مندرجات کا رخ کریں

"سورہ آل عمران" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 61: سطر 61:
===یہودیوں کا ایمان لانا اور مرتد ہونا===
===یہودیوں کا ایمان لانا اور مرتد ہونا===
سورہ آل عمران کی آیت نمبر 72: {{قرآن کا متن|"وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ‌ وَاكْفُرُ‌وا آخِرَ‌هُ لَعَلَّهُمْ يَرْ‌جِعُونَ؛|ترجمہ= اہل کتاب کا ایک گروہ (اپنے لوگوں سے) کہتا ہے کہ جو کچھ مسلمانوں پر نازل ہوا ہے اس پر صبح کے وقت ایمان لے آؤ اور شام کے وقت انکار کر دو۔ شاید (اس ترکیب سے) وہ مسلمان (اپنے دین سے) پھر جائیں۔ "}} کے بارے میں آیا ہے کہ [[خیبر]] میں مقیم یہودیوں میں سے 12 افراد نے [[مسلمانوں]] کو اسلام کی تعلیمات سے متعلق شک و تردید میں مبتلا کرنے کا فیصلہ کیا۔ انہوں نے آپس میں یہ طے کیا کہ صبح کے وقت محمدؐ کے لائے ہوئے دین پر [[ایمان]] کا اظہار کریں گے اور شام کو یہ کہ کر اسلام سے روگردانی اختیار کریں گے کہ [[قرآن]] میں غور و فکر اور اپنے علماء کے ساتھ صلاح مشورے کے بعد اسلام کے باطل ہونے اور محمدؐ کے جھوٹے ہونے پر یقین ہو گیا ہے۔ یوں محمدؐ کے [[صحابہ|اصحاب]] جو ہمیں اہل کتاب اور عالم مانتے ہیں اپنے اعتقادات میں شک کرنے لگیں گے اور ہمارے دین پر ایمان لے آئیں گے۔ [[خداوندعالم]] نے اس آیت کے ذریعے پیغمبر اکرمؐ اور مسلمانوں کو یہودیوں کے اس مکر و فریب سے آگاہ فرمایا۔<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ح۲، ص۷۷۳-۷۷۴؛ واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۱.</ref>
سورہ آل عمران کی آیت نمبر 72: {{قرآن کا متن|"وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ‌ وَاكْفُرُ‌وا آخِرَ‌هُ لَعَلَّهُمْ يَرْ‌جِعُونَ؛|ترجمہ= اہل کتاب کا ایک گروہ (اپنے لوگوں سے) کہتا ہے کہ جو کچھ مسلمانوں پر نازل ہوا ہے اس پر صبح کے وقت ایمان لے آؤ اور شام کے وقت انکار کر دو۔ شاید (اس ترکیب سے) وہ مسلمان (اپنے دین سے) پھر جائیں۔ "}} کے بارے میں آیا ہے کہ [[خیبر]] میں مقیم یہودیوں میں سے 12 افراد نے [[مسلمانوں]] کو اسلام کی تعلیمات سے متعلق شک و تردید میں مبتلا کرنے کا فیصلہ کیا۔ انہوں نے آپس میں یہ طے کیا کہ صبح کے وقت محمدؐ کے لائے ہوئے دین پر [[ایمان]] کا اظہار کریں گے اور شام کو یہ کہ کر اسلام سے روگردانی اختیار کریں گے کہ [[قرآن]] میں غور و فکر اور اپنے علماء کے ساتھ صلاح مشورے کے بعد اسلام کے باطل ہونے اور محمدؐ کے جھوٹے ہونے پر یقین ہو گیا ہے۔ یوں محمدؐ کے [[صحابہ|اصحاب]] جو ہمیں اہل کتاب اور عالم مانتے ہیں اپنے اعتقادات میں شک کرنے لگیں گے اور ہمارے دین پر ایمان لے آئیں گے۔ [[خداوندعالم]] نے اس آیت کے ذریعے پیغمبر اکرمؐ اور مسلمانوں کو یہودیوں کے اس مکر و فریب سے آگاہ فرمایا۔<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ح۲، ص۷۷۳-۷۷۴؛ واحدی، اسباب نزول القرآن، ۱۴۱۱ق، ص۱۱۱.</ref>
==آیات مشہورہ==<!--
==آیات مشہورہ==
آيات متعددی از سوره آل عمران از جمله آیه ۷ با نام [[محکم و متشابه]]، آیه ۲۶ با نام [[آیه ملک|ملک]]، آیه ۶۱ با نام [[آیه مباهله|مباهله]] و آیه ۱۰۳ با نام [[آیه اعتصام|اعتصام]] جزو آیات مشهور و نامدار این سوره است.
سورہ آل عمران کی آیت نمبر 7 [[محکم اور متشابہ]]، آیت نمبر 26 [[آیت ملک|ملک]]، آیٹ نمبر 61 [[آیت مباہلہ|مباہلہ]] اور آیت نمبر 103 [[آیت اعتصام|اعتصام]] کے نام سے اس سورت کی مشہور آیات میں شمار ہوتی ہیں۔


