مندرجات کا رخ کریں

"کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد (کتاب)" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
imported>Mabbassi
(نیا صفحہ: کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد علامہ حلی کی تالیفات میں سے جو علم کلام کے موضوع میں لکھی گ...)
 
imported>Mabbassi
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 1: سطر 1:
{{زیر تعمیر}}
[[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد]] [[علامہ حلی]] کی تالیفات میں سے جو [[علم کلام]] کے موضوع میں لکھی گئی اور اس میں [[شیعہ]] عقائد کی ابحاث ادلہ کے ساتھ بیان ہوئی ہیں ۔علامہ حلی کی یہ تالیف [[خواجہ نصیر الدین طوسی]] کی [[ تجرید الاعتقاد]] نامی کتاب کی شروحات میں معروف ترین شرح جانی جاتی ہے ۔
[[کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد]] [[علامہ حلی]] کی تالیفات میں سے جو [[علم کلام]] کے موضوع میں لکھی گئی اور اس میں [[شیعہ]] عقائد کی ابحاث ادلہ کے ساتھ بیان ہوئی ہیں ۔علامہ حلی کی یہ تالیف [[خواجہ نصیر الدین طوسی]] کی [[ تجرید الاعتقاد]] نامی کتاب کی شروحات میں معروف ترین شرح جانی جاتی ہے ۔
== معرفی ==
<!--
کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، کتابی است کلامی. مصحح این کتاب در معرفی آن چنین نوشته است:
::کتاب «[[تجرید الاعتقاد]]» تألیف سلطان المحققین [[خواجه نصیر الدین طوسی]]، اصل کتاب‌های کلامی و پیشگام آنهاست. این کتب با زیباترین ترتیب و بهترین نظام مسائلی اساسی را در بردارد که قبل از آن در هیچ کتابی نبوده است و بعد از آن نیز مانند آن نیاورده‌اند، بلکه همگی روزی‌خوار آن هستند.
::و «کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد» تألیفِ علامۀ علی الاطلاق،<ref>مقصود، علامه حلّی است.</ref> بهترین و اولین شرح بر آن است...<ref>حسن‌زاده، در: علامه حلی، ص۵</ref>
روش این شرح، به شیوه‌ی «قال اقول» است، یعنی شارح، متن تجرید الاعتقاد را با قال (=گفت)، و شرح خود را با اقول (=می‌گویم) مشخص کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب</ref>
== مؤلف ==
{{اصلی|علامه حلی}}
ابومنصور جمال‌الدین، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی (۶۴۸-۷۲۶ قمری) معروف به علامه حلّی، از [[:رده:علمای شیعه قرن8(قمری)|علمای شیعه قرن هشتم قمری]] است.
مناظرات و آثار او موجب گرایش [[اولجایتو|سلطان محمد خدابنده]] به [[تشیع]] و رواج مذهب شیعه در ایران گردید. علامه حلی دارای تالیفات بسیاری در علوم [[فقه]]، [[اصول]]، [[کلام|عقاید]]، فلسفه، منطق، [[دعا]] و... است از جمله [[تبصرة المتعلمین فی احکام الدین]]، کشف المراد، [[نهج الحق و کشف الصدق]]، [[باب حادی عشر]]، [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال]]، [[الجوهر النضید]]. او نخستین کسی بود که به علت فضل و دانش بسیارش با لقب [[آیت الله]] خوانده شد.
== انگیزۀ تألیف ==
شارح در مقدمه انگیزه خود را از اقدام به شرح این کتاب چنین توضیح داده است:
::اینک که به توفیق الاهی از نصیر الملة و الحق [[خواجه نصیر طوسی|محمد بن محمد بن حسن طوسی]] بهره بردم.... دریافتم که کتاب او به نام تجرید الاعتقاد به غایت مقصود بار یافته است و همۀ مسائل [[کلام|علم کلام]] را با رساترین نظام در خود جمع کرده است چنان که در خطبه و دیباچه کتاب آمده است. اما متن آن بسیار خلاصه و معانی بسیار را در خود جای داده است تا آنجا که محصلان از ادراک آن و جویندگان از فهم معانی آن عاجزند. پس این کتاب را با نام کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد تألیف کردم تا مسائل مبهم آن را توضیح دهم و مشکلات آن را آشکار گردانم...<ref>علامه حلی، ص۲۴</ref>
== مروری بر مطالب کتاب ==
این کتاب از ۶ بخش (مقصد) تشکیل شده است.
