مندرجات کا رخ کریں

"مغیرہ بن شعبہ" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
imported>Mabbassi
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
imported>Mabbassi
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 1: سطر 1:
مُغِیرَہ بن شُعبَہ [[رسول خدا]] کے ان [[اصحاب]] میں سے ہے جس نے وصال پیغمبر کے بعد [[حضرت فاطمہ]] کے گھر ہجوم میں کردار ادا کیا۔ دوسرے خلیفہ کی جانب سے اسے  بحرین، بصره اور [[کوفہ]] کی حکومتیں دی گئیں نیز وہ [[معاویہ بن ابو سفیان|معاویہ]] کے دور حکومت میں کوفے کا حاکم رہا۔ وہ مسجد کوفہ کے منبر پر  [[امام علی(ع)]] اور ان کے [[شیعہ|شیعوں]] کو [[لعن]] کرتا تھا۔ [[عمر بن خطاب|حضرت عمر بن خطاب]] کا قاتل ابو لؤلؤ مغیره کا غلام تھا۔
مُغِیرَہ بن شُعبَہ [[رسول خدا]] کے ان [[اصحاب]] میں سے ہے جس نے وصال پیغمبر کے بعد [[حضرت فاطمہ]] کے گھر ہجوم میں کردار ادا کیا۔ دوسرے خلیفہ کی جانب سے اسے  بحرین، بصره اور [[کوفہ]] کی حکومتیں دی گئیں نیز وہ [[معاویہ بن ابو سفیان|معاویہ]] کے دور حکومت میں کوفے کا حاکم رہا۔ وہ مسجد کوفہ کے منبر پر  [[امام علی(ع)]] اور ان کے [[شیعہ|شیعوں]] کو [[لعن]] کرتا تھا۔ [[عمر بن خطاب|حضرت عمر بن خطاب]] کا قاتل ابو لؤلؤ مغیره کا غلام تھا۔
==نسب، پیدائش ، وفات==
مغیرہ بن شعبہ بن أبی‌عامر بن مسعود  قبیلۂ ثقیف سے تھا۔کنیت ابو عیسیٰ یا عبد اللہ<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref>تھی ۔ وہ [[بعثت]] کے دوسرے یا تیسرے سال پیدا ہوا۔<ref>دیار بکری، تاریخ الخمیس، بی‌ تا، ج۱، ص۲۹۳</ref> و اور  [[۵۰ ہجری قمری]] کو کوفہ میں فوت ہوا۔<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref> اسے ایک چالاک شخص کہا گیا ہے۔<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶</ref>
==در زمان پیامبر==
اس نے [[سال ۵ قمری]] میں اسلام قبول کیا۔ [[صلح حدیبیہ]] اور [[بیعت رضوان]] میں موجود تھا۔<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref>  [[۹ قمری]] میں قبیلہ ثقیف کے اسلام لانے کے بعد رسول اللہ کے دستور کے مطابق مغیره اور [[ابوسفیان]] طائف گئے اور انہوں نے وہاں  لات کے بت توڑے۔<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۳، ص۹۹</ref>
===پس از رحلت پیامبر===
<!--
به نوشته [[شیخ مفید]] مغیره در ماجرای هجوم به خانه [[فاطمه زهرا]](س) و [[بیعت]] گرفتن اجباری از [[امام علی]](ع) و برخی از اصحاب خاص ایشان، نقش داشته است.<ref>مفید، الجمل، ص۱۱۷؛ مفید(منسوب)، الاختصاص، ص۱۸۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۸۳-۸۴</ref> در کتاب [[الاحتجاج]] آمده است که [[امام حسن]](ع) در گفتگویی توبیخ‌آمیز با مغیره به او فرمود: تو بودی که [[فاطمه]](س) را چنان زدی که مجروح شد و فرزندی که در شکم داشت، ([[محسن بن علی]]) سقط کرد.<ref>طبرسی، الإحتجاج، ج۱، ص۲۷۸</ref>
==در زمان خلفا==
مغیره در برخی نبردهای زمان خلفای اول و دوم از جمله [[جنگ یمامه]] با پیروان [[مسیلمه]] و [[جنگ یرموک]] با روم و نیز در فتح [[شام]] و [[عراق]]‌ شرکت داشت.<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۶</ref>
[[عمر بن خطاب]] او را به حکومت [[بحرین]] فرستاد. ولی مردم او را نخواستند و از او نزد عمر شکایت بردند؛ به همین جهت عمر بن خطاب او را عزل و به فرمانداری [[بصره]] منصوب کرد. پس از آنکه عده‌ای شهادت دادند که مغیره [[زنا]] کرده است، عمر او را از حکومت بصره، عزل و به فرمانداری [[کوفه]] گماشت.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۴، ص۱۲۱؛ عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۶، ص۱۶۲</ref> او را نخستین کسی دانسته‌اند که به عمر با لقب «امیرالمومنین» سلام داد.<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷</ref> در منابع آمده است، [[ابولولو]] قاتل [[عمر بن خطاب]]، غلام مغیره بوده است.<ref>دیار بکری، تاریخ الخمیس، بی‌ تا، ج۲، ص۱۸۱؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳ ص۲۶۶</ref>
