"ذوالحجہ" کے نسخوں کے درمیان فرق
م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
imported>S.j.mousavi مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں |
Waziri (تبادلۂ خیال | شراکتیں) مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں |
||
| سطر 1: | سطر 1: | ||
{{ذوالحجہ}} | {{ذوالحجہ}} | ||
'''ذوالحجۃ الحرام''' یا '''ذوالحجہ''' '''[[اسلامی تقویم]]''' کا بارہواں اور آخری مہینہ ہے۔ یہ بھی حرام مہینوں میں سے ایک ہے جن میں جنگ و جدال حرام ہے۔ احادیث میں اس مہینے کے پہلے عشرے میں کئی اعمال بیان ہوئے ہیں جن میں سے سب سے نمایاں عمل [[ذوالحجہ کے پہلے عشرے کی نماز]] ہے جو نماز مغرب اور عشاء کے درمیان پڑھی جاتی ہے۔ اس کے علاوہ اس مہینے کی مخصوص دعائیں اور اذکار بھی احادیث میں وارد ہوئے ہیں۔ | |||
حج تمتع کیلئے احرام باندهنا صرف اس مہینے میں جایز ہے اور ذوالحجہ کے معنی بھی "صاحب حج" ہے جو اسی نکتے کی طرف اشارہ ہے۔ اس مہینے کی نویں تاریخ سے فریضہ حج کے اعمال شروع اور اس مہینے کی تیرہ تاریخ کو ختم ہوتے ہیں۔ | |||
==ذوالحجہ کی فضیلت== | ==ذوالحجہ کی فضیلت== | ||
یہ مہینہ سال کے اہم اور بافضیلت مہینوں میں سے ایک ہے جس کی فضیلت پر [[قرآن]] و [[سنت]] میں بہت تاکید ہوئی ہے۔ [[ائمہ معصومین]] اس مہینے ـ بالخصوص اس کے پہلے عشرے ـ کو خاص اہمیت دیتے تھے۔ بعض روایات میں ہے کہ [[سورہ فجر]] کی پہلی آیات <font color=green>{{حدیث|'''"وَالْفَجْرِ ٭ وَلَيَالٍ عَشْرٍ؛" '''|ترجمہ= قسم ہے صبح کی ٭ اور دس راتوں کی}}</font> ۔ <ref>سورہ فجر (89) آیات 1 و 2۔</ref>"۔ میں خداوند متعال نے جن دس راتوں کی قسم کھائی ہے وہ ذوالحجہ کی پہلی دس راتیں ہیں؛ اور یہ قسم اس مہینے کی عظمت کی دلیل ہے۔ <br /> | |||
حدیث میں ہے کہ [[حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ|رسول اللہ]](ص) نے فرمایا کہ'''"کسی بھی عمل اور عبادت کا ثواب ذی الحجہ کے پہلے عشرے کے اعمال کے ثواب و فضیلت کی برابری نہیں کرتا"۔''' | حدیث میں ہے کہ [[حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ|رسول اللہ]](ص) نے فرمایا کہ'''"کسی بھی عمل اور عبادت کا ثواب ذی الحجہ کے پہلے عشرے کے اعمال کے ثواب و فضیلت کی برابری نہیں کرتا"۔''' | ||
اس مہینے میں دو اہم اسلامی عیدوں [[عید الاضحی]] اور [[عید غدیر]] ([[عید ولایت]])، نیز [[روز عرفہ]] اور [[عرفات]] میں [[امام حسین علیہ السلام|امام حسین]](ع) کی | |||
اس مہینے میں دو اہم اسلامی عیدوں [[عید الاضحی]] اور [[عید غدیر]] ([[عید ولایت]])، نیز [[روز عرفہ]] اور [[عرفات]] میں [[امام حسین علیہ السلام|امام حسین]](ع) کی عظیم [[دعا]] نے اس کو خاص شکوہ و عظمت عطا کی ہے۔<ref> ناصر مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، صص811 و 812۔</ref> | |||
<!-- | |||
==جایگاه این ماه در قرآن و روایات== | |||
این ماه از ماههای شریف و برجسته سال است. از آن جا که مناسک حج در آن انجام میشود ذی الحجه نام گرفتهاست.<ref>مسعودی، ج۲، ص۱۸۹ </ref> دهه نخست آن از ایام معروف سال و روزهای ویژه [[حج]] و زیارت [[خانه خدا]] است. [[عید قربان]]، [[عید غدیر]]، ماجرای [[مباهله]] و بسیاری از رویدادها و مناسبتهای مهم دینی و مذهبی در این ماه قرار گرفتهاند. | |||
در بعضی از [[روایات]] آمده است، شبهای دهگانهای که [[قرآن]] در سوره «وَالفجرِ وَ لَیالٍ عَشر» به آن سوگند یاد کرده، شبهای دهه اوّل این ماه است.<ref> تفسیر قمی، ج۲، ص۴۱۹</ref> خداوند در [[سوره حج]] آیه ۲۸ ضمن بیان فریضه حج، سخن از «أیام مَعْلُومات» گفته است که [[مومنان|مؤمنان]] باید در آن به یاد خدا باشند. یکی از تفسیرهای معروفِ «أیام مَعْلُومات» در روایات، ده روز اوّل ماه ذی الحجّه است.<ref> مصباح المتهجّد، ص۶۷۱.</ref> که نشان دهنده عظمت روزها و شبهای این دهه دارد. | |||