===آیه محکم و متشابه (۷)===
===آیت محکم اور متشابہ (7)===
{{اصلی|محکم و متشابه}}
{{اصلی|محکم اور متشابہ}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ‌ مُتَشَابِهَاتٌ ...'''﴿۷﴾»<br />
{{قرآن کا متن|هُوَ الَّذِي أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ‌ مُتَشَابِهَاتٌ ...﴿7﴾<br />
|ترجمه=اوست كسى كه اين كتاب [قرآن‌] را بر تو فرو فرستاد. پاره‌اى از آن، آيات محكم [صريح و روشن‌] است. آنها اساس كتابند و [پاره‌اى‌] ديگر متشابهاتند [كه تأويل‌پذيرند].|اندازه=100%}}
|ترجمہ=وہ وہی ہے جس نے آپ پر ایسی کتاب نازل کی جس میں کچھ آیتیں تو محکم ہیں۔ جو کتاب کی اصل و بنیاد ہیں اور کچھ متشابہ ہیں...}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{اختتام}}
 
<!--
این آيه از دسته‌ای از آیات قرآن به نام متشابهات، سخن می‌گوید که معناى روشنی ندارند و مورد سوءاستفادهٔ افراد منحرف قرار می‌گیرند. به گفتهٔ [[ناصر مکارم شیرازی]]، علت وجود چنین آیاتی در قرآن، بالابودن سطح مطلب يا گفتگو از عوالم خارج از دسترس بشر، مانند عالَم غيب، جهان رستاخيز و صفات خدا است.<ref>مكارم شيرازى، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۳۲و۴۳۳.</ref>
این آيه از دسته‌ای از آیات قرآن به نام متشابهات، سخن می‌گوید که معناى روشنی ندارند و مورد سوءاستفادهٔ افراد منحرف قرار می‌گیرند. به گفتهٔ [[ناصر مکارم شیرازی]]، علت وجود چنین آیاتی در قرآن، بالابودن سطح مطلب يا گفتگو از عوالم خارج از دسترس بشر، مانند عالَم غيب، جهان رستاخيز و صفات خدا است.<ref>مكارم شيرازى، تفسیر نمونه، 1374ش، ج2، ص432و433.</ref>
از دیرباز، در مباحث تفسیری و علوم قرآنی درباره معنای متشابهات در این آیه و مصداق‌های آن، بسیار گفتگو شده است؛ تا آنجا که رساله‌ها و کتاب‌های علمی مستقلی نیز در این زمینه، به تألیف رسیده است.<ref>رستمی‌زاده؛ خزاعی، متشابه و محکم و راسخان در علم از دیدگاه امام علی(ع)، ۱۳۹۰، ص۷۴.</ref>
از دیرباز، در مباحث تفسیری و علوم قرآنی درباره معنای متشابهات در این آیه و مصداق‌های آن، بسیار گفتگو شده است؛ تا آنجا که رساله‌ها و کتاب‌های علمی مستقلی نیز در این زمینه، به تألیف رسیده است.<ref>رستمی‌زاده؛ خزاعی، متشابه و محکم و راسخان در علم از دیدگاه امام علی(ع)، 1390، ص74.</ref>


===آیه دین حق (۱۹)===
===آیه دین حق (19)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّـهِ الْإِسْلَامُ ...'''﴿۱۹﴾»<br />
{{قرآن کا متن|إِنَّ الدِّينَ عِندَ اللَّـهِ الْإِسْلَامُ ...﴿19﴾»<br />
|ترجمه= در حقيقت، دين نزد خدا همان اسلام است.|اندازه=100%}}
|ترجمه= در حقيقت، دين نزد خدا همان اسلام است.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}


