مندرجات کا رخ کریں

"معاویۃ بن ابی سفیان" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
imported>Mabbassi
سطر 90: سطر 90:


=== معاویہ کی دفتری امور کی سیاست ===
=== معاویہ کی دفتری امور کی سیاست ===
<!--
معاویہ نے اپنی توانائی کے تحت حکومت کے استفادہ کیلئے سودمند اداری طریقوں سے،دیوانوں کی ایجاد اور مفید وسائل سے فائدہ حاصل کیا ۔معاویہ کے دور حکومت میں دیوانوں کا تحول  قابل مشاہدہ تھا۔روم اور ایران کے ساتھ ارتباط میں یہ امر مؤثر تھا۔اموی دفتری سسٹم میں اسے  تکامل بخشے بغیر عمر بن خطاب کی پیروی کرتے تھے ۔  معاویہ نے اپنے پاس  موجود رومی حکومت میں کام کرنے والے عیسائیوں  مانند سرجون بن منصور رومی اور اسکے بیٹے  منصور بن سرجون سے دیوان منظم کرنے میں مدد لی ۔
معاویہ نے اپنی توانائی کے تحت حکومت کےاستعمال کیلئے مفید وسائل، دیوانوں کی ایجاد،فائدہ مند اداری طریقوں سے فائدہ حاصل کیا۔معاویہ کے دور حکومت میں دیوانوں تحول  قابل مشاہدہ تھا۔روم اور ایران کے ساتھ ارتباط میں یہ امر مؤثر تھا۔اموی دفتری سسٹم میں   تکامل بخشے بغیر عمر بن خطاب کی پیروی کرتے تھے ۔  معاویہ نے اپنے پاس  موجود رومی حکومت میں کام کرنے والے عیسائیوں  مانند سرجون بن منصور رومی اور اسکے بیٹے  منصور بن سرجون سے دیوان منظم کرنے میں مدد لی ۔


معاویہ نے دیوانوں میں مہر بندی  اور برید کو تاسیس کیا۔تا کہ خطوط مہر کے بغیر نہ رہے اور کوئی شکص خلیفہ کے بغیر ان کے اسرار سے آگاہ نہ ہو نیز خطوط جعل اور دگرگونی کا شکار نہ ہوں۔ افزون بر آن، دیوان خاتم گزارش‌هایی را دریافت می‌کرد که از سوی استانداران به جز خلیفه فرستاده می‌شد. دیوان برید نیز برای سرعت بخشیدن به ارتباط میان خلیفه و کارگزارنش درست شد. کارمندان این دو دیوان، علاوه بر ارسال و دریافت نامه‌ها، جاسوسان خلیفه بودند و رفتارهای استانداران را زیر نظر داشتند و گزارش‌ها را برای خلیفه می‌فرستادند. معاویہ هزینه هنگفتی را صرف این دیوان کرد.{{مدرک}}
معاویہ نے خاتم اور برید کے دیوانوں کی  تاسیس کیے۔تا کہ خطوط مہر کے بغیر نہ رہے اور خلیفہ کے علاوہ کوئی شخص ان کے اسرار سے آگاہ نہ ہو نیز خطوط جعل اور دگرگونی کا شکار نہ ہوں۔ دیوان خاتم ان خبروں کو حاصل کرتے جو صوبوں کے گورنر خلیفہ کی طرف بھجواتے تھے ۔ دیوان برید خلیفہ اور اسکے عاملوں وغیرہ کے درمیان  ارتباط کو سرعت بخشنے کیلئے قائم کیا گیا ۔ان دو دیوانوں (اداروں) کے ملازمین خطوط کے ارسال و ترسیل کے علاوہ خلیفہ کے جاسوس بھی تھے جو گورنروں کی حرکات و سکنات کو زیر نظر رکھتے تھے اور اپنی معلومات خلیفہ کو پہنچاتے تھے ۔ معاویہ ان اداروں کیلئے خطیر رقم خرچ کی تھی۔


==رخدادهای سیاسی داخلی دوران معاویہ==
==خلافت کے اہم واقعات==
===خوارج===
===خوارج===
در تمام دوران معاویہ با وجود شدت عمل و خشونت استانداران نسبت به خوارج، آنان همواره موجب ناآرامی بودند. معاویہ بیش از امام علی، از خوارج نفرت داشت. آنان معاویہ را منحرف از مسیر اسلام می‌دانستند. اعمال آنان خلیفه اموی را پریشان کرد و مخالف راه‌های مسالمت آمیز بودند و از این رو معاویہ با خشونت به آنان پاسخ داد.{{مدرک}}
<!--
معاویہ کے دور حکومت میں خوارج کی نسبت گورنروں کی شدت عمل اور سختی کے باوجود مسلسل ان کی جانب سے ناآرام رہے۔ معاویہ امام علی نسبت خوارج سے زیادہ نفرت کرتا تھا ۔ خوارج معاویہ کو اسلام سے منحرف سمجھتے تھے ۔انکے اعمال نے اموی خلیفہ کو پریشان کیا اور وہ مسالمت آمیز راستوں کے مخالف تھے اسی وجہ سے معاویہ نے انہیں خشونت سے جواب دیا ۔


::خوارج همزمان با انتقال مرکز خلافت از کوفه به دمشق، موضع متعادل‌تر و سازگارتری اتخاذ کردند که این موضع در انتقال مرکز فعالیت حروریه از کوفه به بصره، سستی و انشعاب در جنبش آنان، پیش از پا گرفتن آن و تبدیل شدن به حزب عقیدتی نمودار شد. فرق ناهمگون عقیدتی خوارج اثر منفی بر نیروی نظامی ایشان گذاشت و برای حکومت اموی فرصتی شد تا بر آنان چیره شود. جنگ نهروان نخستین و آخرین جنگی بود که خوارج در آن، تحت سرپرستی واحد و در برابر دشمنی واحد جمع شدند و پس از آن متفرق بودند.{{سخ}}خوارج کوفه به رهبری فروة بن نوفل اشجعی با صلح امام حسن و معاویہ مخالفت کردند و بر معاویہ که هنوز در کوفه بود، شوریدند و در نخیله اردو زدند. درگیری‌های میان آنان و نیروهای نظامی معاویہ رخ داد.{{مدرک}}
::خوارج همزمان با انتقال مرکز خلافت از کوفه به دمشق، موضع متعادل‌تر و سازگارتری اتخاذ کردند که این موضع در انتقال مرکز فعالیت حروریه از کوفه به بصره، سستی و انشعاب در جنبش آنان، پیش از پا گرفتن آن و تبدیل شدن به حزب عقیدتی نمودار شد. فرق ناهمگون عقیدتی خوارج اثر منفی بر نیروی نظامی ایشان گذاشت و برای حکومت اموی فرصتی شد تا بر آنان چیره شود. جنگ نهروان نخستین و آخرین جنگی بود که خوارج در آن، تحت سرپرستی واحد و در برابر دشمنی واحد جمع شدند و پس از آن متفرق بودند.{{سخ}}خوارج کوفه به رهبری فروة بن نوفل اشجعی با صلح امام حسن و معاویہ مخالفت کردند و بر معاویہ که هنوز در کوفه بود، شوریدند و در نخیله اردو زدند. درگیری‌های میان آنان و نیروهای نظامی معاویہ رخ داد.{{مدرک}}
گمنام صارف