[[پیامبر(ص)]] فرمود: «عبادت و کار نیک در هیچ ایامی بهاندازه این ایام (ده روز اوّل ماه ذی الحجّه) فضیلت ندارد.»<ref> اقبال، ص۳۱۷</ref> | |||
علاوه بر ده روز اول که به ایام معلومات نامیده شده است، برای برخی روزهای ویژه این ماه نامهای خاصی در قرآن و روایات به کار رفته است، از جمله [[روز ترویه|روز تَروِیه]] برای روز هشتم، [[روز عرفه|روز عَرَفه]] و روز مشهود برای روز نهم، [[عید قربان]] یا اَضحی یا روز نَحر برای روز دهم، ایام معدودات (مصداق آیه ۲۰۳ سوره بقره) و [[ایام تشریق|ایام تَشریق]] و ایام [[منا|مِنا]] برای روزهای یازدهم تا سیزدهم، روز قَر (روز استقرار حُجّاج در مِنا) برای روز یازدهم، روز نَفر و نَفر اول برای روز دوازدهم و روز نَفر ثانی و صَدَر و حَصبَه برای روز سیزدهم.<ref> دانشنامه جهان اسلام، مدخل ذیحجه، ج۱۹، ص۵۳</ref> | |||
==اعمال ماه ذی الحجه== | |||
{| class="wikitable" style="background:#F0F5FF; font-size:90%; border:9px;" | |||
|style="background:#E6D9CC; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"| | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:120%; font-weight:bold;"| اعمال ماه ذی الحجه | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| اعمال دهه اول | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* [[تسبیح خدا|تسبیح]] و [[حمد الهی|حمد]] خداوند | |||
* ذکر الله اکبر و لااله الا الله | |||
* [[روزه]] گرفتن نه روز اول | |||
* شب زنده داری و عبادت، بر اساس روایات، روزه هر روز آن معادل روزه یک سال، و بیداری و عبادت در شبهای آن، معادل عبادت در [[شب قدر|شبهای قدر]] است. | |||
* خواندن دعای زیر بعد از [[نماز صبح]] تا قبل از مغرب، که از روز اول تا عصر روز [[عرفه]] خوانده میشود: | |||
{{نقل قول تاشو | |||
|عنوان=اَللّهُمَّ هذِهِ الاْیامُ الَّتی فَضَّلْتَها عَلَی الاْیامِ | |||
|اَللّهُمَّ هذِهِ الاْیامُ الَّتی فَضَّلْتَها عَلَی الاْیامِ وَشَرَّفْتَها [وَ] قَدْ بَلَّغْتَنیها بِمَنِّکَ وَرَحْمَتِکَ فَاَنْزِلْ عَلَینا مِنْ بَرَکاتِکَ وَاَوْسِعْ عَلَینا فیها مِنْ نَعْمآئِکَ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَهْدِینا فیها لِسَبیلِ الْهُدی وَالْعَفافِ وَالْغِنی وَالْعَمَلِ فیها بِما تُحِبُّ وَتَرْضی اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ یا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوی وَیا سامِعَ کُلِّ نَجْوی وَیا شاهِدَ کُلِّ مَلاٍَ وَیا عالِمَ کُلِّ خَفِیةٍ اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ الَ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَکْشِفَ عَنّا فیهَا الْبَلاَّءَ وَتَسْتَجیبَ لَنا فیهَا الدُّعآءَ وَتُقَوِّینا فیها وَتُعینَنا وَتُوَفِّقَنا فیها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضی وَعَلی مَا افْتَرَضْتَ عَلَینا مِنْ طاعَتِکَ وَطاعَةِ رَسوُلِکَ وَاَهْلِ وِلایتِکَ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَهَبَ لَنا فیهَا الرِّضا اِنَّکَ سَمیعُ الدُّعآءِ وَلا تَحْرِمْنا خَیرَ ما تُنْزِلُ فیها مِنَ السَّمآءِ وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنوُبِ یا عَلاّمَ الْغُیوُبِ وَاَوْجِبْ لَنا فیهادار الْخُلوُدِ اَللّهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَلا تَتْرُکْ لَنا فیها ذَنْباً اِلاّ غَفَرْتَهُ وَلا هَمّاً اِلاّ فَرَّجْتَهُ وَلا دَیناً اِلاّ قَضَیتَهُ وَلا غائِباً اِلاّ اَدَّیتَهُ وَلا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْیا وَالاَّْخِرَةِ اِلاّ سَهَّلْتَه ا وَیسَّرْتَه اِنَّکَ عَلی کُلِّشَیءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ یا عالِمَ الْخَفِیاتِ یا راحِمَ الْعَبَراتِ یا مُجیبَ الدَّعَواتِ یا رَبَّ الاْرَضینَ وَالسَّمواتِ یا مَنْ لا تَتَشابَهُ عَلَیهِ الاْصْواتُ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فیها مِنْ عُتَقآئِکَ وَطُلَقآئِکَ مِنَ النّارِ وَالْفائِزینَ بِجَنَّتِکَ وَالنّاجینَ بِرَحْمَتِکَ یااَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَصَلَّی اللّهُ عَلی سَیدِنا مُحَمَّدٍ وَ الِهِ اَجْمَعینَ.