[[علامه طباطبایی]] منظور از واژهٔ [[اسلام]] در این [[آیه]] را همان معنای لغوی آن می‌داند که نشان دهنده این نکته است که حقیقت همهٔ [[ادیان الهی]]، یک چیز است و آن، تسلیم در برابر [[خدا]] و اطاعت او است.<ref>طباطبایی، المیزان، ج۳، ص۱۲۰و۱۲۱.</ref> در [[تفسیر نمونه]] نیز واژه اسلام را به معناى تسليم و آيين حقيقى در پيشگاه خدا را همان تسليم در برابر فرمان او دانسته است؛ بر این اساس به آیین [[پيامبر اسلام(ص)]]، از آن رو «اسلام» گفته می‌شود که آخرين و برترين آيين‌ها است؛ وگرنه از يك نظر همه اديان الهى، اسلام است.<ref>مكارم شيرازى، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۴۷۰و۴۷۱.</ref>
[[علامه طباطبایی]] منظور از واژهٔ [[اسلام]] در این [[آیه]] را همان معنای لغوی آن می‌داند که نشان دهنده این نکته است که حقیقت همهٔ [[ادیان الهی]]، یک چیز است و آن، تسلیم در برابر [[خدا]] و اطاعت او است.<ref>طباطبایی، المیزان، ج3، ص120و121.</ref> در [[تفسیر نمونه]] نیز واژه اسلام را به معناى تسليم و آيين حقيقى در پيشگاه خدا را همان تسليم در برابر فرمان او دانسته است؛ بر این اساس به آیین [[پيامبر اسلام(ص)]]، از آن رو «اسلام» گفته می‌شود که آخرين و برترين آيين‌ها است؛ وگرنه از يك نظر همه اديان الهى، اسلام است.<ref>مكارم شيرازى، تفسیر نمونه، 1374ش، ج2، ص470و471.</ref>


=== آیه مُلک (۲۶) ===
=== آیه مُلک (26) ===
{{اصلی|آیه ملک}}
{{اصلی|آیه ملک}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«''' قُلِ اللَّـهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَاءُ ۖ بِيَدِكَ الْخَيْرُ‌ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ‌ '''﴿۲۶﴾»<br />
{{قرآن کا متن| قُلِ اللَّـهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَاءُ ۖ بِيَدِكَ الْخَيْرُ‌ ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ‌ ﴿26﴾»<br />
|ترجمه= بگو: «بار خدايا، تويى كه فرمانفرمايى؛ هر آن كس را كه خواهى، فرمانروايى بخشى؛ و از هر كه خواهى، فرمانروايى را باز ستانى؛ و هر كه را خواهى، عزت بخشى؛ و هر كه را خواهى، خوار گردانى؛ همه خوبيها به دست توست، و تو بر هر چيز توانايى.»|اندازه=100%}}
|ترجمه= بگو: «بار خدايا، تويى كه فرمانفرمايى؛ هر آن كس را كه خواهى، فرمانروايى بخشى؛ و از هر كه خواهى، فرمانروايى را باز ستانى؛ و هر كه را خواهى، عزت بخشى؛ و هر كه را خواهى، خوار گردانى؛ همه خوبيها به دست توست، و تو بر هر چيز توانايى.»|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}
مالکیت خداوند را در این [[آیه]] نشان از قدرت او دانسته‌اند که هرگونه بخواهد در مُلک خود تصرف می‌کند.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۶-۳۷.</ref> [[مفسران]] منظور از «تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشاءُ» را مسلمانان نخستین می‌دانند که دعوت [[اسلام]] را اجابت و بدان عمل کردند و [[خداوند]] به آنان قدرت، حکومت و عزت بخشید و منظور از «وَ تَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشاءُ» را [[مشرکان]]، [[رومیان]] و [[ایرانیان]] می‌دانند که به دلیل کفرشان، خداوند قدرت آنها را زایل کرد و عزت آنها را گرفت.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۲۷-۷۲۸؛ مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۷.</ref> بنابراین گرفتن قدرت از زورمندان و دادن آن به ضعیفان را نشانه قدرت خداوند دانسته‌اند.<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۷.</ref>
مالکیت خداوند را در این [[آیه]] نشان از قدرت او دانسته‌اند که هرگونه بخواهد در مُلک خود تصرف می‌کند.<ref>مغنیه، الکاشف، 1424ق، ج2، ص36-37.</ref> [[مفسران]] منظور از «تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشاءُ» را مسلمانان نخستین می‌دانند که دعوت [[اسلام]] را اجابت و بدان عمل کردند و [[خداوند]] به آنان قدرت، حکومت و عزت بخشید و منظور از «وَ تَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشاءُ» را [[مشرکان]]، [[رومیان]] و [[ایرانیان]] می‌دانند که به دلیل کفرشان، خداوند قدرت آنها را زایل کرد و عزت آنها را گرفت.<ref>طبرسی، مجمع البیان، 1372ش، ج2، ص727-728؛ مغنیه، الکاشف، 1424ق، ج2، ص37.</ref> بنابراین گرفتن قدرت از زورمندان و دادن آن به ضعیفان را نشانه قدرت خداوند دانسته‌اند.<ref>مغنیه، الکاشف، 1424ق، ج2، ص37.</ref>
[[پرونده:آیه مباهله (آل عمران ۶۱).jpg|180px|بندانگشتی|آیه مباهله]]
[[پرونده:آیه مباهله (آل عمران 61).jpg|180px|بندانگشتی|آیه مباهله]]


