۰.</ref> ابوعبیده کی کوئی اولاد باقی نہیں رہی ۔<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۲۴۷؛ ابن حزم، جمهره انساب العرب، ص۱۷۶؛ ذهبی،  سیر اعلام النبلاء،ج۱، ص۸، به نقل از زبیر بن بکار.</ref>
ابوعبیده جراح در ۱۷ یا ۱۸ق به جهت بیماری طاعون که در [[شام]] فراگیر شده بود، درگذشت.<ref>ازدی، تاریخ فتوح الشام، ص۲۶۷؛‌ بلاذری،‌ فتوح، ج۱، ص۱۶۵؛ ابن عساکر، تاریخ مدین‍ه دمشق، ص۳۱۹  ۳۲۲.</ref> گفته‌اند که قبر او در [[اردن]] بوده است.<ref>ازدی، تاریخ فتوح الشام، ص۲۶۷؛ ابوزرعه، تاریخ، ج۱، ص۲۱۸؛ ابن اعثم، كتاب الفتوح، ج۱، ص۳۱۱؛ ابونعیم، معرف‍ه الصحاب‍ه، ج۲، ص۲۰.</ref> از ابوعبیده فرزندی بر جای نماند.<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۲۴۷؛ ابن حزم، جمهره انساب العرب، ص۱۷۶؛ ذهبی،  سیر اعلام النبلاء،ج۱، ص۸، به نقل از زبیر بن بکار.</ref>


==رویکرد اهل سنت و شیعیان==
==رویکرد اهل سنت و شیعیان==
<!--
[[اهل سنت]] به خاطر [[صحابه|صحابی‌بودن]] و وجود روایات وی از پیامبر (ص) در کتاب‌هایشان وی را ستوده‌اند.<ref>ابونعیم، معرف‍ه الصحاب‍ه، ‌ج۲، ص۲۸ به بعد؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱، ص۶  ۷؛ مزی، تحف‍ه الاشراف، ج۴، ص۲۳۱  ۲۳۳.</ref> همچنین فضایلی را برای وی نقل کرده<ref>احمد بن حنبل، الزهد، ص۲۳۰؛ حاکم، المستدرك علی الصحیحین، ج۳، ص۲۶۲  ۲۶۸؛ ابن سلام، ص۷۳  ۷۴.</ref> و به خاطر روایتی (که راوی آن، [[عمر بن خطاب]] است) او را یکی از «[[عشره مبشره|عشره مبشّره]]» (ده صحابی که پیامبر (ص) به ایشان وعده بهشت داده است)، دانسته‌اند<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۷۹۳؛ محب طبری، الریاض النضره فی مناقب العشره، ج۳، ص۳۵۰  ۳۵۱.</ref> نیز آورده‌اند که عمر چندان به او اعتماد داشت که گفت: اگر مرا مرگ دریابد و ابوعبیده زنده باشد، او را به جای خویش می‌گمارم.<ref>احمد بن حنبل، مسند، ج۱، ص۱۸؛ ابن سعد، الطبقات الكبری، ج۳، ص۳۴۳؛ بلاذری،‌ انساب، ۲/گ۳۴۶ الف، طبری، ج۴، ص۲۲۷.</ref>
[[اهل سنت]] به خاطر [[صحابه|صحابی‌بودن]] و وجود روایات وی از پیامبر (ص) در کتاب‌هایشان وی را ستوده‌اند.<ref>ابونعیم، معرف‍ه الصحاب‍ه، ‌ج۲، ص۲۸ به بعد؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱، ص۶  ۷؛ مزی، تحف‍ه الاشراف، ج۴، ص۲۳۱  ۲۳۳.</ref> همچنین فضایلی را برای وی نقل کرده<ref>احمد بن حنبل، الزهد، ص۲۳۰؛ حاکم، المستدرك علی الصحیحین، ج۳، ص۲۶۲  ۲۶۸؛ ابن سلام، ص۷۳  ۷۴.</ref> و به خاطر روایتی (که راوی آن، [[عمر بن خطاب]] است) او را یکی از «[[عشره مبشره|عشره مبشّره]]» (ده صحابی که پیامبر (ص) به ایشان وعده بهشت داده است)، دانسته‌اند<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۷۹۳؛ محب طبری، الریاض النضره فی مناقب العشره، ج۳، ص۳۵۰  ۳۵۱.</ref> نیز آورده‌اند که عمر چندان به او اعتماد داشت که گفت: اگر مرا مرگ دریابد و ابوعبیده زنده باشد، او را به جای خویش می‌گمارم.<ref>احمد بن حنبل، مسند، ج۱، ص۱۸؛ ابن سعد، الطبقات الكبری، ج۳، ص۳۴۳؛ بلاذری،‌ انساب، ۲/گ۳۴۶ الف، طبری، ج۴، ص۲۲۷.</ref>


گمنام صارف