"مسجد رد الشمس" کے نسخوں کے درمیان فرق

یہ مسجد [[بنی‌نضیر]] کے یہودی قبیلہ کے قریب واقع ہونے کی وجہ سے اسے "مسجد بنی‌نضیر" بھی کہا جاتا ہے۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ص ۲۶۷.</ref>

از برخی روایات برمی‌آید کہ ساخت این مسجد بہ قرن اول قمری بازمی‌گردد؛ از جملہ روایتی کہ بنابرآن، امام صادق بہ شیعیان می‌گوید «ہمہ آثار و بناہای بہ جا ماندہ از پیامبر تغییر کردہ است جز چند جا» و یکی از آنہا را مسجد فضیخ معرفی می‌کند.<ref> نک: کلینی، کافی، ج ۴، ص ۵۶۰.</ref>

گزارش‌ہای تاریخی نشان می‌دہند کہ بنای این مسجد فراز و فرودہایی داشتہ و گاہ رو بہ ویرانی رفتہ و سپس بازسازی شدہ است. بہ ظاہر، اولین بار پس از پیامبر اکرم(ص)، [[عمر بن عبدالعزیز|عمر بن عبد العزیز]]، مسجد را ہمزمان با تجدید بنای [[مسجد قبا]] بازسازی کردہ است. مطری مدینہ‌شناس قرن ہفتم قمری از فرسودگی و ویرانی مسجد خبر دادہ؛ ولی از گفتارش برمی‌آید کہ در دورہ او ہنوز آثار قابل توجہی از مسجد بر جای بودہ. او نوشتہ است: مسجد شانزدہ ستون داشتہ کہ اینک فرسودہ شدہ‌اند و منارہ‌ہای مسجد فرو ریختہ و برخی مردم، سنگہای مسجد را برای خانہ‌سازی بردہ‌اند. مدینہ‌شناس دیگر قرن ہفتم، ابن نجار، از ساختمان سنگی مسجد سخن گفتہ است. سمہودی تاریخ‌نگار مشہور مدینہ، خود در نیمہ قرن ۹ ق. مسجد فضیخ را دیدہ و بررسی کردہ ولی دربارہ این کہ بنا را کی ساختہ‌اند، سخن نگفتہ است.<ref>نجفی، مدینہ شناسی، ج۱، ۱۴۶.</ref>

بنابر روایات، پیامبر اکرم(ص)در این مسجد بسیار نماز گزاردہ است. منابع تاریخ مدینہ، در قرون مختلف، از این مسجد بسیار یاد کردہ و گفتہ‌اند کہ مسجد زائران و بازدیدکنندگان بسیاری داشتہ است.<ref>المساجد الأثریہ، ص ۱۶۸- ۱۶۴؛ جعفریان، ص۲۶۶.</ref> در روایتی از امام صادق(ع)این مسجد در میان اماکنی از مدینہ آمدہ است کہ ایشان شیعیان را بہ زیارت توصیہ آنہا کردہ است.<ref>کلینی، کافی، ج ۴، ص ۵۶۰.</ref>

-->

==حوالہ جات==

{{حوالہ جات|2}}