===آیه مباهله(۶۱)===
===آیه مباهله(61)===
{{اصلی|آیه مباهله}}
{{اصلی|آیه مباهله}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ '''﴿۶۱﴾»<br />
{{قرآن کا متن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْكَاذِبِینَ ﴿61﴾»<br />
|ترجمه= بنابراین پس از فرارسیدن علم [وحی] به تو، هر کس درباره او [حضرت عیسی(ع)]، با تو به چالش برخیزد، به او بگو: بیایید تا فرزندانمان و فرزندانتان و زنانمان و زنانتان و جان‌هایمان و جان‌هایتان را فراخوانیم، آنگاه (به درگاه خداوند) زاری [تضرّع] کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم.|اندازه=100%}}
|ترجمه= بنابراین پس از فرارسیدن علم [وحی] به تو، هر کس درباره او [حضرت عیسی(ع)]، با تو به چالش برخیزد، به او بگو: بیایید تا فرزندانمان و فرزندانتان و زنانمان و زنانتان و جان‌هایمان و جان‌هایتان را فراخوانیم، آنگاه (به درگاه خداوند) زاری [تضرّع] کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}


دانشمندان فرقه‌های مختلف اسلامی در نوشته‌های [[کلام|کلامی]]، [[تفسیر|تفسیری]]، تاریخی و [[فقه|فقهی]]ِ، از [[آیه مباهله]] گفتگو کرده‌اند.<ref>الغفوری، «خوانش فقهی جدیدی از آیهٔ مباهله»، ص۴۸.</ref> مفسران [[شیعه]] و برخی از مفسران [[اهل سنت]] این آیه را از فضائل [[امام علی(ع)]] و [[اهل بیت(ع)]] دانسته‌اند.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۶۹؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۱.</ref> در این آیه [[امام علی (ع)]] به منزلهٔ نَفْس و جان [[پیامبر(ص)]] معرفی شده است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۶۸.</ref> [[امام رضا(ع)]] این آیه را بزرگترین فضیلت حضرت علی(ع) در [[قرآن]] معرفی کرده است.<ref>مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref>
دانشمندان فرقه‌های مختلف اسلامی در نوشته‌های [[کلام|کلامی]]، [[تفسیر|تفسیری]]، تاریخی و [[فقه|فقهی]]ِ، از [[آیه مباهله]] گفتگو کرده‌اند.<ref>الغفوری، «خوانش فقهی جدیدی از آیهٔ مباهله»، ص48.</ref> مفسران [[شیعه]] و برخی از مفسران [[اهل سنت]] این آیه را از فضائل [[امام علی(ع)]] و [[اهل بیت(ع)]] دانسته‌اند.<ref>زمخشری، الکشاف، 1407ق، ج1، ص369؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، 1420ق، ج8، ص247؛ بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، 1418ق، ج2، ص21.</ref> در این آیه [[امام علی (ع)]] به منزلهٔ نَفْس و جان [[پیامبر(ص)]] معرفی شده است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان، 1406ق، ج5، ص168.</ref> [[امام رضا(ع)]] این آیه را بزرگترین فضیلت حضرت علی(ع) در [[قرآن]] معرفی کرده است.<ref>مفید، الفصول المختاره، 1414ق، ص38.</ref>


