مندرجات کا رخ کریں

"مسجد نبوی" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 45: سطر 45:
سنہ 886ھ کو ایک بار پھر آسمانی بجلی کی وجہ سے مسجد نبوی میں آگ لگ گئی۔ اس دفعہ بھی مصر نے مرمت کی ذمہ داری سنبھالی اور مرمت کے ساتھ ساتھ کاروان سرا، مدرسہ اور کیچن بھی تعمیر کی۔ اس تعمیری منصوبے کے بعد مسجد کی مساحت 9010 مربع میٹر تک پہنچ گئی۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص ۲۱۰.</ref>
سنہ 886ھ کو ایک بار پھر آسمانی بجلی کی وجہ سے مسجد نبوی میں آگ لگ گئی۔ اس دفعہ بھی مصر نے مرمت کی ذمہ داری سنبھالی اور مرمت کے ساتھ ساتھ کاروان سرا، مدرسہ اور کیچن بھی تعمیر کی۔ اس تعمیری منصوبے کے بعد مسجد کی مساحت 9010 مربع میٹر تک پہنچ گئی۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص ۲۱۰.</ref>


===دوره عثمانی===<!--
===عثمانیوں کا دور===
سلطان عبدالحمید اول طی سیزده سال از سال  [[سال ۱۲۶۵ هجری قمری|۱۲۶۵ق]]،  مسجد را به شکلی استوار و در عین حال زیبا بازسازی کرد. برخی مدعی شده‌اند؛ ساختمانی که در این بازسازی ساخته شد، قوی‌ترین و محکمترین ساختمان نسبت به گذشته بود.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۰.</ref>
[[سلطان عبدالحمید اول]] نے [[سنہ 1265 ہجری قمری|1265ھ]] سے تیره سال کے دوران مسجد نبوی کو مستحکم اور خوبصورت انداز میں تعمیر کرایا۔ بعض مورخین کا خیال ہے کہ اس دور کی تعمیر گذشتہ کی نسبت زیادہ مستحکم تھی۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۰.</ref>


===دوره آل سعود===
===آل سعود کا دور===
در سال ۱۳۷۳ق [[عبدالعزیز آل سعود|عبد العزیز آل سعود]] مجموع مساحت مسجد را به ۱۶۳۲۷ متر مربع رساند. این افزایش در قسمت های شمالی، غربی و شرقی صورت گرفت. علاوه بر ۶۰۲۵ متری که ضمیمه مسجد شد، حدود ۱۶۹۳۱ متر نیز به عنوان میدان‌ها و خیابان‌های اطراف مسجد، از خانه‌های اطراف تخریب شد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۱.</ref>
[[سنہ 1373 ہجری قمری|1373ھ]] کو [[عبد العزیز آل سعود]] نے مسجد نبوی کی کل مساحت 16327 مربع میٹر تک پہنچائی۔ اس دفعہ مسجد نبوی کے شمالی، مغربی اور مشرقی حصے میں مجموعی طور پر 6025 میٹر کا اضافہ کیا گیا، اس کے علاوہ اطراف میں موجود مزید مکانات کو تخریب کر کے 16931 میٹر مسجد کے اطراف میں پارکینگ اور رفت و آمد کے لئے خالی کرایا گیا۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۱.</ref>


آخرین مرحله توسعه مسجد را [[ملک فهد]] بن عبد العزیز سال ۱۴۰۵ق با افزایش مساحت مسجد به ۸۲۰۰۰ متر مربع انجام داد. افزون بر مساحت کف مسجد که ظرفیت ۱۳۷۰۰۰ نمازگزار را دارا شد، پشت بام نیز برای نماز آماده شد، به طوری که در آنجا نیز ۹۰۰۰۰ نفر می‌توانستند اقامه نماز کنند و به این ترتیب تعداد گنجایش نمازگزار در مسجد در طبقه پایین و بالا به ۲۵۷۰۰۰ نفر رسید.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۱-۲۱۳.</ref> در توسعه ملک فهد، مکان‌های متعددی برای وضو ساخته شد و نورافکن‌های فراوانی برای تأمین روشنایی آن بر فراز ستون های سنگی نصب گردید. به علاوه، در برخی از صحن‌های مسجد، چترهای خودکاری گذاشته شد که برای جلوگیری از آفتاب، باز و بسته می‌شود. همچنین شش مناره بر مسجد افزوده شد که ارتفاع هر یک از آنها تا ۱۰۴ متر می‌رسد. بدین ترتیب مسجد در حال حاضر ده [[مناره]] دارد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۳، ۲۱۴.</ref>
سنہ 1405ھ کو مسجد نبوی کی توسیع کے آخری مرحلے میں [[ملک فہد]] بن عبد العزیز نے مسجد کی مجموعی مساحت کو 82000 مربع میٹر تک پہنچائی۔ اس دور میں مسجد نبوی میں جہاں بیک وقت 137000 نمازیوں تک کی گنجائش پیدا کی گئی وہاں مسجد کی چھت کو بھی 90000 نمازیوں کیلئے نماز پڑھنے کے قابل بنا دیا گیا یوں مسجد نبوی میں مجموعی طور پر بیک وقت 257000 نمازیوں کی گنچائش پیدا ہوگئی۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۱-۲۱۳.</ref> ملک فہد نے وضو کیلئے بھی متعدد مکانات تعمیر کرائے اور مختلف ستونوں کے اوپر روشنائی کی خاصر متعدد بڑے بڑے لامپ نصب کئے گئے۔ اس کے علاوہ مختلف صحنوں میں آٹومیٹک چھتریاں پر نصب کی گئی تاکہ بارش اور دھوپ سے محفوظ ره سکے۔ اسی طرح اس دور میں مسجد کے 6 مینارے تعمیر کئے گئے جن کی بلندی 104 میٹر تھی۔ اس وقت مسجد نبوی کے دس مینار ہیں۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۳، ۲۱۴.</ref>


==جایگاه و اهمیت مسجد==
==اہمیت اور مقام و منزلت==<!--
===جایگاه مذهبی و معنوی===
===جایگاه مذهبی و معنوی===
[[پرونده:نام امامان شیعه بر دیوار مسجد النبی.jpg|بندانگشتی|350px|نام [[امامان شیعه]] بر دیوار مسجد النبی. ]]
[[پرونده:نام امامان شیعه بر دیوار مسجد النبی.jpg|بندانگشتی|350px|نام [[امامان شیعه]] بر دیوار مسجد النبی. ]]
confirmed، templateeditor
8,265

ترامیم