"دیت" کے نسخوں کے درمیان فرق

[[فقہ|فقہ اسلامی]] کے ایک کلی قاعدہ کے مطابق انسانی بدن کے اصلی اعضا جو ایک ہیں جیسے زبان، تو ان کی دیت کامل ہے لیکن جو اعضا دو ہیں جیسے کان، آنکھ وغیرہ تو اگر دونوں پر آسیب پہنچے تو دیت کامل ہوگی لیکن اگر ایک عضو پر آسیب آجائے تو نصف دیت ثابت ہوگی۔<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۵۴.</ref> صرف بیضتین اور دونوں لبوں کی دیت میں اختلاف پایا جاتا ہے۔{{نوٹ|بنابر نظر برخی از فقها به بیضه چپ و لب پایین، دو سوم دیه کامل تعلق می‌گیرد و آسیب به بیضه راست و لب بالا مشمول یک‌سوم دیه می‌شود.}}<ref>شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۰ق، ص۷۵۵؛ هاشمی‌شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۴ش، ج۳، ص۶۷۴.</ref>

برخی از اعضایی که دیه‌ آن‌ها دیۀ کامل است عبارتند از:

* شکستن کمر به گونه‌ای که فرد نتواند بنشیند؛‌<ref>شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۵۱۱.</ref>

*از بین‌بردن تمام دندان‌ها؛<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۴۹.</ref>

*از بین‌بردن تمام انگشتان هر دو دست یا انگشتان هر دو پا؛<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، دارالعلم، ج۲، ص۵۸۰.</ref>

* قطع نخاع؛<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، ۱۴۰۸، ج۴، ص۲۵۱.</ref>

* شکستن ترقوه (دو استخوان بالای سینه، زیر گردن)؛<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، دارالعلم، ج۲، ص۵۸۶.</ref>

*کندن موی سر یا ریش به گونه‌ای که دیگر نروید و بنابر احتیاط واجب در کندن موی چهار مژه یعنی مژه‌های هر دو چشم، اگر دیگر نروید.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، دارالعلم، ج۲، ص۵۷۰.</ref>

*شکستن گردن به طوری که خم شود و قد او کوتاه شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ق، ج۴۳، ص۲۴۳.</ref>

*سینه یا پستان‌های زن: آسیب به هر دوی آن‌ها موجب یک دیه کامل زن (نصف دیه کامل مرد) می‌شود در هر کدام نصف دیه.<ref>شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۵۱۱؛ محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۵۱.</ref>

*دو بیضه مرد:<ref>شهید ثانی، الروضه البهیه، مجمع الفکر الاسلامی، ج۴، ص۵۱۴.</ref>

*آلت تناسلی مرد و گوشت‌های اطراف آلت تناسلی زن.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۲۵۲.</ref> در صورتیکه زنی [[افضاء]] شود یعنی بافت بین محل خروج خون [[حیض]] با محل خروج ادرار پاره شود و این دو مجرا یکی شود؛ [[فقیه|فقها]] حکم به دیه کامل کرده‌اند.<ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۱۴۹.</ref>

===دیه منافع===