===آیه انفاق (۹۲)===
===آیه انفاق (92)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''لَن تَنَالُوا الْبِرَّ‌ حَتَّىٰ تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّـهَ بِهِ عَلِيمٌ'''﴿۹۲﴾»<br />
{{قرآن کا متن|لَن تَنَالُوا الْبِرَّ‌ حَتَّىٰ تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللَّـهَ بِهِ عَلِيمٌ﴿92﴾»<br />
|ترجمه= هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد و از هر چه انفاق كنيد قطعاً خدا بدان داناست.|اندازه=100%}}
|ترجمه= هرگز به نيكوكارى نخواهيد رسيد تا از آنچه دوست داريد انفاق كنيد و از هر چه انفاق كنيد قطعاً خدا بدان داناست.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}
واژه «بر» را در این آیه به معنای خیر وسیع و گسترده اعم از اعتقادی و عملی تعریف کرده‌اند<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۳۳۴.</ref> و مصادیق آن را [[بهشت]]، [[تقوا]]، بودن از صالحان،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۹۲.</ref> [[ایمان]] و عمل پاک<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳.</ref> دانسته‌اند. این آیه یکی از شرایط رسیدن به مقام نیکوکاران را [[انفاق]] از اموال مورد علاقه انسان می‌داند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۳.</ref>  
واژه «بر» را در این آیه به معنای خیر وسیع و گسترده اعم از اعتقادی و عملی تعریف کرده‌اند<ref>طباطبایی، المیزان، 1390ق، ج3، ص334.</ref> و مصادیق آن را [[بهشت]]، [[تقوا]]، بودن از صالحان،<ref>طبرسی، مجمع البیان، 1372ش، ج2، ص792.</ref> [[ایمان]] و عمل پاک<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1371ش، ج3، ص3.</ref> دانسته‌اند. این آیه یکی از شرایط رسیدن به مقام نیکوکاران را [[انفاق]] از اموال مورد علاقه انسان می‌داند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1371ش، ج3، ص3.</ref>  


[[پرونده:آیه اعتصام.jpg|بندانگشتی|آیه اعتصام به خط نستعلیق]]
[[پرونده:آیه اعتصام.jpg|بندانگشتی|آیه اعتصام به خط نستعلیق]]
===آیه وحدت یا اعتصام (۱۰۳)===
===آیه وحدت یا اعتصام (103)===
{{اصلی|آیه اعتصام}}
{{اصلی|آیه اعتصام}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّ‌قُوا ۚ وَاذْكُرُ‌وا نِعْمَتَ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَ‌ةٍ مِّنَ النَّارِ‌ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ '''﴿۱۰۳﴾»<br />
{{قرآن کا متن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّ‌قُوا ۚ وَاذْكُرُ‌وا نِعْمَتَ اللَّـهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَ‌ةٍ مِّنَ النَّارِ‌ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا ۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿103﴾»<br />
|ترجمه= و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد، و پراكنده نشويد و نعمت خدا را بر خود ياد كنيد: آنگاه كه دشمنان [يكديگر] بوديد، پس ميان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شديد؛ و بر كنار پرتگاه آتش بوديد كه شما را از آن رهانيد. اين گونه، خداوند نشانه‌هاى خود را براى شما روشن مى‌كند، باشد كه شما راه يابيد.|اندازه=100%}}
|ترجمه= و همگى به ريسمان خدا چنگ زنيد، و پراكنده نشويد و نعمت خدا را بر خود ياد كنيد: آنگاه كه دشمنان [يكديگر] بوديد، پس ميان دلهاى شما الفت انداخت، تا به لطف او برادران هم شديد؛ و بر كنار پرتگاه آتش بوديد كه شما را از آن رهانيد. اين گونه، خداوند نشانه‌هاى خود را براى شما روشن مى‌كند، باشد كه شما راه يابيد.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}
مفسران محتوای اصلی این [[آیه]] را دعوت به اتحاد و مبارزه با هر گونه تفرقه میان مسلمانان دانسته‌اند.<ref>مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص ۵۰۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۲.</ref> در این آیه [[خداوند]] برادری و محبت را راه نجات مسلمانان از لبه پرتگاهی از آتش معرفی می‌کند. منظور از آتش را در اینجا نه آتش دوزخ بلکه آتش جنگ و نزاع و خصومت‌های طولانی‌مدت قبیله [[اوس و خزرج]] قبل از اسلام می‌دانند که خداوند با [[اسلام]] و ایجاد الفت و برادری میان آن‌ها توانست این آتش را خاموش کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۲.</ref>
مفسران محتوای اصلی این [[آیه]] را دعوت به اتحاد و مبارزه با هر گونه تفرقه میان مسلمانان دانسته‌اند.<ref>مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، 1394ش، ج1، ص 508؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1374ش، ج3، ص32.</ref> در این آیه [[خداوند]] برادری و محبت را راه نجات مسلمانان از لبه پرتگاهی از آتش معرفی می‌کند. منظور از آتش را در اینجا نه آتش دوزخ بلکه آتش جنگ و نزاع و خصومت‌های طولانی‌مدت قبیله [[اوس و خزرج]] قبل از اسلام می‌دانند که خداوند با [[اسلام]] و ایجاد الفت و برادری میان آن‌ها توانست این آتش را خاموش کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1374ش، ج3، ص32.</ref>