<ref group="یادداشت">خدایا این روزهائی است که برتری و شرافتش دادی بر سایر روزها و به لطف و رحمتت مرا بدانها رساندی پس برکات خودت را بر ما فرو بار و از نعمتهای خود در این روزها بر ما وسعت ده خدایا من از تو خواهم که درود فرستی بر محمد و آل محمد و نیز خواهم که ما را در این روزها به راه هدایت وپاکدامنی و بینیازی راهنمائی فرمائی و موفقمان داری به انجام آنچه دوست داری و موجب خوشنودی تواست خدایا ازتو خواهمای جایگاه هر شکایت وای شنوای هر سخن سِرّی و راز وای حاضر در هر جمع وای دانای هر نهان که درود فرستی بر محمد و آل محمد وبگشائی در این روزها از ما بلاء و گرفتاری را و مستجاب گردانی در آنها دعای ما را و نیرو دهی به ما در این روزها و کمکمان دهی و موفقمان داری پروردگارا بدانچه دوست داری و خوشنود گردی و بر آنچه واجب کردهای بر ما از اطاعت خودت و اطاعت پیامبرت و اهل ولایتت خدایا از تو خواهمای مهربانترین مهربانان که درود فرستی بر محمد و آل محمد و در این ایام خوشنودی خویش را به من ببخش که براستی تو شنوای دعائی و محروم مکن ما را از خیری که در این روزها از آسمان فرو باری و پاکمان کن از گناهانای دانای بر نادیدنیها و واجب گردان در این ایام برای ما خانه جاویدان را خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد و هیچ گناهی برای ما باقی مگذار جز آنکه بیامرزی و نهاندوهی جز آنکه بگشائی و نه بِدهی جز آنکه بپردازی و نه غائبی جز آنکه به ما برسانی و نه حاجتی از حاجات دنیا و آخرت جز آنکه آسان و هموارش گردانی که براستی تو بر هر چیز توانائی خدایاای دانای اسرار پنهانای رحم کننده بر اشک دیدگانای اجابت کننده دعاهاای پروردگار زمینها و آسمانهاای که صداها(ی بیشمار) بر او اشتباه نشود درود فرست بر محمد و آل محمد و قرار ده ما را در این روزها از آزادشدگان و رهائی یافتگان از آتش و نائل شوندگان به بهشتت و نجات یافتگان بوسیله رحمتتای مهربانترین مهربانان و درود خدا بر آقای ما محمد و آلش</ref> | |||
|خط آخر= | |||
|عرض= ۱۰۰ | |||
| تراز=وسط | |||
|رنگ حاشیه=EEEDEF | |||
}} | |||
* خواندن پنج دعایی که [[جبرئیل]] برای [[حضرت عیسی(ع)]] از جانب خداوند هدیه آورده است: | |||
# اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیدِهِ الْخَیرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیء قَدیرٌ. | |||
# اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یتَّخِذْ صاحِبَهً وَلا وَلَداً. | |||
# اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یلِدْ وَلَمْ یولَدْ، وَلَمْ یکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ. | |||
# اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یحْیی وَیمیتُ، وَهُوَ حَی لا یمُوتُ، بِیدِهِ الْخَیرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیء قَدیرٌ. | |||
# حَسْبِی اللهُ وَکَفی، سَمِعَ اللهُ لِمَنْ دَعا، لَیسَ وَرآءَ اللهِ مُنْتَهی،اَشْهَدُللهِ بِما دَعا،وَاَنَّهُ بَریءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَاَنَّ لِلّهِ الاْخِرَهَ وَالاُولی. | |||
*خواندن ذکرهایی که از [[حضرت علی(ع)]] روایت شده است: " لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ اللَّیالِی وَالدُّهُورِ، لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ أَمْواجِ البُحُورِ، لا إِلهَ إِلاّ الله وَرَحْمَتُهُ خَیرٌ مِمَّا یجْمَعُونَ، لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ الشَّوْک وَالشَّجَرِ، لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ الشَّعْرِ وَالوَبَرِ، لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ الحَجَرِ والمَدَرِ، لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ لَمْحِ العُیونِ، لا إِلهَ إِلاّ الله فِی اللَّیلِ إِذا عَسْعَسَ وَالصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ، لا إِلهَ إِلاّ الله عَدَدَ الرِّیاحِ فِی البَرارِی وَالصُّخُورِ، لا إِلهَ إِلاّ الله مِنْ الیوْمِ إِلی یوْمِ ینْفَخُ فِی الصُّورِ" | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| نماز دهه اول | |||
| | |||
*از شب اول ماه تا شب [[عید قربان]]، هر شب میان نماز مغرب و عشا این دو رکعت نماز را بخواند که باعث شریک شدن در ثواب اعمال حاجیان این ایام است: | |||
در هر رکعت [[سوره حمد]] و [[سوره توحید|سوره قل هو الله]] را میخوانی، پس از آن آیه ۱۴۲ [[سوره اعراف]] خوانده میشود: وَ وَاعَدْنَا مُوسَیٰ ثَلَاثِینَ لَیلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیلَةً وَ قَالَ مُوسَیٰ لِأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ<ref group="یادداشت"> و با موسی، سی شب وعده گذاشتیم و آن را با ده شب دیگر تمام کردیم. تا آنکه وقت معین پروردگارش در چهل شب به سر آمد. و موسی [هنگام رفتن به کوه طور] به برادرش هارون گفت: «در میان قوم من جانشینم باش، و [کار آنان را] اصلاح کن، و راه فسادگران را پیروی مکن.»</ref> | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز اول | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* روزه گرفتن که ثواب روزه هشتاد ماه دارد. | |||
* خواندن [[نماز حضرت فاطمه(س)]] | |||
* خواندن دو رکعت نماز پیش از ظهر که در هر رکعت [[سوره حمد]] یک مرتبه، و هر یک از [[سوره توحید|توحید]]، [[آیة الکرسی]] و [[سوره قدر|قدر]] ده مرتبه خوانده شود. | |||
* گفتن ذکر "حَسبی حَسبی حَسبی مِن سُوالی عِلمُکَ بِحالی" برای دور شدن شر ظالمان | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز هشتم | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* روزه گرفتن | |||
* غسل کردن | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| شب نهم | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* مناجات و عبادت | |||
* خواندن دعای "اللهم یا شاهد کل نجوی..."(متن: [http://portal.anhar.ir/node/1457/?ref=sbttl#gsc.tab=0]) | |||
* خواندن هزار مرتبه این ذکر: "سُبحانَ الذَی فی السماءِ عرشُهُ، سُبحانَ الذَی فی الارضِ حُکمُهُ، سُبحانَ الذی فی القُبُور قَضاؤُهُ، سبحان الذی فی البَحرِسَبیلُهُ، سبحان الذی فی النارسُلطانُهُ، سبحان الذی فی الجَنَّةِ رَحمَتُهُ، سبحان الذی فی القِیامَةِ عَدلُهُ، سبحان الذی رَفَعَ السَّماءَ، سبحان الذی بَسَطَ الاَرضَ، سبحان الذی لا مَلجَاَ وَ لا مَنجا مِنهُ اِلاّ الیه"(ترجمه:<ref group="یادداشت">منزّه است خدایی که عرشش در آسمان است،:منزّه است خدایی که حکمش در زمین است،منزّه است خدایی که فرمانش در گورهاست،منزّه است خدایی که راهش در دریاست،منزّه است خدایی که سلطنتش در آتش است، منزّه است خدایی که رحمتش در بهشت است،منزّه است خدایی که عدالتش در قیامت است،منزّه است خدایی که آسمان را برافراشت،منزّه است خدایی که زمین را بگسترد،منزّه است خدایی که پناهگاه و نجاتی از او جز به سوی او نیست</ref>) | |||
* خواندن دعای: "اللهم من تَعَّبَا وَ تَهَیا وَ اَعَدَّو استعدَّ لِوِفادةٍ..." | |||
{{نقل قول تاشو | |||
|اَللَّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَ تَهَیأَ وَ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَةٍ إِلَی مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ نَائِلِهِ وَ جَائِزَتِهِ فَإِلَیک یا رَبِّ تَعْبِیتِی وَ اسْتِعْدَادِی رَجَاءَ عَفْوِک وَ طَلَبَ نَائِلِک وَ جَائِزَتِک فَلا تُخَیبْ دُعَائِی یا مَنْ لا یخِیبُ عَلَیهِ سَائِلٌ [السَّائِلُ] وَ لا ینْقُصُهُ نَائِلٌ فَإِنِّی لَمْ آتِک ثِقَةً بِعَمَلٍ صَالِحٍ عَمِلْتُهُ وَ لا لِوِفَادَةِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ أَتَیتُک مُقِرّا عَلَی نَفْسِی بِالْإِسَاءَةِ وَ الظُّلْمِ،{{سخ}} مُعْتَرِفا بِأَنْ لا حُجَّةَ لِی وَ لا عُذْرَ أَتَیتُک أَرْجُو عَظِیمَ عَفْوِک الَّذِی عَفَوْتَ [عَلَوْتَ] بِهِ [عَلَی] عَنِ الْخَاطِئِینَ [الْخَطَّائِینَ] فَلَمْ یمْنَعْک طُولُ عُکوفِهِمْ عَلَی عَظِیمِ الْجُرْمِ أَنْ عُدْتَ عَلَیهِمْ بِالرَّحْمَةِ فَیا مَنْ رَحْمَتُهُ وَاسِعَةٌ وَ عَفْوُهُ عَظِیمٌ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ لا یرُدُّ غَضَبَک إِلا حِلْمُک وَ لا ینْجِی مِنْ سَخَطِک إِلا التَّضَرُّعُ إِلَیک فَهَبْ لِی یا إِلَهِی فَرَجا بِالْقُدْرَةِ الَّتِی تُحْیی بِهَا مَیتَ الْبِلادِ،{{سخ}} وَ لا تُهْلِکنِی غَمّا حَتَّی تَسْتَجِیبَ لِی وَ تُعَرِّفَنِی الْإِجَابَةَ فِی دُعَائِی وَ أَذِقْنِی طَعْمَ الْعَافِیةِ إِلَی مُنْتَهَی أَجَلِی وَ لا تُشْمِتْ بیعَدُوِّی وَ لا تُسَلِّطْهُ عَلَی وَ لا تُمَکنْهُ مِنْ عُنُقِی اللَّهُمَّ [إِلَهِی] إِنْ وَضَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یرْفَعُنِی وَ إِنْ رَفَعْتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یضَعُنِی وَ إِنْ أَهْلَکتَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی یعْرِضُ لَک فِی عَبْدِک أَوْ یسْأَلُک عَنْ أَمْرِهِ،{{سخ}}وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَیسَ فِی حُکمِک ظُلْمٌ وَ لا فِی نَقِمَتِک عَجَلَةٌ وَ إِنَّمَا یعْجَلُ مَنْ یخَافُ الْفَوْتَ وَ إِنَّمَا یحْتَاجُ إِلَی الظُّلْمِ الضَّعِیفُ وَ قَدْ تَعَالَیتَ یا إِلَهِی عَنْ ذَلِک عُلُوّا کبِیرا اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِک فَأَعِذْنِی وَ أَسْتَجِیرُ بِک فَأَجِرْنِی وَ أَسْتَرْزِقُک فَارْزُقْنِی وَ أَتَوَکلُ عَلَیک فَاکفِنِی وَ أَسْتَنْصِرُک عَلَی عَدُوِّی [عَدُوِّک] فَانْصُرْنِی وَ أَسْتَعِینُ بِک فَأَعِنِّی وَ أَسْتَغْفِرُک یا إِلَهِی فَاغْفِرْ لِی آمِینَ آمِینَ آمِینَ.(ترجمه:<ref group="یادداشت">خدایا!هرکس به امید کمک و طلب عطا و جود و جایزه مخلوقی مجهّز و مهیا و آماده دیدار او شود،تنها به سوی توستای پروردگار من استعداد و آمادگی من به امید عفو و درخواست و جایزهاست،پس مرا از خواستهام ناامید مساز،ای آنکه پرسندهای از او محروم نگردد و بخشیدهای از او نکاهد من به پشتوانه عمل شایستهای که انجام داده باشم،و یا به امید آفریدهای که به او دل بسته باشم به پیشگاهت نیامدهام،به درگاهت آمدهام با با اعتراف بر نفس خویش به بدکاری دستم و با اعتراف به اینکه هیچ دلیل و نه عذری بر بدکاریام نیست،گذشت فراگیرت را که بر آن از خطاکاران درمیگذری امیدوارم،پس پافشاری بر جرم بزرگشان از اینکه بر انان دوباره مهرورزی تو را بازنداشت،پسای آنکه رحمتش فراگیر و گذشتش بس بزرگ استای بزرگ،ای بزرگ،ای بزرگ،جز بردباریات خشم تو را برنگرداند و جز زاری به پیشگاهت از ناخشنودیات رهایی نبخشد،پس خدایا!با نیرویی که با آن سرزمینهای مرده را زنده میکنی برایم گشایشی بخش و از اندوه هلاکم مکن تا آنکه دعایم را مستجاب نمایی و مرا به اجابت دعایم آگاه سازی و شیرینی سلامت و تندرستی را تا پایان عمر به من بچشان و مرا در معرض سرزنش دشمنم قرار مده و او را بر من چیره مساز و بر گردنم مسلّط مکن خدایا!اگر تو مرا حقیر و پست بداری،پس چه کسی بلندم گرداند و اگر تو مرا بلند گردانی،پس کیست آنکه مرا خوار کند و اگر هلاکم کنی،پس کیست آنکه درباره بندهات در برابر تو خود نماید؟یا از کار او از تو پرسوجو کند؟ با آنکه به یقین میدانم که نه در حکم تو ستمی است و نه در انتقامت شتابی،چه تنها کسی در انتقام شتاب میکند که از دستدادن فرصت را میهراسد و فقط کسی محتاج ستمگری است که ناتوان است،و حال آنکه توای خدای من!از این امور بسیار برتری.بار خدایا به تو پناه میآورم،پس پناهم ده و از تو امان میجویم پس امانم ده و از توروزی میطلبم پس روزیام ده و اعتماد میکنم بر تو،پس تو خود مرا کافی باش،و برای غلبه بر دشمنم از تو یاری میخواهم پس یاریام ده،و از تو مدد میجویم پس مرا مدد فرما،ای خدای من!دعایم را بپذیر.بپذیر.بپذیر.</ref>) | |||
