"ابو سعید خدری" کے نسخوں کے درمیان فرق

ابو سعید خدری (ماخذ دیکھیں)

نسخہ بمطابق 10:02، 21 جنوری 2017ء

12,535 بائٹ کا اضافہ ، 21 جنوری 2017ء

م

کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں

بصریویکی متن

گمنام صارف

imported>Mabbassi

@@ سطر 2: / سطر 2: @@
 == نسب ==
+تاریخ اسلام کے منبع میں یوں انکا ذکر آیا ہے: سعد بن مالک بن سنان بن عبید بن ثعلبہ بن [عبید بن] الأبجر.<ref> الاستیعاب،ج۲،ص:۶۰۲.</ref> [[کنیت]]‌ ابوسعید اور اپنے جد  خُدره کے نام سے منسوب ہیں جو ابحر سے مشہور تھے۔<ref> طبری، المنتخب من کتاب ذیل المذیل، ج۱۱، ص۵۲۵. </ref>  بنو خدره انصار کی  بنی عوف کی شاخ تھی۔ انکے والد [[مالک بن سنان]]  اصحاب پیغمبر(ص) تھے جو جنگ احد میں شہید ہوئے ۔<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۱۳۵۲.</ref> ماں کا نام انیسہ بنت ابی حارثہ ہے جو قبیلۂ  بنی نجار سے تھی<ref>خلیفہ بن خیاط، الطبقات، ج۱، ص۲۱۶. </ref>
+== ذاتی فضیلت‌یں اور مذہبی مقام ==
+تاریخی و سیره‌نگاری کے منابع ابوسعید کو انصار کا ایک بزرگ سمجھتے ہیں <ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۰۲؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۸۰؛ ابن اثیر، اسد الغابہ، ج۲، ص۲۸۹. </ref> اسکی فقاہت کی تاکید کرتے ہیں۔<ref> ابن سعد، طبقات، ج۲، ص۳۷۲؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۸۰؛ ابوالسحاق شیرازی، طبقات الفقہاء، ص۵۱؛ نووی، تہذیب الاسماء و اللغات، ج۲، ص۲۳۷؛ ذہبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۷۰؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابہ، ج۲، ص۳۵. </ref> ابوسعید  [[صحابہ]] کے درمیان زہد و پارسائی میں مشہور تھے۔ اسکے متعلق ابونُعیم نے حلیۃ الاولیاء<ref>ابونعیم اصفہانی، حلیۃ الاولیاء، ج۱، صص۳۷۱ ۳۶۹. </ref> اور ابن جوزی در صفۃ الصفوة<ref> ابن جوزی، صفۃ الصفوة، ج۱، صص۷۱۵۷۱۴. </ref> انکی شخصیت پر بحچ کی ہے ۔ شیعہ [[رجال]] شناسوں نے نے بھی اسے بزرگ اور بہت زیادہ تعریف کی ہے ۔<ref> برقی، الرجال، ص۲. </ref> انہیں اصحاب پیامبر(ص) میں  [[سلمان]] و [[ابوذر]] کے ردیف میں قرار دیا ہے اور اصحاب [[امام علی]](ع) کے اصحاب میں «اصفیاء» کے زمرے میں گنا ہے انہیں امام علی برگزیدہ اصحاب کہا ہے <ref> برقی، احمد بن محمد، الرجال، ص۳. </ref>  [[رجال کشی]] میں [[امام صادق]](ع) سے منقول ہے کہ ابوسعید  دین کا پابند اور حق سے آشنا تھا نیز  [[فضل بن شاذان]] سے مروی ہے کہ  ابوسعیداپنے زمانے کے سابقین اصحاب میں تھے<ref> طوسی، اختیار معرفۃ الرجال، صص۳۸-۳۰.</ref>
+===روایت===
+<!--
+ابوسعید از روایان برجسته پیامبر(ص) است که هم انصار و هم مهاجران از او روایت کرده‌اند.<ref>الاستیعاب،ج۲،ص:۶۰۲.</ref>احادیث او از پیامبر(ص) را ۱۱۷۰ حدیث شمرده‌اند که برخی از آنها را صاحبان [[صحاح ششگانه]] چون [[مسلم بن حجاج نیشابوری|مسلم]] و [[بخاری]] آورده‌اند<ref> نووی، تهذیب الاسماء و اللغات، ۲/۲۳۷. </ref> و بقی بن خلد نیز بسیاری از آنها را در [[مسند کبیر]] خود گردآورده بوده است.<ref> ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۷۱.