مندرجات کا رخ کریں

"میر داماد" کے نسخوں کے درمیان فرق

کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 48: سطر 48:
میر داماد نے اپنی عمر کے آخری سالوں میں [[شاہ صفی صفوی]] کے ساتھ [[عتبات عالیات]] کی زیارت کے لئے [[عراق]] کا سفر کیا<ref>قمی، الفوائدالرضویہ، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۷۷۔</ref> اور [[آقا بزرگ تہرانی]] کے مطابق آپ سنہ 1041ھ کو [[کربلا]] اور [[نجف]] کے درمیان وفات پائی اور نجف میں مدفون ہوئے۔<ref>آقابزرگ تہرانی، طبقات اعلام الشیعہ، ج۵، اسماعیلیان، ص۶۸۔</ref> کتاب [[ریحانۃ الادب (کتاب)|ریحانۃ الادب]] میں اس کے علاوہ 1040 اور 1042ھ کی تاریخ بھی آپ کی تاریخ وفات کے طور پر ذکر کی گئی ہے۔<ref>مدرس تبریزی، ریحانۃ الادب، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۶۱-۶۲۔</ref>
میر داماد نے اپنی عمر کے آخری سالوں میں [[شاہ صفی صفوی]] کے ساتھ [[عتبات عالیات]] کی زیارت کے لئے [[عراق]] کا سفر کیا<ref>قمی، الفوائدالرضویہ، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۷۷۔</ref> اور [[آقا بزرگ تہرانی]] کے مطابق آپ سنہ 1041ھ کو [[کربلا]] اور [[نجف]] کے درمیان وفات پائی اور نجف میں مدفون ہوئے۔<ref>آقابزرگ تہرانی، طبقات اعلام الشیعہ، ج۵، اسماعیلیان، ص۶۸۔</ref> کتاب [[ریحانۃ الادب (کتاب)|ریحانۃ الادب]] میں اس کے علاوہ 1040 اور 1042ھ کی تاریخ بھی آپ کی تاریخ وفات کے طور پر ذکر کی گئی ہے۔<ref>مدرس تبریزی، ریحانۃ الادب، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۶۱-۶۲۔</ref>


==علمی مقام و منزلت ==<!--
==علمی مقام و منزلت ==
[[ایزوتسو]] اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه ژاپنی، میرداماد را از بزرگ‌ترین فیلسوفان مسلمان دانسته است. به‌گفته او، وی عالمی جامع بوده و بر تمام دانش‌های متداول اسلامی، همچون [[فلسفه]]، [[کلام]]، طبیعیات، ریاضیات، [[فقه]]، [[اصول]]، [[حدیث]] و [[تفسیر]] تسلط کامل داشته است.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> همچنین نوشته است مشهوربودن میرداماد به معلم ثالث (در کنار ارسطو معلم اول و فارابی معلم ثانی)، حاکی از جایگاه بلند علمی‌ او در دوره زندگی‌اش است.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۴.</ref>
جاپانی اسلام شناس اور محقق قرآن [[ایزوتسو]] میر داماد کو سب سے بڑا مسلمان فلسفی قرار دیتے ہیں۔ ان کے مطابق میر داماد ایک جامع صفات عالم تھے اور تمام رائج اسلامی علوم جیسے [[فلسفہ]]، [[کلام]]، طبیعیات، ریاضیات، [[فقہ]]، [[اصول فقہ]]، [[حدیث]] اور [[تفسیر]] پر مکمل تسلط رکھتے تھے۔<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمہ ایزوتسو، ص۱۱۴-۱۱۵۔</ref> اسی طرح وہ لکھتے ہیں کہ میر داماد کا معلم ثالث (ارسطو معلم اول اور فارابی معلم ثانی کے بعد میر داماد کو معلم ثالث کہا جاتا ہے) کے لقب سے معروف ہونا ان کی علمی مقام و منزلت کی طرف اشارہ ہے۔<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمہ ایزوتسو، ص۱۱۴۔</ref>


[[مرتضی مطهری]] هم او را فیلسوف، [[فقیه]]، ریاضی‌دان، ادیب، [[رجال|رجالی]] و «مردی جامع» وصف کرده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۰۹.</ref> به‌نوشته [[اعیان الشیعه|اعیان‌الشیعه]]، میرداماد بر [[علوم غریبه]] هم مسلط بوده است.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م، ج۹، ص۱۸۹.</ref>  
[[شہید مطہری]] بھی میر داماد کو فلسفی، [[فقیہ]]، ریاضی‌دان، ادیب، [[رجال|رجالی]] اور ایک جامع صفات شخصیت کے طور پر توصیف کرتے ہیں۔<ref>مطہری، مجموعہ آثار، ۱۳۸۹ش، ج۱۴، ص۵۰۹۔</ref> [[اعیان الشیعہ]] کے مطابق میر داماد [[مغربی علوم]] پر بھی مسلط تھے۔<ref>امین، اعیان‌الشیعہ، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م، ج۹، ص۱۸۹۔</ref>  