}} | |||
* [[زیارت]] [[امام حسین علیه السلام]] در سرزمین [[کربلا]] | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز نهم (عرفه) | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* غسل کردن | |||
* زیارت امام حسین علیهالسلام | |||
* خواندن دو رکعت نماز زیر آسمان، بعد از [[نماز عصر]] و پیش از [[دعای عرفه]]. در رکعت اول بعد از حمد سوره توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، [[سوره کافرون]] را بخواند. | |||
* [[روزه]] به شرط آنکه روزه باعث ضعف او در انجام اعمال این روز نشود. | |||
* خواندن این [[صلوات]] از [[امام صادق(ع)]]: اللَّهُمَّ یا أَجْوَدَ مَنْ أَعْطَی وَ یا خَیرَ مَنْ سُئِلَ وَ یا أَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِی الْأَوَّلِینَ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِی الْآخِرِینَ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِی الْمَلَإِ الْأَعْلَی وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِی الْمُرْسَلِینَ اللَّهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّدا وَ آلَهُ الْوَسِیلَةَ وَ الْفَضِیلَةَ وَ الشَّرَفَ وَ الرِّفْعَةَ وَ الدَّرَجَةَ الْکبِیرَةَ اللَّهُمَّ إِنِّی آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ لَمْ أَرَهُ فَلا تَحْرِمْنِی فِی [یوْمِ] الْقِیامَةِ رُؤْیتَهُ وَ ارْزُقْنِی صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنِی عَلَی مِلَّتِهِ وَ اسْقِنِی مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَبا رَوِیا سَائِغا هَنِیئا لا أَظْمَأُ بَعْدَهُ أَبَدا إِنَّک عَلَی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ اللَّهُمَّ إِنِّی آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ لَمْ أَرَهُ فَعَرِّفْنِی فِی الْجِنَانِ وَجْهَهُ اللَّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ مِنِّی تَحِیةً کثِیرَةً وَ سَلاماً(ترجمه:<ref group="یادداشت"> خدایاای بخشندهترین کسیکه عطا فرمود،وای بهترین کسیکه درخواست شد،وای مهربانترین کسیکه از او مهربانی خواسته شد،خدا درود فرست بر محمّد و آلش در بین گذشتگان،و بر محمّد و خاندانش در میان آیندگان،و بر محمّد و خاندانش در میان فرشتگان،و بر محمّد و خاندانش در میان رسولان.خدایا عطا فرما به محمّد و خاندانش وسیله و فضیلت و شرف،و بلندی مقام و درجه والا.خدایا ایمان آوردم به محمّد(درود خدا بر او و خاندانش)درحالیکه او را ندیدم،پس مرا در قیامت از دیدارش محروم مساز،و همنشینی با او را نصیبم فرما،و مرا بر دین او بمیران،و از حوضش سیرابم کن،نوشیدنی بدون تشنگی،دلنشین و گوارا که پس از آن هرگز تشنه نشوم،همانا تو بر هرچیز توانایی.خدایا ایمان آوردم به محمّد(درود خدا بر او و خاندانش)درحالیکه او را ندیدم،پس در بهشت چهرهاش را به من بشناسان.خدایا به محمّد(درود خدا بر او و خاندانش)از سوی من تحیت و سلام بسیار برسان.</ref>) | |||
* خواندن خواندن [[دعای ام داود]] که در [[اعمال رجب|اعمال نیمه رجب]] ذکر گردیده است. | |||