[[عثمان بن عفان]] یک سال پس از رسیدن به خلافت مغیره را از فرمانداری کوفه عزل کرد<ref>طبری، تاریخ، ۱۳۷۸ق، ج۴، ص۲۴۴؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷</ref> و سپس برای مدتی به فرمانداری ارمنستان و آذربایجان گماشت.<ref>ابن أعثم، الفتوح، ج۲، ص۳۴۶</ref>
در زمان خلافت [[امام علی|امیرالمومنین علی]](ع) مغیره بیعت نکرد و در جنگ‌ها نیز حضور نیافت.<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ج۴، ص۱۲۱</ref> پس از ماجرای [[حکمیت]]، با [[معاویه]] بیعت کرد و دوباره از سوی او به فرمانداری کوفه گمارده شد و تا پایان عمر خود در سال ۵۰ق در این منصب باقی ماند.<ref>عسقلانی، الإصابہ، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۵۷</ref> در ماجرای [[صلح امام حسن]] مغیره از افرادی بود که [[معاویه]] برای صلح نزد [[امام حسن]](ع) فرستاد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بی تا، ج۲، ص۲۱۵</ref>
در منابع تاریخی آمده است که مغیره نخستین کسی بود که ولایتعهدی [[یزید]] را به [[معاویه]]  پیشنهاد کرد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۳۰۱-۳۰۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۵۰۳-۵۰۴</ref> این ماجرا در سال ۵۶ق ذکر شده که با تاریخ مرگ مغیره در حدود ۵۰ قمری سازگار نیست.
==دشمنی با امام علی==
نام مغیره در زمره دشمنان [[امام علی]](ع) و کسانی که از ایشان بدگویی می‌کردند، آمده است.<ref>ثقفی، الغارات، ج۲، ص۵۱۶</ref> او در دوره‌ای که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر می‌رفت و امام علی(ع) و شیعیان او را ناسزا می‌گفت و لعن می‌کرد.<ref>اصفهانی، الاغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۹۰؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، بی‌ تا، ج۸، ص۵۰</ref>
مغیره بن شعبه به [[صعصعه بن صوحان]] که از شیعیان امام علی(ع) و فردی خطیب بود چنین گفت: بپرهیز از این‌که عیب‌گویی عثمان را کنی. بپرهیز از این‌که فضل على(ع) را بیان كنی. من از تو به اين (فضل علی(ع)) آگاه‌تر هستم ولى قدرت در دست این سلطانی است که ما را بر انتقاد عثمان كيفر می‌دهد.<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۹۶۵م، ج۳، ص۴۲۹.</ref>
==پانویس==
{{پانویس|۲}}
==منابع==
*ابن اثیر، الکامل فی التاریخ‏، بیروت، دار الصادر، ۱۳۸۵ق
*ابن حجر عسقلانی‏، الإصابہ فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق
*ابن حزم اندلسی، جمهرة أنساب العرب‏، بیروت‏،  دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق
*ابن کثیر دمشقی‏، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، بی‌ تا
*اصفهانی، ابو الفرج، الأغانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق
*ثقفی‏، ابراهیم بن محمد، الغارات‏، قم، دار الکتاب‏، ۱۴۱۰ق
*دیار بکری‏، تاریخ الخمیس فی أحوال أنفس النفیس‏، بیروت، دار الصادر، بی‌ تا
*طبری، تاریخ الأمم و الملوک‏، دوم، بیروت، دار التراث‏، ۱۳۷۸ق
*مقریزی‏، تقی الدین، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق
*یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌ تا
* ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار الكتب العلمية، دوم، ۱۴۱۸ق
*ابن اعثم، الفتوح، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۱۱ق
* شیخ مفید، الجمل و النصرة لسيد العترة في حرب البصرة، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق
* مفید(منسوب)، الاختصاص، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق
* ذهبی، تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام‏، بیروت، دار الكتاب العربى‏، دوم، ۱۴۰۹ق
* طبرسی،  الاحتجاج على أهل اللجاج‏، مشهد، مرتضى‏، ۱۴۰۳ق
{{حضرت فاطمه(س)}}
{{بنی‌امیه}}
[[ar:المغيرة ابن شعبة]]
[[en:Al-Mughira b. Shu'ba]]
[[fr:Mughira b. Shu'ba]]
گمنام صارف