مندرجات کا رخ کریں

"استغفار" کے نسخوں کے درمیان فرق

24 بائٹ کا اضافہ ،  21 اکتوبر 2018ء
م
سطر 11: سطر 11:


استغفار یا قولی اور زبانی ہے جیسے زبان سے "استغفراللہ" کہنا یا افعالی اور عملی ہے جیسے کوئی ایسا کام انجام دینا جو انسان کی مغفرت کا سبب بنے۔<ref>مؤسسہ دائرۃ المعارف فقہ اسلامی، فرہنگ فقہ، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۳۹.</ref> استغفار زبانی سے [[طہارت]]، [[نماز|صلاۃ]]، [[روزہ|صوم]]، [[حج]]، [[تجارت]]، [[ظہار]] اور [[کفارات|کفّارات]] وغیرہ کے باب میں بحث ہوتی ہے۔<ref> مؤسسہ دائرۃ المعارف فقہ اسلامی، فرہنگ فقہ، ج۱، ص۴۳۹.</ref>
استغفار یا قولی اور زبانی ہے جیسے زبان سے "استغفراللہ" کہنا یا افعالی اور عملی ہے جیسے کوئی ایسا کام انجام دینا جو انسان کی مغفرت کا سبب بنے۔<ref>مؤسسہ دائرۃ المعارف فقہ اسلامی، فرہنگ فقہ، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۴۳۹.</ref> استغفار زبانی سے [[طہارت]]، [[نماز|صلاۃ]]، [[روزہ|صوم]]، [[حج]]، [[تجارت]]، [[ظہار]] اور [[کفارات|کفّارات]] وغیرہ کے باب میں بحث ہوتی ہے۔<ref> مؤسسہ دائرۃ المعارف فقہ اسلامی، فرہنگ فقہ، ج۱، ص۴۳۹.</ref>
<!--
برخی مفسران اهل سنت از جمله زمخشری و فخر رازی، واژه استغفار در آیاتی از قرآن را به معنای [[ایمان]]،<ref>زمخشری، الکشاف، دارالکتاب العربی، ج۲، ص۴۰۲.</ref> یا [[اسلام]]<ref>فخر الرازی، التفسیر الکبیر، دار احیاء التراث العربی، ج۱۵، ص۱۵۸.</ref> دانسته‌اند. طبرسی، مفسر شیعه در قرن پنجم هجری، گاه واژه استغفار در قرآن کریم را به معنای گزاردن [[نماز]] تفسیر کرده و از مصادیق استغفار در مقام عمل شمرده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۱۴.</ref>


مفهوم آمرزش‌خواهی، ۶۸ بار در قرآن کریم بیان شده است؛<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref> از این میان، ۴۳ مورد، مشتقات استغفار، ۱۷ مورد در قالب «إغفر»، سه مورد به صیغه «یغفر»، دو مورد «تغفر» و یک بار به صورت «مغفرة» به کار رفته است.<ref>مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرة المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref>
بعض اہل سنت مفسرین من جملہ زمخشری اور فخر رازی نے قرآن کی آیات میں استغفار سے [[ایمان]]<ref>زمخشری، الکشاف، دارالکتاب العربی، ج۲، ص۴۰۲.</ref> یا [[اسلام]]<ref>فخر الرازی، التفسیر الکبیر، دار احیاء التراث العربی، ج۱۵، ص۱۵۸.</ref> لیتے ہیں۔ اسی طرح پانچویں صدی ہجری کے شیعہ مفسر جناب طبرسی بھی قرآن میں استغفار سے مراد [[نماز]] لیتے ہوئے اسے استغفار عملی کے مصادیق میں سے شمار کرتے ہیں۔<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۷۱۴.</ref>


در روایاتی منسوب به [[امام صادق(ع)]] نیز به استغفار اشاره شده است؛ از جمله در روایتی تصریح شده است که استغفار فراوان موجب می‌شود نامه عمل بندگان، درخشان شود.<ref>کلینی، اصول الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۰۴ (إذَا أکثَرَ العَبدُ مِنَ الاستِغفار رُفِعَت صَحیفَتُهُ وَ هی تَتَلَالَأُ).</ref> در روایاتی دیگر، [[زرارة بن اعین|زرارة بن أعین]] از امام صادق(ع) نقل کرده است که کسی که گناهی مرتکب می‌شود، از صبح تا شب مهلت دارد که طلب آمرزش کند و در این صورت، آن گناه برایش نوشته نمی‌شود.<ref>کلینی، اصول الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۷ (عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ [[زرارة بن اعین|زُرَارَةَ]] قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ علیه‌السلام یقُولُ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً أُجِّلَ مِنْ غُدْوَةٍ إِلَی اللَّیلِ فَإِنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ لَمْ یکتَبْ عَلَیهِ).</ref>
طلب مغفرت کا مفہوم قرآن کریم میں 68 بار بیان ہوا ہے؛<ref>مرکز فرہنگ و معارف قرآن، دائرۃ المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref> جس میں سے 43 مورد میں استغفار کے مشتقات جبکہ 17 مورد میں کلمہ "إغفر" تین مورد میں کلمہ "یغفر"، دو مورد میں کلمہ" تغفر" اور ایک بار کلمہ "مغفرة" کی شکل میں آیا ہے۔<ref>مرکز فرہنگ و معارف قرآن، دائرۃ المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۱۳۴.</ref>
-->
 
[[امام صادقؑ]] سے منسوب ایک حدیث میں استغفار کی طرف یوں اشارہ ہوا ہے؛ زیادہ استغفار کرنا انسان کے نامہ عمل کی درخشندگی کا سبب بنتا ہے۔<ref>کلینی، اصول الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۰۴ (إذَا أکثَرَ العَبدُ مِنَ الاستِغفار رُفِعَت صَحیفَتُهُ وَ هی تَتَلَالَأُ).</ref> ایک اور حدیث میں [[زرارۃ بن اعین|زرارۃ بن أعین]] امام صادقؑ سے نقل کرتے ہیں کہ جب انسان کسی گناہ کا ارتکاب کرتا ہے تو صبح سے رات تک اسے مہلت دی جاتی ہے تاکہ وہ اس خدا سے اس گناہ کی مغفرت کی دعا کرے اس دوران اگر وہ طلب استغفار کرتے تو وہ گناہ بخش دی جاتی ہے۔<ref>کلینی، اصول الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۷ (عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ علیه‌السلام یقُولُ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً أُجِّلَ مِنْ غُدْوَةٍ إِلَی اللَّیلِ فَإِنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ لَمْ یکتَبْ عَلَیهِ).</ref>


==قرآن میں استغفار کے اطلاقات==
==قرآن میں استغفار کے اطلاقات==
confirmed، templateeditor
5,869

ترامیم