* خواندن این تسبیح که گفته شده ثواب آن قابل شمارش نیست: " سبحان الله قبل کل احد و سبحان الله بعد کل احد"(متن:[http://www.erfan.ir/farsi/mafatih159/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%20%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AD%20%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%A7%20%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87%20%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%20%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%20%D8%A7%D9%86%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%20-%20%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84%20%D8%B1%D9%88%D8%B2%20%D8%B9%D8%B1%D9%81%D9%87]) | |||
* خواندن [[زیارت جامعه کبیره]]. | |||
* خواندن [[دعای عرفه امام حسین(ع)]] | |||
* خواندن [[دعای عرفه امام سجاد(ع)]] | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| شب دهم | |||
| | |||
* [[احیاء]] | |||
* خواندن دعای: یا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَی الْبَرِیةِ یا بَاسِطَ الْیدَینِ بِالْعَطِیةِ یا صَاحِبَ الْمَوَاهِبِ السَّنِیةِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیرِ الْوَرَی سَجِیةً وَ اغْفِرْ لَنَا یا ذَا الْعُلَی فِی هَذِهِ الْعَشِیةِ.(ترجمه:<ref group="یادداشت">ای کسیکه جود و بخشش توبه آفریدگان همیشگی است!ای آنکه دو دست سخاوت خود را برای عطا گشودهای!ای صاحب عطاهای گرانبها!بر محمّد و خاندان او،نیکوخوترین مردمان درود فرصت،و ما راای خدای بلندمرتبه در چنین شبی بیامرز.</ref>) | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز دهم (عید قربان) | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* [[غسل]] کردن | |||
* نماز عید قربان | |||
* خواندن [[دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه]] | |||
* خواندن [[دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه]] | |||
* خواندن [[دعای ندبه]] | |||
* [[قربانی]] کردن | |||
* تکرار ذکر: اَللّهُ اَکْبَرُ اللّهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَ اللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ و لِلّهِ الْحَمْدُ اَللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانا اَللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الاْنْعامِ وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلی ما اَبْلانا<ref group="یادداشت">خدا بزرگتر از توصیف است.... معبودی جز خدا نیست و خدا بزرگتر است... و ستایش خاص خدا است. خدا بزرگتر است بر آنچه ما را راهنمائی کرد خدا بزرگتر است بر آنچه روزی ما کرد از چهارپایان انعام (شتر و گاو و گوسفند) و ستایش خاص خدا است برای آنکه آزمود ما را</ref> | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز هیجدهم ([[عید غدیر]]) | |||
|{{ستون-شروع}} | |||
* غسل کردن | |||
* روزه گرفتن | |||
* زیارت [[حضرت علی]] علیهالسلام | |||
* دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن به سجده رفته و صد مرتبه شکر خدا گفته شود، سپس سر از سجده برداشته و دعای زیر خوانده شود: " اللهم انی اسئلک بانّ لک الحمد وحدَکَ لا شریک لک "<ref>[http://www.erfan.ir/farsi/mafatih163 مفاتیح الجنان]</ref> و در انتهای دعا، سر به سجده نهاده و صدمرتبه الحمدلله و صدمرتبه شکراًلله گفته میشود. گفته شده، هر کس این عمل را انجام دهد ثواب کسی را دارد که در روز عید غدیر نزد پیامبر اکرم(ص) حاضر شده و با آن حضرت بیعت کرده باشد. | |||
* دو رکعت نماز پیش از ظهر، که در هر رکعت بعد از حمد، سوره توحید و آیه الکرسی و سوره قدر را ده مرتبه بخواند. | |||
* خواندن دعای ندبه | |||
* خواندن دعای " اللهم انی اسئلک بحق محمد نبیک و علی ولیک..."<ref>[http://www.erfan.ir/farsi/mafatih163 مفاتیح الجنان]</ref> | |||
* گفتن این ذکر هنگام برخورد با یکدیگر: " اَلْحَمْدُ لِلّهِ الّذی جَعَلَنا مِنَ الْمُتَمَسِّکینَ بِوِلایةِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ وَالاْئِمَّةِ عَلَیهِمُ السَّلامُ" | |||
