"ابو الفرج اصفہانی" کے نسخوں کے درمیان فرق

[[شیخ طوسی]] اور [[علامہ حلی]] نے ابوالفرج اصفہانی کو اپنی تألیفات میں کئے گئے اظہار نظر کو مد نظر رکھتے ہوئے انہیں شیعہ فرقہ [[زیدیہ]] سے قرار دیتے ہیں<ref>شیخ طوسی، فہرست، ۱۴۲۰ق، ص۵۴۴؛ حلی، خلاصہ الاقوال، ۱۳۸۱ش، ص۴۶۵۔</ref> لیکن [[محمد باقر خوانساری]] (1226-1313ھ) نے اپنی کتاب [[روضات الجنات]] میں انہیں شیعہ قرار دیئے ہیں۔<ref>خوانساری اصفہانی، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۶، ص۱۳۵-۱۳۶۔</ref> کتاب روضات الجنات کے مترجم [[محمد باقر ساعدی خراسانی]] ابوالفرج اصفہانی کو اہل تظاہر بہ تشیع کے عنوان سے یاد کرتے ہیں اور ان کی زبانی ائمہ معصومین کی تعریف اپنے زمانے کے شیعہ حکام سے نزدیک ہونے کی بنا پر قرار دیتے ہیں۔<ref>خوانساری اصفہانی، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۶، ص۱۳۵-۱۳۶۔</ref>

آثار تألیفی متعددی بہ ابوالفرج اصفہانی منسوب است۔<ref>ابن العماد الحنبلی، شذرات الذہب، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۹۲۔</ref> وی آثار بسیاری، بہ‌ویژہ در شعر و نسب‌شناسی، تألیف کردہ است؛ بہ گونہ‌ای کہ برخی کتاب‌شناسان، نزدیک بہ ۳۰ اثر بہ او منسوب دانستہ‌اند۔<ref>ابوالفرج اصفہانی، الأغانی، ۱۹۹۴م، ج۱، ص۲۴۔</ref> مشہورترین آثار بہ جای ماندہ از وی، [[مقاتل الطالبیین]] و [[الاغانی (کتاب)|الاغانی]] است۔<ref>قائمی، «ابوالفرج اصفہانی»، ص۵۰-۵۱۔</ref> برخی دیگر از تألیفات او عبارتند از نسب بنی عبدشمس، ایام العرب و جمہرۃ النسب، آداب الغربا، الأخبار و النوادر، نسب بنی شیبان۔<ref>ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۳، ص۳۰۸؛ ابن ندیم، فہرست ابن ندیم، بیروت، ص۱۲۸؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۱، ص۳۹۷؛ شیخ طوسی، فہرست، ۱۴۲۰ق، ص۲۸۱؛ ذہبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۲۶، ص۱۴۴؛ آقابزرگ تہرانی، الذریعۃ، ۱۴۰۸ق، ج۲ ص۲۴۹؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۴، ص۲۷۸۔</ref>