مندرجات کا رخ کریں

"سورہ قلم" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 14: سطر 14:
اسی طرح اس سورت کو [[ممتحنات]] میں سے بھی جانا گیا ہے<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰و۵۹۶۔</ref> کیونکہ مضامین کے اعتبار سے یہ سورت [[سورہ ممتحنہ]] کے ساتھ مماثلت رکھاتی ہے۔<ref>[http://lib۔eshia۔ir/26683/1/2612 فرہنگ‌نامہ علوم قرآن، ج۱، ص۲۶۱۲۔]</ref>
اسی طرح اس سورت کو [[ممتحنات]] میں سے بھی جانا گیا ہے<ref>رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰و۵۹۶۔</ref> کیونکہ مضامین کے اعتبار سے یہ سورت [[سورہ ممتحنہ]] کے ساتھ مماثلت رکھاتی ہے۔<ref>[http://lib۔eshia۔ir/26683/1/2612 فرہنگ‌نامہ علوم قرآن، ج۱، ص۲۶۱۲۔]</ref>
{{نوٹ|16 سورتوں کو ممتحنات کہا جاتا ہے اور یہ نام سیوطی نے تجویز کیا ہے۔رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ وہ سورتیں یہ ہیں: فتح، حشر، سجدہ، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعہ، صف، جن، نوح، مجادلہ، ممتحنہ اور تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰۔)}}
{{نوٹ|16 سورتوں کو ممتحنات کہا جاتا ہے اور یہ نام سیوطی نے تجویز کیا ہے۔رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ وہ سورتیں یہ ہیں: فتح، حشر، سجدہ، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعہ، صف، جن، نوح، مجادلہ، ممتحنہ اور تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰۔)}}
==مضامین==<!--
==مضامین==
مفاہیم این سورہ را می‌توان در موضوعات زیر دستہ‌بندی کرد:<ref>مکارم شیرازی، برگزیدہ تفسیر نمونہ، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۴۳؛ خرمشاہی، دانشنامہ قرآن و قرآن‌ پژوہی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸-۱۲۵۷</ref>
اس سورت کے مضامین کو درج ذیل موضوعات میں تقسیم کیا جا سکتا ہے:<ref>مکارم شیرازی، برگزیدہ تفسیر نمونہ، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۴۳؛ خرمشاہی، دانشنامہ قرآن و قرآن‌ پژوہی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸-۱۲۵۷</ref>
* ذکر صفات ويژۀ [[حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ|پیامبر(ص)]] و تأکید بر [[اخلاق]] برجستۀ ایشان،
* [[حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ|پیغمبر اکرمؐ]] کی خاص صفات کا بیان اور آپ کے [[خلق عظیم]] کا پیکر قرار دینا،
* ذکر صفات زشت [[شرک|مشرکان]] و دشمنان پیامبر(ص)،
* [[شرک|مشرکین]] اور پیغمبر اکرمؐ کے دشمنوں کی بری صفات کا ذکر،
* داستان «اصحاب الجنّۃ» و ہشدار بہ مشرکان،
* "اصحاب الجنّۃ" کی داستان اور مشرکین کو خبردار،
* یادآوری [[قیامت]] و عذاب‌ہای مشرکان،
* [[قیامت]] اور اس دن مشرکین کے عذاب‌ کی یادآوری،
* دستور بہ [[صبر]] و استقامت و مقاومت بہ پیامبر (ص) در برابر مشرکان و نہی از پیروی از  مشرکان۔
* مشرکین کے مقابلے میں پیغمبر اکرمؐ کو [[صبر]] و استقامت کی تلقین اور مشرکین کی پیروی سے ممانعت۔


{{سورہ قلم}}
{{سورہ قلم}}


==روایت‌ہای تاریخی==
==تاریخی واقعات==<!--
* داستان اصحاب الجنۃ (آیہ ۱۷ـ۳۳)
* داستان اصحاب الجنۃ (آیہ ۱۷ـ۳۳)
سورہ قلم از آیہ ہفدہم بہ بعد، حکایت عدہ‌ای ثروتمند را روایت می‌کند کہ باغ سرسبز و خرمی در [[یمن]] داشتند۔ آن باغ از آنِ پیرمردی بود کہ بہ اندازہ نیازش از آن استفادہ می‌کرد و اضافہ محصولش را بہ نیازمندان می‌داد۔ پس از مرگش، فرزندان او،‌ تصمیم گرفتند کہ ہمہ سود حاصل از باغ را برای خود بردارند و مستمندان را از آن باغ محروم کنند۔ بر اثر بخل ورزیدن آنہا، شبی بر اثر صاعقہ، باغ آتش گرفت و از آن چیزی بہ جا نماند۔ یکی از برادران، آنان را بہ خدا دعوت کرد و آنان از رفتار خود پشیمان شدند و توبہ کردند۔ آیہ ۳۳ در پایان این داستان یادآوری می‌کند کہ غرور و از یاد بردن نیازمندان چنین عاقبتی در پی دارد۔<ref>مکارم شیرازی، برگزیدہ تفسیر نمونہ،‌ ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۴۸-۲۵۱۔</ref>
سورہ قلم از آیہ ہفدہم بہ بعد، حکایت عدہ‌ای ثروتمند را روایت می‌کند کہ باغ سرسبز و خرمی در [[یمن]] داشتند۔ آن باغ از آنِ پیرمردی بود کہ بہ اندازہ نیازش از آن استفادہ می‌کرد و اضافہ محصولش را بہ نیازمندان می‌داد۔ پس از مرگش، فرزندان او،‌ تصمیم گرفتند کہ ہمہ سود حاصل از باغ را برای خود بردارند و مستمندان را از آن باغ محروم کنند۔ بر اثر بخل ورزیدن آنہا، شبی بر اثر صاعقہ، باغ آتش گرفت و از آن چیزی بہ جا نماند۔ یکی از برادران، آنان را بہ خدا دعوت کرد و آنان از رفتار خود پشیمان شدند و توبہ کردند۔ آیہ ۳۳ در پایان این داستان یادآوری می‌کند کہ غرور و از یاد بردن نیازمندان چنین عاقبتی در پی دارد۔<ref>مکارم شیرازی، برگزیدہ تفسیر نمونہ،‌ ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۴۸-۲۵۱۔</ref>
confirmed، templateeditor
9,024

ترامیم