=== بخش اول: امور عامه ===
عنوان بخش اول کتاب امور عامه است و مشتمل بر این فصول است:
فصل اول: وجود و عدم
فصل دوم: ماهیت و لواحق آن
فصل سوم: علت و معلول
=== بخش دوم: جواهر و اعراض ===
فصول این بخش به قرار ذیل است:
فصل اول:جواهر
فصل دوم: اجسام
فصل سوم: سایر احکام اجسام
فصل چهارم: جواهر مجرد
فصل پنجم: اعراض
=== بخش سوم: اثبات آفریدگار متعال ===
وجود [[خداوند]] متعال، صفات او و افعالش، سه فصل این بخش هستند. مطالب راجع به [[توحید ذاتی]]، [[توحید صفاتی|صفاتی]] و [[توحید افعالی|افعالی]] در ضمن چندین مسأله در هر کدام از این سه فصل به بحث گذاشته شده است.
=== بخش چهارم: نبوت ===
در این بخش، ۷ مسأله راجع به موضوع [[نبوت]] مطرح شده است. این مسائل بدین قرارند: حُسن [[بعثت]]، وجوب بعثت، وجوب [[عصمت]]، راه شناخت صدق [[پیامبر]]، [[معجزه|کرامات]]، وجوب بعثت در همۀ زمان‌ها، نبوت [[حضرت محمد(ص)]].
=== بخش پنجم: امامت ===
در این بخش نیز در ضمن ۹ مسأله، مسائل مرتبط با [[امامت]] بیان شده است: وجوب نصب امام بر خدا، وجوب عصمت امام، وجوب افضل بودن امام، وجوب نص، امامت بلافصل [[علی بن ابی طالب]] بعد از پیامبر، ادلۀ عدم امامت دیگر مدعیان، افضل بودن علی از دیگر صحابه، امامت سایر [[امامان شیعه|امامان دوازده‌گانه]]، احکام مخالفان.
=== بخش ششم: معاد ===
آخرین بخش این کتاب به [[معاد]] اختصاص یافته و ۱۶ مسأله را در خود جای داده است. البته مسألۀ شانزدهم این بخش به [[امر به معروف و نهی از منکر]] پرداخته است.
== شرح و حاشیه ==
بر کتاب کشف المراد شروح و حاشیه‌های متعددی نگاشته شده است. برخی از این شروح عبارتند از:
# شرح کشف مراد فی شرح تجرید الاعتقاد به عربی، از مؤلفی ناشناخته: این اثر شرحی است بر کشف المراد [[علامه حلی]] که فقط بخشی از کتاب در نسخه شناخته شده از آن آمده و به دلیل افتادگی آغاز و انجام، معلوم نشد از کیست.
# حاشیۀ سید ابوالقاسم بن حسین رضوی قمی حائری لاهوری نقوی (۱۳۲۴ق).
# حاشیۀ میرزا عبدالرزاق بن علیرضا محدث همدانی (۱۳۸۱ق)
# تعلیقات [[حسن حسن زاده آملی|آیت الله حسن حسن زاده آملی]]: این به همراه کشف المراد توسط انتشارات [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم|جامعۀ مدرسین حوزه‌ علمیۀ قم]]، ۱۴۰۷ق، به چاپ رسیده است.
# توضیح المراد فی شرح کشف المراد، از [[سید هاشم حسینی تهرانی]] (۱۴۱۲ق): این کتاب چند بار به چاپ رسیده است.
# حاشیۀ سید محمّد هاشم بن جلال الدین روضاتی: این حاشیه در اصفهان، در سال ۱۳۵۲ق، به صورت چاپ سنگی، منتشر شده است.
# تعلیقة علی شرح التجرید العلامة از بشیر حسین بن صادق پاکستانی نجفی (متولد ۱۳۶۱ق-...)
# تعلیقة علی کشف المراد فی شرح التجرید، از ابراهیم بن ساجد بن باقر موسوی ابهری زنجانی
# حاشیۀ کشف المراد، از مؤلف ناشناخته: این اثر حاشیه‌ای است بر بخش اول کشف المراد.
# ترجمه و شرح کشف المراد، فارسی، از علامه [[میرزا ابوالحسن شعرانی]] (۱۳۹۳ ق): این ترجمه در ۴ مرداد ۱۳۵۱ش به پایان رسیده و تا به حال در تهران از طرف انتشارات اسلامیه هفت بار به چاپ رسیده است.
# ترجمه و شرح کشف المراد، فارسی، از شیخ علی محمدی قوچانی (متولد ۱۳۷۷ق): شرح و ترجمه فارسی مفصلی است بر کشف المراد علامه حلی. این شرح در قم سال‌های ۱۴۱۲ و ۱۴۱۵ و ۱۴۲۰ق به چاپ رسیده است.<ref>[http://rasekhoon.net/article/show/952425/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF-%281%29 کتاب شناسي تجريدالاعتقاد (۱)]</ref>
-->
== حوالہ جات==
{{حوالہ جات|2}}
== منابع ==
* علامه حلی، حسن بن یوسف، ''کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد''، تصحیح: حسن حسن زاده آملی، موسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، قم ۱۴۲۲ق / ۱۳۸۰ش
گمنام صارف