* گفتن یکصد مرتبه ذکر " اَلْحَمْدُ لِلّهِ الّذی جَعَلَ کَمالَ دینِهِ وَ تَمامَ نِعْمَتِهِ بِوِلایةِ اَمیرِ الْمُؤ مِنینَ عَلی بْنِ اَبی طالِبٍ علیهالسلام"<ref group="یادداشت">ستایش خاص خدایی است که قرار داد کمال دین و تمام شدن نعمتش را به ولایت امیرمؤ منان علی بن ابیطالب علیهالسلام</ref> | |||
* [[عقد اخوت]] | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز بیست و چهارم ([[مباهله]]) | |||
| | |||
* غسل کردن | |||
* روزه گرفتن | |||
* خواندن دعایی که از امام صادق علیهالسلام روایت شده است: " اللهم انی اسئلک من بهائکَ بِابهاهُ و کل بهائک بهی... "(متن:[http://portal.anhar.ir/node/1464/?ref=sbttl#gsc.tab=0]) | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز بیست و پنجم(نزول [[سوره انسان|هَل اَتی]]) | |||
| | |||
* روزه گرفتن | |||
* صدقه دادن و اکرام ایتام و فقیران<ref> [http://portal.anhar.ir/node/1465/?ref=sbttl#gsc.tab=0 پورتال انهار]</ref> | |||
|- | |||
|style="background:#FFF0E3; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold;"| روز آخر | |||
| | |||
* خواندن دو رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد، ده مرتبه سوره توحید و ده مرتبه آیة الکرسی خوانده میشود و بعد از نماز بگوید: اَللّهُمَّ ما عَمِلْتُ فی هذِهِ السَّنَةِ مِنْ عَمَلٍ نَهَیتَنی عَنْهُ وَلَمْ تَرْضَهُ وَنَسیتُهُ وَلَمْ تَنْسَهُ وَدَعَوْتَنی اِلَی التَّوْبَةِ بَعْدَ اجْتِرائی عَلَیکَ اَللّهُمَّ فَاِنّی اَسْتَغْفِرُکَ مِنْهُ فَاغْفِر لی وَما عَمِلْتُ مِنْ عَمَلٍ یقَرِّبُنی اِلَیکَ فَاقْبَلْهُ مِنّی وَلا تَقْطَعْ رَجآئی مِنْکَ یاکَریمُ<ref group="یادداشت">خدایا آنچه انجام دادم در این سال از اعمالی که مرا از آن نهی فرمودی و راضی بدان نبودی و من آنرا فراموش کردم ولی تو فراموشش نکردی و مرا به بازگشت بسویت خواندی پس از دلیری کردنم بر تو خدایا من از آن اعمال آمرزش میطلبم پس بیامرز آنها را و هر عملی که انجام دادم از اعمالی که مرا به تو نزدیک گرداند پس آنرا از من قبول کن و قطع مکن امیدم را از خودتای بزرگوار</ref> | |||
|- | |||
|} | |||
==اس مہینے کے اہم واقعات== | |||
{{اصلی|ذوالحجۃ الحرام کے اہم واقعات}} | |||
* [[ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)|ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س)]] ([[۱ ذیالحجه]]۲ق) | |||
*''[[شهادت]]'' [[امام جواد]](ع) ([[۶ ذیالحجه]] ۲۲۰ق) | |||
*شهادت [[امام باقر]](ع) ([[۷ ذیالحجه]]۱۱۴ق) | |||
*حرکت امام حسین(ع) از [[مکه]] به [[عراق]] ([[۸ ذیالحجه]]۶۰ق) | |||
*روز [[عرفه]] ([[۹ ذیالحجه]]) | |||
*شهادت [[مسلم بن عقیل]] و [[هانی بن عروه]] (۹ ذیالحجه۶۰ق) | |||
*[[عید قربان]] ([[۱۰ ذیالحجه]]) | |||
*بخشیدن [[فدک]] به [[حضرت زهرا]](س) ([[۱۴ ذیالحجه]]۷ق) | |||
*[[عید غدیر]] ([[۱۸ ذیالحجه]]۱۰ق) | |||
*شهادت [[میثم تمار]] ([[۲۲ ذیالحجه]]۶۰ق) | |||
*روز [[مباهله]] ([[۲۴ ذیالحجه]] ۱۰/۹ق) | |||
*روز [[خاتم بخشی]] [[امیرالمومنین]](ع) و نزول [[آیه ولایت]] (۲۴ ذیالحجه ۱۰/۹ق) | |||
{{ماههای قمری}} | |||
==حوالہ جات== | |||
{{حوالہ جات}} | |||
==منابع== | |||
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی،دار الکتاب، قم، ۱۳۶۷ش | |||
* سید بن طاووس، الاقبال باعمال الحسنه، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی | |||
* مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، طوسی، محمد بن الحسن، مؤسسة فقه الشیعة، بیروت، ۱۴۱۱ق. | |||
* مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق، داغر، اسعد، قم، دار الهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | |||
* دانشنامه جهان اسلام، ج۱۹ | |||
--> | |||
==یکم ذی الحجہ== | ==یکم ذی الحجہ== | ||