ایزوتسو بر این باور است که فلسفه میرداماد بر فلسفه [[ملاصدرا]] ([[حکمت متعالیه]]) و مکتب فلسفی [[اصفهان]] تأثیر بسیار داشته است؛ به‌گونه‌ای که فهم درست آن‌ها بدون شناخت فلسفه میرداماد ناممکن است.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۵.</ref>
ایزوتسو اس بات کے معتقد ہیں کہ میر داماد کا فلسفہ [[ملاصدرا]] کی ([[حکمت متعالیہ]]) اور [[اصفہان]] کے فلسفی مکاتب سے متأثر تھا؛ اس طرح کہ میر داماد کے فلسفے کو سمجھے بغیر مذکورہ فلسفی مکاتب کو سمجھنا ناممکن ہے۔<ref>میر داماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمہ ایزوتسو، ص۱۱۵۔</ref>


میرداماد شاعر هم بوده، به فارسی و عربی شعر می‌سروده و اِشراق تخلص داشته است.<ref>امین، اعیان‌الشیعه، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م، ج۹، ص۱۸۹.</ref>
میر داماد شاعر بھی تھے، فارسی اور عربی زبان میں شاعری کرتے تھے اور اور شاعری میں ان کا تخلص اِشراق تھا۔<ref>امین، اعیان‌الشیعہ، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م، ج۹، ص۱۸۹۔</ref>


==فلسفه میرداماد==
==میر داماد کی فلسفی روش==<!--
به‌گفته [[ایزوتسو]]، فلسفه میرداماد هم بر برهان عقلی تکیه دارد و هم بر شهود عرفانی. او در روش عقلی، پیرو مکتب مشاء و در عرفان تحت‌تأثیر [[سهروردی]] است. بنابراین در فلسفه وی، بین حکمت مشاء و حکمت اشراق پیوند برقرار می‌شود.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref>
به‌گفته [[ایزوتسو]]، فلسفه میرداماد هم بر برهان عقلی تکیه دارد و هم بر شهود عرفانی. او در روش عقلی، پیرو مکتب مشاء و در عرفان تحت‌تأثیر [[سهروردی]] است. بنابراین در فلسفه وی، بین حکمت مشاء و حکمت اشراق پیوند برقرار می‌شود.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref>


سطر 89: سطر 89:
{{اصلی|فهرست آثار میرداماد}}
{{اصلی|فهرست آثار میرداماد}}
آثار مکتوب میرداماد را بیش از صد اثر برشمرده‌اند.<ref>نورانی، مصنفات میرداماد، ۱۳۸۱، مقدمه مهدی محقق، ج۱، صفحه بیست و شش.</ref> این آثار کتاب‌ها، رساله‌ها، شروح و حواشی او را شامل می‌شود.<ref>اوجبی، میرداماد، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۲.</ref> در کتاب [[ریحانة الادب (کتاب)|ریحانةالادب]] ۴۸ کتاب از او نام برده شده است.<ref>مدرس تبریزی، ریحانةالادب، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۶۰-۶۱.</ref> کتاب [[قبسات]] را شاهکار فلسفی میرداماد خوانده‌اند.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref>
آثار مکتوب میرداماد را بیش از صد اثر برشمرده‌اند.<ref>نورانی، مصنفات میرداماد، ۱۳۸۱، مقدمه مهدی محقق، ج۱، صفحه بیست و شش.</ref> این آثار کتاب‌ها، رساله‌ها، شروح و حواشی او را شامل می‌شود.<ref>اوجبی، میرداماد، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۲.</ref> در کتاب [[ریحانة الادب (کتاب)|ریحانةالادب]] ۴۸ کتاب از او نام برده شده است.<ref>مدرس تبریزی، ریحانةالادب، ۱۳۶۹ش، ج۶، ص۶۰-۶۱.</ref> کتاب [[قبسات]] را شاهکار فلسفی میرداماد خوانده‌اند.<ref>میرداماد، القبسات، ۱۳۶۷ش، مقدمه ایزوتسو، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref>
-->
==حوالہ جات==
{{حوالہ جات2}}


== پانویس ==
== مآخذ ==
{{پانویس۲}}
{{مآخذ}}
 
== منابع ==
* افندی اصفهانی، میرزا عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق سیداحمد حسینی، قم، خیام، ۱۴۰۱ق.
* افندی اصفهانی، میرزا عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق سیداحمد حسینی، قم، خیام، ۱۴۰۱ق.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم.
سطر 105: سطر 106:
* میرداماد، میرمحمدباقر، القبسات، به‌اهتمام دکتر مهدى محقق، دکتر سیدعلى موسوى بهبهانى، پروفسور ایزوتسو و دکتر ابراهيم دیباجی، ‏تهران، دانشگاه تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش.
* میرداماد، میرمحمدباقر، القبسات، به‌اهتمام دکتر مهدى محقق، دکتر سیدعلى موسوى بهبهانى، پروفسور ایزوتسو و دکتر ابراهيم دیباجی، ‏تهران، دانشگاه تهران، چاپ دوم، ۱۳۶۷ش.
* نورانی، عبدالله، مصنفات میرداماد؛ مشتمل بر ده عنوان از کتاب‌ها و رساله‌ها و اجازه‌نامه‌ها و نامه‌ها، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
* نورانی، عبدالله، مصنفات میرداماد؛ مشتمل بر ده عنوان از کتاب‌ها و رساله‌ها و اجازه‌نامه‌ها و نامه‌ها، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
{{فیلسوفان شیعه}}
{{خاتمہ}}
{{شاعران شیعه}}
{{شیعہ فلاسفہ}}
{{شیعہ شعراء}}
confirmed، templateeditor
9,251

ترامیم