</ref> در میان روایات و احادیثی که ابوسعید نقل کرده، [[حدیث غدیر]] برای شیعیان اهمیت مضاعف دارد. وی از گروهی از مشاهیر اصحاب نیز [[حدیث]] روایت کرده است. در میان کسانی که از وی روایت کرده‌اند، گروهی از اصحاب مشهور پیامبر(ص) از جمله [[عبدالله بن عباس]]، [[عبدالله بن عمر]]، [[جابربن عبدالله]]، [[زید بن ثابت]] و [[انس بن مالک]] و جمع بسیاری از [[تابعین]] همچون [[سعید بن مسیب]]، [[عطاء بن یسار]] و [[نافع]] دیده می‌شوند.<ref> نووی، تهذیب الاسماء و اللغات، ج۲، ص۲۳۷؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ج۲، ص۲۸۹. </ref>
+==جایگاه سیاسی==
+ابوسعید در دوره پیامبر اکرم(ص) و امام علی(ص) به لحاظ سیاسی و نظامی فعال بود. ۱۳ ساله بود که پدرش او را برای شرکت در [[جنگ احد]] نزد پیامبر(ص) برد ولی پیامبر(ص) به سبب خردسالی، شرکت او را در جنگ نپذیرفت. پس از جنگ احد، وی در [[غزوه|غزوات]] مختلف پیامبر(ص) شرکت کرد.<ref> طبری، المنتخب من کتاب ذیل المذیل، ج۱۱، صص۵۲۶ ۵ ۵۲؛ حاکم نیشابوری، مستدرک الصحیحین ۳/۵۶۳؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۰۲</ref> از واقدی سیره‌نگار سدهٔ دوم و سوم قمری نقل شده است که نخستین جنگی که ابوسعید در آن شرکت جست، [[جنگ خندق]] بود.<ref>نک: الاستیعاب،ج۱،ص:۱۵۶.</ref>ابن کثیر (م. ۷۷۴ق.)گفته است که او در دوازده جنگ در رکاب پیامبر(ص) بوده است.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۴. </ref>
+در زمان [[خلافت]] ''[[حضرت علی]]''(ع) او در جنگ‌های [[صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]] همراه آن حضرت بود.<ref> ابن حبیب، المُحبّر، ص۲۹۱؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۱۸۰.</ref>
+ابوسعید با [[بنی امیه]] رابطه دوستانه نداشت و در فرصت‌های مختلف، از آنان انتقاد می‌کرد. از جمله هنگامی که [[مروان بن حکم]] ''[[خطبه عید]]'' را بر نماز مقدم داشت، با اعتراض ابوسعید رو به رو شد.<ref> صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۵، ص۱۴۸. </ref> همچنین در روزگار خلافت [[معاویه]]، برای اعتراض به کار او به [[شام]] رفت.<ref> ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق،ج۷، صص۱۸۳ ۱۸۲؛ برای حکایتی دربارة اوج مخالفت او با معاویه، نک: نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، ص۲۱۶. </ref> این خبر که ابوسعید در ۷۳ق ضمن مکتوبی با [[عبدالملک بن مروان]] بیعت کرده و نیز عبدالملک قبل از [[خلافت]] از او حدیث شنیده بوده است<ref> ابن سعد، طبقات، ج۵، صص۲۳۴-۲۲۹</ref>، هم از نظر زمانی و هم از حیث نوع رابطه‌ای که ابوسعید با [[بنی امیه]] داشته، شایان تردید است.
+به گفته [[ابن قتیبه]]<ref> ابن قتیبه، الامامة و السیاسة، ج۱، ص۲۱۳. </ref>ابوسعید در [[واقعه حره|واقعه حرّه]]، در حمله سپاهیان [[شام]] به [[مدینه]]، در خانه‌اش نشست، اما لشکریان شام به خانه‌اش ریختند و از وی پول و مال طلب کردند و چون به چنگ نیاوردند او را شکنجه کردند. به روایتی دیگر در روز واقعه حرّه، ابوسعید به غاری پناه برد و یکی از لشکریان شام که قصد کشتن او آمده بود، پس از آنکه او را شناخت رهایش کرد و از وی خواست تا برایش طلب مغفرت کند. <ref > ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۳، صص۲۲۱ ۲۲۰</ref>
+== وفات ==
