"حج" کے نسخوں کے درمیان فرق

* [[نذر]] اور اس جیسے دوسرے اسباب جیسے [[عہد]] اور [[قسم]] کے ذریعے بھی حج [[واجب]] ہو جاتا ہے۔ جس طرح حج واجب ہونے کیلئے عاقل، بالغ، آزاد اور عورتوں کیلئے شوہر کی اجازت شرط ہی اسی طرح نذر، عہد اور قسم کے صحیح ہونے کیلئے بھی این چیزوں کا ہونا ضروری ہے.<ref>جواہر الکلام، ج۱۷، ص۳۳۶ ۳۳۸</ref>

نایب گرفتن در حج استحبابی، خواہ برای مردہ یا برای زندہ مستحب است. نایب گرفتن در حج واجب برای مردہ‌ای کہ حج بر او استقرار یافتہ، بر ورثہ واجب است و نیز بنابر مشہور، نایب گرفتن برای زندہ‌ای کہ حج بر او استقرار یافتہ، لیکن بہ دلیل بیماری یا پیری و مانند آن، توانایی جسمی خود را برای ہمیشہ از دست دادہ، واجب است؛ بلکہ بنابر قول برخی، در صورت استطاعت و عدم استقرار نیز، بہ شرط متمکن بودن برای نایب گرفتن، حکم چنین است. در اینکہ وجوب نیابت اختصاص بہ حجۃالاسلام دارد یا شامل حج واجب با نذر یا بہ سبب باطل شدن حج پیشین ہم می‌شود، اختلاف است.<ref>جواہرالکلام، ج۱۷، ص۲۸۱ ۲۸۶؛ العروۃ الوثقی، ج۴، ص۴۳۴ ۴۳۵</ref>

حج بر سہ قسم است: [[حج تمتع|حج تمتّع]]، [[حج قران|حج قِران]] و [[حج افراد|حج اِفراد]].

* حج تمتّع وظیفہ کسانی است کہ در فاصلہ شانزدہ یا دوازدہ [[فرسخ|فرسخی]] مکہ یا دورتر <small>بنابر اختلاف اقوال در مسئلہ</small> سکونت دارند.<ref>جواہر الکلام، ج۱۸، ص۵ ۱۰</ref>