===آیه مغفرت (۱۳۳)===
===آیه مغفرت (133)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''وَسَارِ‌عُوا إِلَىٰ مَغْفِرَ‌ةٍ مِّن رَّ‌بِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْ‌ضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْ‌ضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ'''﴿۱۳۳﴾»<br />
{{قرآن کا متن|وَسَارِ‌عُوا إِلَىٰ مَغْفِرَ‌ةٍ مِّن رَّ‌بِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْ‌ضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْ‌ضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ﴿133﴾»<br />
|ترجمه= و براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود، و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است، بشتابيد.|اندازه=100%}}
|ترجمه= و براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود، و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است، بشتابيد.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}
مسابقه و شتاب برای رسیدن به مغفرت الهی را در این آیه به معنای تلاش برای به دست آوردن اسباب [[مغفرت]] که در کتاب و [[سنت]] بدان اشاره شده است، دانسته‌اند.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۴۰۶، ج۵، ص۳۸۱.</ref>
مسابقه و شتاب برای رسیدن به مغفرت الهی را در این آیه به معنای تلاش برای به دست آوردن اسباب [[مغفرت]] که در کتاب و [[سنت]] بدان اشاره شده است، دانسته‌اند.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان، 1406، ج5، ص381.</ref>


===آیه کظم غیظ (۱۳۴)===
===آیه کظم غیظ (134)===
{{اصلی|کظم غیظ}}
{{اصلی|کظم غیظ}}
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّ‌اءِ وَالضَّرَّ‌اءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّـهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ'''﴿۱۳۴﴾»<br />
{{قرآن کا متن|الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّ‌اءِ وَالضَّرَّ‌اءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّـهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ﴿134﴾»<br />
|ترجمه= همانان كه در فراخى و تنگى انفاق مى‌كنند؛ و خشم خود را فرو مى‌برند؛ و از مردم در مى‌گذرند؛ و خداوند نكوكاران را دوست دارد.|اندازه=100%}}
|ترجمه= همانان كه در فراخى و تنگى انفاق مى‌كنند؛ و خشم خود را فرو مى‌برند؛ و از مردم در مى‌گذرند؛ و خداوند نكوكاران را دوست دارد.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}
در این آیه برخی از صفات پرهیزکارانی که به دنبال مغفرت الهی هستند، از جمله کنترل خشم بیان شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۹۷.</ref>
در این آیه برخی از صفات پرهیزکارانی که به دنبال مغفرت الهی هستند، از جمله کنترل خشم بیان شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1371ش، ج3، ص97.</ref>
[[پرونده:آیه و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا آل عمران آیه ۱۶۹.jpg|بندانگشتی|180px|آیهٔ ۱۶۹ آل عمران به خط نستعلیق]]
[[پرونده:آیه و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا آل عمران آیه 169.jpg|بندانگشتی|180px|آیهٔ 169 آل عمران به خط نستعلیق]]


