"حضرت ہارون" کے نسخوں کے درمیان فرق

هارون، برادر [[حضرت موسی]] بود، پدرش [[عمران]] و مادرش [[یوکابد]] نام داشت.<ref>[http://www.iranjewish.com/Torah/Shemot_F6.htm کتاب مقدس، کتاب خروج، باب ۶، آیه ۲۰].</ref> نسب [[صفیه دختر حیی بن اخطب]] از [[همسران پیامبر]] که از یهودیان [[بنی نضیر]] بود، به وی می‌رسد.<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۷۱.</ref>

[[یهودیان]]، [[مسیحیان]]<ref>[http://www.iranjewish.com/Torah/Shemot_F32.htm کتاب مقدس، کتاب خروج، باب ۳۲، آیه ۲-۶.]</ref> و مسلمانان<ref>سوره مریم، آیه ۵۳.</ref> معتقد به [[پیامبری]] هارون هستند. بر پایه روایتی از پیامبر اکرم، نبوت از طریق نسل وی ادامه یافته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۲۳، ص۷۰.</ref> از جمله [[الیاس (پیامبر)|الیاس]] از نوادگان وی به شمار می‌آید.<ref>ابن منظور، مختصر تاریخ دمشق، ۱۴۰۲ق، ج۵، ص۲۳.</ref>  

بنا بر آیات قرآن، حضرت موسی هنگام مبعوث شدن به پیامبری، از خدا خواست که هارون را وزیر و همراه او قرار دهد، چرا که او بهتر از وی سخن می‌گوید.<ref>سوره فرقان، آیه ۳۵؛ سوره قصص، آیه ۳۴.</ref> همچنین در آیات قرآن از همراهی هارون با موسی در دعوت [[فرعون]] به یکتاپرستی سخن به میان آمده است.<ref>سوره طه، آیه ۴۲-۴۸.</ref> از [[امام علی(ع)]] در وصف حالات موسی و هارون نقل شده که حضرت موسی به همراه هارون، در حالی نزد فرعون رفتند که لباس پشمین بر تن و عصای چوبین در دست داشتند.<ref>شیخی، پیامبر از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۴۴.</ref> در اشعار فارسی نیز از وی در کنار موسی یاد شده است:

|گلیم موسی و هارون به از مال و زر قارون|چرا شاید که بفروشی تو دیداری به دیناری<ref>[http://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh2534/ مولوی، دیوان شمس، غزل شماره۲۵۳۴.]</ref>}}

در قرآن به پیامبری هارون اشاره شده است.<ref>سوره مریم، آیه ۵۳.</ref> در [[سوره صافات]]، موسی و هارون در بهره‌مندی از کتاب الهی، هدایت به صراط مستقیم و نیکوکار بودن، شریک معرفی شده‌اند.<ref>سوره صافات، آیه ۱۱۴-۱۲۲.</ref>  

در روایتی از [[امام صادق(ع)]] به نقل از [[پیامبر(ص)]]، آمده است که در جریان [[معراج]]، وقتی پیامبر به آسمان پنجم صعود کرد، در آنجا مردی تنومند با چشمانی درشت را مشاهده کرد که پیرامون او گروهی از امت وی بودند. پیامبر از کثرت آنها متعجب شده و از جبرئیل پرسید این مرد کیست؟ جبرئیل او را هارون پسر عمران معرفی کرد. سپس پیامبر بر او سلام داد و برایش استغفار کرد و او نیز به پیامبر سلام داد و برایش استغفار نمود.<ref>مشایخ، قصص انبیاء، ۱۳۸۱ش، ص۳۳۰.</ref>

== جانشینی موسی و ماجرای گوساله سامری==

هنگامی که موسی برای گرفتن [[الواح موسی|الواح]] به [[طور سیناء]] رفت، هارون را جانشین خود در میان [[بنی‌اسرائیل]] قرار داد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۴۲.</ref> در این مدت [[سامری]] با طلاهایی که قوم موسی از فرعونیان با خود به همراه آورده بودند، گوساله‌ای ساخت<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۱۹۲.</ref> و قوم موسی را به پرستش آن دعوت نمود.<ref>سوره طه، آیه ۸۷.</ref> تلاش‌ هارون برای جلوگیری از پرستش گوساله فایده‌ای نداشت.<ref>سوره طه، آیه ۹۰-۹۱.</ref> موسی پس از بازگشت، به سختی با هارون سخن گفت که چرا مانع آنها نشده است. هارون گفت که قوم نزدیک بوده او را به قتل برسانند، و از موسی درخواست کرد که او را دشمن‌شاد نکند و با ظالمان یکسان نپندارد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۰.</ref> از این رو موسی برای خود و برادرش از خداوند طلب بخشش کرد.<ref>سوره اعراف، آیه ۱۵۱.</ref>

بنابر آیات قرآن، گوساله‌‌پرستی [[بنی‌اسرائیل]]، کار سامری بود و هارون با آن مبارزه کرد،<ref>سوره طه، آیه ۸۵.</ref> اما تورات، کتاب مقدس یهودیان، گوساله‌سازی و دعوت به بت‌پرستی را به هارون نسبت داده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب خروج، باب ۳۲.</ref> هر چند برخی از مفسرانِ یهود در صدد توجیه و تأویل سخن تورات در این زمینه برآمده‌اند.<ref>[http://www.iranjewish.com/Torah/Shemot_F32.htm کتاب مقدس، کتاب خروج، باب ۳۲، آیه ۲-۶.]</ref>