+بیشتر مورخان وفات ابوسعید را در ۷۴ق ضبط کرده‌اند.<ref> خلیفة بن خیاط، الطبقات، ج۱، ص۲۱۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ج۱۱، صص۲۶۷ و ۵۲۶؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۶، ص۴۰؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۲، ص۶۰۲؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد،ج۱، ص۱۱۸.</ref> ولی برخی نیز آن را یک سال بعد از واقعة حره، در ۶۴ق گفته‌اند.<ref> ابن حیان، مشاهیر علماء الامصار، ص۱۱.</ref>می گویند [[احتضار]] ابو سعید سه روز طول کشید، محل دفن وی چنانکه در برخی منابع تصریح گردیده در [[مدینه]] و [[بقیع]] بوده است.<ref> حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، مستدرک الصحیحین، ج۲، ص۲۳۷.</ref> ولی گفتنی است که مزاری هم به نام او در [[استانبول]] فعلی وجود دارد.<ref> ایشلی، ۷۰-۷۳ isli, Necdet, Istanbul‘da sahabe kabir ue makamlan, Ankara, Renk ofset matbaacilik. </ref>
+== پانویس ==
+{{پانویس2}}
+==منابع==
+{{ستون-شروع|۲}}
+*ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
+*ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوة، به کوشش محمود فاخوری و محمد رواس قلعجی، بیروت، ۱۴۰۶ق/ ۱۹۸۶م.
+*ابن حبیب، محمد، المُحبّر، حیدرآباد دکن، ۱۳۶۱ق/ ۱۹۴۲م.
+*ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة، قاهره، ۱۳۲۸ق.
+*ابن حیان، محمد، مشاهیر علماء الامصار، به کوشش فلایشهامر، قاهره، ۱۳۷۹ق/ ۱۹۵۹م.
+*ابن سعد، محمد، طبقات، بیروت، دارصادر.
+*ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، قاهره، ۱۳۸۰ق/ ۱۹۶۰م.
+*ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، عمان، دارالبشیر.
+*ابن قتیبه، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، قاهره، ۱۹۶۰م.
+*ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، الامامة و السیاسة، قاهره، ۱۳۸۸ق/ ۱۹۶۹م.
+*ابوالسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۴۰۱ق/ ۱۹۸۱م.
+*ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیة الاولیاء، قاهره، ۱۳۵۱ق/ ۱۹۵۹ م.
+*برقی، احمد بن محمد، الرجال، به کوشش جلال الدین محدث، تهران، ۱۳۴۲ ش.
+*حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، مستدرک الصحیحین، حیدر آباد دکن، ۱۳۲۴ ق.
+*خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، قاهره، ۱۳۴۹ ق.
+*خلیفة بن خیاط، الطبقات، به کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۹۶۶ م.
+*ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، ۱۴۰۵/ق ۱۹۸۵ م.
+*ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، قاهره، ۱۳۶۸ ق.
+*صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، به کوشش برند راتکه ویسبادن، ۱۳۹۹ق/ ۱۹۷۹ م.
+*طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، به کوشش حمدی عبدالمجید سلفی، بغداد، ۱۳۹۹ ق/ ۱۹۷۹ م.
+*طبری، «‌المنتخب من کتاب ذیل المذیل »، همراه تاریخ طبری.
+*طوسی، محمد بن حسنِ، اختیار معرفة الرجال، به کوشش حسن مصطفوی، مشهد، ۱۳۴۸ ش.
+*نصر بن مزاحم منقری، وقعة صفین، به کوشش عبدالسلام محمد هارون، قاهره، ۱۳۸۲ ق.
+*نووی، یحیی بن شرف، تهذیب الاسماء و اللغات، قاهره، ادارة الطباعة المشیریة.
+{{پایان}}
+[[ar:أبو سعيد الخدري]]
+[[en:Abu Sa'id Khudri]]
+[[id:Abu Said al-Khudri]]