===آیه زنده بودن شهیدان (۱۶۹)===
===آیه زنده بودن شهیدان (169)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ عِندَ رَ‌بِّهِمْ يُرْ‌زَقُونَ'''﴿۶۱﴾»<br />
{{قرآن کا متن|وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّـهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ عِندَ رَ‌بِّهِمْ يُرْ‌زَقُونَ﴿61﴾»<br />
|ترجمه= هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شده‌اند، مرده مپندار، بلكه زنده‌اند كه نزد پروردگارشان روزى داده مى‌شوند.|اندازه=100%}}
|ترجمه= هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شده‌اند، مرده مپندار، بلكه زنده‌اند كه نزد پروردگارشان روزى داده مى‌شوند.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}


آیه از مقام بلند [[شهادت|شهيدان]] ياد كرده و از زنده‌بودن آنها پس از مرگ و زندگی فوق‌العادهٔ آنان نزد پروردگارشان، سخن گفته است.<ref>مكارم شيرازى، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۱۶۸-۱۷۰.</ref> این آیه از جمله آیاتی است که بر ضریح کنونی (نصب‌شده در سال ۱۳۹۵ش) [[حضرت عباس (ع)]]، نقش بسته است.<ref>[https://alkafeel.net/ar-news/index.php?id=3929&lang=pr شبکه جهانی الکفیل.]</ref>
آیه از مقام بلند [[شهادت|شهيدان]] ياد كرده و از زنده‌بودن آنها پس از مرگ و زندگی فوق‌العادهٔ آنان نزد پروردگارشان، سخن گفته است.<ref>مكارم شيرازى، تفسیر نمونه، 1374ش، ج3، ص168-170.</ref> این آیه از جمله آیاتی است که بر ضریح کنونی (نصب‌شده در سال 1395ش) [[حضرت عباس (ع)]]، نقش بسته است.<ref>[https://alkafeel.net/ar-news/index.php?id=3929&lang=pr شبکه جهانی الکفیل.]</ref>