==تشبیه جایگاه امام علی به هارون==

در حدیثی از پیامبر اکرم، جایگاه [[امام علی(ع)]] نسبت به [[پیامبر اکرم(ص)]] همانند جایگاه هارون نسبت به موسی معرفی شده است<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۲۰۸.</ref> این حدیث در منابع شیعه<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۱۴.</ref> و [[سنی]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۲۰۸؛ نیشابوری، صحیح مسلم، دار الجیل/دار الأفاق الجدیدة، ج۷، باب من فضائل علی بن ابی‌طالب، ص۱۲۰.</ref> نقل شده و به حدیث منزلت شناخته می‌شود. بر اساس این حدیث پیامبر اکرم(ص) خطاب به علی(ع) فرمود: «أنتَ مِنّی بِمَنزلةِ هارونَ مِنْ مُوسی؛ تو نسبت به من به منزله هارون هستی نسبت به موسی با این تفاوت که پس از من پیامبری نیست.»<ref>نیشابوری، صحیح مسلم، دار الجیل/دار الأفاق الجدیدة، ج۷، باب من فضائل علی بن ابی‌طالب، ص۱۲۰؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۱۴.</ref>  

== درگذشت و آرامگاه==

[[پرونده:قبر منسوب به حضرت هارون در کاترین.jpg|بندانگشتی|قبر منسوب به حضرت هارون در روستای کاترین اردن]]

بنا به گفته [[یعقوبی]]، هارون در ۱۲۳ سالگی و در زمان حیات موسی از دنیا رفته است.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۱، ص۴۱.</ref> هر چند سن او به هنگام مرگ ۱۳۳ سال نیز گفته‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۱۳، ص۳۷۰.</ref> بر پایه روایتی، موسی هارون را به کوه [[طور سینا]] برد و در آنجا [[عزرائیل|ملک الموت]] او را [[قبض روح]] کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۱۳، ص۳۶۸.</ref> مطابق حدیث مذکور، موسی با هارون به طور سینا رفتند و در آنجا اتاقی را دیدند که بر درختی دو لباس آویزان است، موسی به هارون گفت: «جامه‌ات را بیرون آر و این دو جامه را بپوش و داخل اتاق شو و روی تختی که در آن قرار دارد بخواب» چون هارون روی تخت خوابید مرگش فرا رسید. موسی به نزد بنی‌اسرائیل بازگشت و خبر مرگ هارون را به آنها داد. بنی ‌اسرائیل موسی را تکذیب کردند و گفتند: تو او را کشته‌ای. خدا به فرشتگان دستور داد جنازه هارون را روی تختی در هوا حاضر کردند و بنی اسرائیل او را دیدند و دانستند که هارون از دنیا رفته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ق، ج۱۳، ص۳۶۸.</ref> بنا به گزارش یعقوبی، الیعازر فرزند هارون نیز در جریان مرگ پدرش به همراه موسی بوده است.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۱، ص۴۱.</ref>

در غرب اردن بر قله کوه هور مقبره‌ای منسوب به هارون است.<ref>هاکس، قاموس کتاب مقدس، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۴.</ref> این کوه به نام «پترا» و «جبل هارون» نیز شهرت دارد.<ref>[http://jordanheritage.jo/prophet-aaron/ «مقام النبی هارون علیه‌السلام»، ارث الاردن.]</ref> بنای این مقبره به قرن هشتم قمری برمی‌گردد.<ref>[http://jordanheritage.jo/prophet-aaron/ «مقام النبی هارون علیه‌السلام»، ارث الاردن.]</ref> همچنین مقبره دیگری در روستای «کاترین السیاحیه» در اردن - در حاشیه ساحلی خیلج عقبه- بر روی تپه کوچکی به وی منسوب است.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/658779/ رامین‌نژاد، «مزار حضرت هارون (علیه‌السلام)»]، راسخون.</ref>

*قرآن کریم.

*کتاب مقدس.

*ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.

*ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، تحقیق:‌روحیة النحاس و ریاض عبدالحمید مراد و محمد مطیع، دمشق، دار الفکر، ۱۴۰۲ق/۱۹۸۴م.

*بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۱ق/۱۹۸۱م.

*رامین‌نژاد، رامین، «[https://rasekhoon.net/article/show/658779/ مزار حضرت هارون (علیه‌السلام)]»، راسخون، تاریخ بازدید ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ش.

*شیخی، حمیدرضا، پیامبر از نگاه قرآن و اهل بیت، قم، دارالحدیث، چاپ سوم، ۱۳۸۶ش.

*طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۷ق.

*مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳‌ق.

*مسلم، صحیح مسلم، بیروت، دار الجیل/دار الأفاق الجدیدة، بی‌تا.

*مشایخ، فاطمه، قصص انبیاء، تهران، انتشارات فرحان، ۱۳۸۱ش.

*[http://jordanheritage.jo/prophet-aaron/ « مقام النبی هارون علیه‌السلام»، ارث الاردن.]، تاریخ بازدید ۲۸ فروردین ۱۳۹۸ش.

*هاکس، جیمز، قاموس کتاب مقدس، تهران، انتشارات اساطیر، ۱۳۷۷ش.

*یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.