===آیات ربنا (۱۹۲ -۱۹۴)===
===آیات ربنا (192 -194)===
<div style="text-align: center;"><noinclude>
<div style="text-align: center;"><noinclude>
{{عربی|«'''رَ‌بَّنَا إِنَّكَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ‌ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ ۖ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ‌'''﴿١٩٢﴾'''رَّ‌بَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَ‌بِّكُمْ فَآمَنَّا ۚ رَ‌بَّنَا فَاغْفِرْ‌ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ‌ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَ‌ارِ‌''' ﴿١٩٣﴾'''رَ‌بَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُ‌سُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ'''﴿۱۹۴﴾»<br />
{{قرآن کا متن|رَ‌بَّنَا إِنَّكَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ‌ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ ۖ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ‌﴿192﴾رَّ‌بَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَ‌بِّكُمْ فَآمَنَّا ۚ رَ‌بَّنَا فَاغْفِرْ‌ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ‌ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَ‌ارِ‌ ﴿193﴾رَ‌بَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُ‌سُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ﴿194﴾»<br />
|ترجمه= پروردگارا، هر كه را تو در آتش درآورى، يقيناً رسوايش كرده‌اى، و براى ستمكاران ياورانى نيست. پروردگارا، ما شنيديم كه دعوتگرى به ايمان فرا مى‌خواند كه: «به پروردگار خود ايمان آوريد»، پس ايمان آورديم. پروردگارا، گناهان ما را بيامرز، و بدي‌هاى ما را بزداى و ما را در زمره نيكان بميران. پروردگارا و آنچه را كه به وسيله فرستادگانت به ما وعده داده‌اى به ما عطا كن و ما را روز رستاخيز رسوا مگردان، زيرا تو وعده‌ات را خلاف نمى‌كنى.|اندازه=100%}}
|ترجمه= پروردگارا، هر كه را تو در آتش درآورى، يقيناً رسوايش كرده‌اى، و براى ستمكاران ياورانى نيست. پروردگارا، ما شنيديم كه دعوتگرى به ايمان فرا مى‌خواند كه: «به پروردگار خود ايمان آوريد»، پس ايمان آورديم. پروردگارا، گناهان ما را بيامرز، و بدي‌هاى ما را بزداى و ما را در زمره نيكان بميران. پروردگارا و آنچه را كه به وسيله فرستادگانت به ما وعده داده‌اى به ما عطا كن و ما را روز رستاخيز رسوا مگردان، زيرا تو وعده‌ات را خلاف نمى‌كنى.|اندازه=100%}}
</noinclude>
</noinclude>
{{پایان}}
{{پایان}}
این آیات مجموعه‌ای از [[دعاهای قرآنی]] است که با واژه «ربنا» شروع شده و درخواست‌هایی را از زبان مؤمنان خردمند از پروردگارشان طلب می‌کنند. در آیه نخست خردمندان بیشتر از [[دوزخ|آتش دوزخ]] از رسوایی وحشت دارند به همین دلیل است که افراد با شخصیت برای حفظ آبرو و حیثیت حاضرند همه گونه رنج و ناراحتی را تحمل کنند؛ بنابراین دردناک‌ترین عذاب [[روز رستاخیز]] را رسوایی در پیشگاه [[خدا]] و بندگان معرفی کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۲۱۷.</ref>
این آیات مجموعه‌ای از [[دعاهای قرآنی]] است که با واژه «ربنا» شروع شده و درخواست‌هایی را از زبان مؤمنان خردمند از پروردگارشان طلب می‌کنند. در آیه نخست خردمندان بیشتر از [[دوزخ|آتش دوزخ]] از رسوایی وحشت دارند به همین دلیل است که افراد با شخصیت برای حفظ آبرو و حیثیت حاضرند همه گونه رنج و ناراحتی را تحمل کنند؛ بنابراین دردناک‌ترین عذاب [[روز رستاخیز]] را رسوایی در پیشگاه [[خدا]] و بندگان معرفی کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، 1371ش، ج3، ص217.</ref>
<br />
<br />
منظور از منادی در دومین [[آیه]] را [[پیامبر اسلام(ص)]] دانسته‌اند که به سوی [[ایمان]] ندا می‌داد و مؤمنان با پذیرش دعوت پیامبر، شایسته آمرزش [[گناهان]] و دریافت تشویق‌هایی می‌شوند که به آنها وعده داده شده بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۸۸.</ref>
منظور از منادی در دومین [[آیه]] را [[پیامبر اسلام(ص)]] دانسته‌اند که به سوی [[ایمان]] ندا می‌داد و مؤمنان با پذیرش دعوت پیامبر، شایسته آمرزش [[گناهان]] و دریافت تشویق‌هایی می‌شوند که به آنها وعده داده شده بود.<ref>طباطبایی، المیزان، 1390ق، ج4، ص88.</ref>


===دیگر آیات مشهور===
===دیگر آیات مشهور===
آیات دیگری از سوره آل عمران را نیز می‌توان به عنوان آیات مشهور و نامدار معرفی کرد: آیه ۳ درباره تصدیق کتاب‌های آسمانی قبل از جمله [[تورات]] و [[انجیل]]، آیه ۲۷ درباره ایجاد شب و روز (ایلاج)، آیه ۱۴۴ درباره نهی جامعه از بازگشت به [[جاهلیت]] بعد از درگذشت پیامبر(ص)، آیه ۱۵۹ درباره اخلاق نیک پیامبر(ص)، آیه ۱۶۴ درباره منت خداوند بر [[مؤمنان]]، آیه ۱۸۵ درباره چشیدن [[مرگ]] توسط همه انسان‌ها و آیه ۱۹۱ درباه [[ذکر خدا]] در همه حال از جمله این آیات است.
آیات دیگری از سوره آل عمران را نیز می‌توان به عنوان آیات مشهور و نامدار معرفی کرد: آیه 3 درباره تصدیق کتاب‌های آسمانی قبل از جمله [[تورات]] و [[انجیل]]، آیه 27 درباره ایجاد شب و روز (ایلاج)، آیه 144 درباره نهی جامعه از بازگشت به [[جاهلیت]] بعد از درگذشت پیامبر(ص)، آیه 159 درباره اخلاق نیک پیامبر(ص)، آیه 164 درباره منت خداوند بر [[مؤمنان]]، آیه 185 درباره چشیدن [[مرگ]] توسط همه انسان‌ها و آیه 191 درباه [[ذکر خدا]] در همه حال از جمله این آیات است.
-->
-->


confirmed، templateeditor
9,251

ترامیم