مندرجات کا رخ کریں

"مسجد نبوی" کے نسخوں کے درمیان فرق

م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
سطر 28: سطر 28:


==تاریخچہ==
==تاریخچہ==
===دورہ نبوی===<!--
===دورہ نبوی===
زمانی که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] وارد [[یثرب]] شد، شتر خود را رها کرد و قرار را بر این گزارد که هر جا شتر او متوقف شود، همانجا محل سکونتش باشد. شتر در محل فعلی مسجد زانو زد و مسجد و [[خانه پیامبر]] همانجا ساخته شد، دیگر مسلمانان نیز در کنار مسجد خانه‌هایی ساختند که دربِ آن‌ها به داخل مسجد باز می‌شد.<ref>ابن زباله، اخبار المدینه، ۲۰۰۳م، ص۷۴؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۲.</ref> نخستین بنای مسجد حدود ۱۰۵۰ متر مربع و از جنس خشت و گل بود. بخش شمالی آن که محل اقامت [[اصحاب صفه]] بود با شاخه‌های درخت نخل مسقف شده بود.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref> تغییر [[قبله]] از [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]] به [[مسجدالحرام]] و به عبارتی از شمال به جنوب باعث بسته شدن درِ جنوبی و انتقال آن به دیوار شمالی و همچنین انتقال بخش مسقف از شمال به جنوب مسجد شد.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۴.</ref>در [[سال ۷ هجری قمری|سال هفتم هجری]]، گسترش اسلام بر اثر افزایش مسلمانان، مساحت مسجد به ۲۴۷۵ متر مربع رسید و شکل مسجد به صورت مربع درآمد.<ref>نجفی، مدینه‌شناسی، ۱۳۶۴ش، ص۳۵؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۴.</ref>
جس وقت [[حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ|پیغمبر اکرمؐ]] [[یثرب]] میں داخل ہوئے تو آپ کی سواری کو آزاد چھوڑ دیا گیا اور یہ فیصلہ کیا گیا کہ جہاں آپ کی سواری رکے گی وہ جگہ آپؐ کا محل سکونت ہوگا، یوں جہاں آپؐ کی سواری رکی اسی جگہ مسجد اور آپ کیلئے قیام گاہ تعمیر کی گئی اس کے بعد رفتہ رفتہ دوسرے مسلمانوں نے بھی مسجد کے اطراف میں اپنے لئے گھر بنانا شروع کیا اور ان تمام گھروں کے دروازے مسجد کے اندر کھلتے تھے۔<ref>ابن زبالہ، اخبار المدینہ، ۲۰۰۳م، ص۷۴؛ جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۲.</ref> مسجد نبوی کو 1050 مربع فٹ مساحت پر لکڑی اور مٹی سے بنائی گئی۔ مسجد نبوی کے شمالی حصہ پر جہاں [[اصحاب صفہ]] قیام کرتے تھے، کھجور کی ٹہنیوں سے چھت بنائی گئی تھی۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۳-۲۰۴.</ref> [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]] سے [[قبلہ]] کی [[مسجدالحرام]] کی طرف منتقلی کی وجہ سے مسجد کے جنوب میں واقع دروازے کو بند کر کے اسے شمالی حصے میں منتقل کیا گیا جس کے ساتھ شمالی حصے میں موجود اصحاب صفہ کا مقام بھی مسجد کے جنوب میں منتقل کیا گیا۔<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۴.</ref> [[سنہ 7 ہجری قمری|سنہ 7 ہجری]] کو مسلمانوں کی آبادی میں اضافہ کی وجہ سے مسجد نبوی کو توسیع دے کر اس کی مساحت کو 2475 مربع فٹ تک پہچایا گیا۔<ref>نجفی، مدینه‌شناسی، ۱۳۶۴ش، ص۳۵؛ جعفریان، آثار اسلامی مکہ و مدینہ، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۴.</ref>


===دوره خلیفه دوم و سوم===
===خلیفہ دوم اور سوم کا دور===<!--
در سال [[سال ۱۷ هجری قمری|هفدهم هجری]] خانه‌های اطراف ضمیمه مسجد شد و مسجد، از سمت قبله حدود ۵ متر و از سمت غرب ۱۰ متر و از سمت شمال ۱۵ متر گسترش یافت.<ref>سمهودی، وفاءالوفاء، ۲۰۰۶م، ج ۲، ص ۶۷-۶۸؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۵، ۲۰۶.</ref> در سال [[سال ۲۹ هجری قمری|۲۹ هجری]] نیز با وجود مخالفت برخی از همسایگان مسجد که افزایش مساحت مسجد باعث تخریب خانه‌‌هایشان می‌شد، [[عثمان بن عفان|خلیفه سوم]] ۴۹۶ متر بر مساحت مسجد افزود. او همچنین در این توسعه از سنگ‌های حجّاری شده و منقّش استفاده کرد و سقف را با چوب ساج ترمیم نمود. به علاوه، در قسمت جلوی مسجد؛ یعنی محل ایستادن امام، مقصوره، یا غرفه کوچکی برای ایستادن امام جماعت ساخت.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص ۲۰۶.</ref>
در سال [[سال ۱۷ هجری قمری|هفدهم هجری]] خانه‌های اطراف ضمیمه مسجد شد و مسجد، از سمت قبله حدود ۵ متر و از سمت غرب ۱۰ متر و از سمت شمال ۱۵ متر گسترش یافت.<ref>سمهودی، وفاءالوفاء، ۲۰۰۶م، ج ۲، ص ۶۷-۶۸؛ جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۰۵، ۲۰۶.</ref> در سال [[سال ۲۹ هجری قمری|۲۹ هجری]] نیز با وجود مخالفت برخی از همسایگان مسجد که افزایش مساحت مسجد باعث تخریب خانه‌‌هایشان می‌شد، [[عثمان بن عفان|خلیفه سوم]] ۴۹۶ متر بر مساحت مسجد افزود. او همچنین در این توسعه از سنگ‌های حجّاری شده و منقّش استفاده کرد و سقف را با چوب ساج ترمیم نمود. به علاوه، در قسمت جلوی مسجد؛ یعنی محل ایستادن امام، مقصوره، یا غرفه کوچکی برای ایستادن امام جماعت ساخت.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص ۲۰۶.</ref>


سطر 109: سطر 109:
*''تاریخ المسجد النبوی الشریف'' نوشته محمد الیاس عبدالغنی. مؤلف در این کتاب به طور مستقل مسجد النبی را مورد بررسی قرار داده است.
*''تاریخ المسجد النبوی الشریف'' نوشته محمد الیاس عبدالغنی. مؤلف در این کتاب به طور مستقل مسجد النبی را مورد بررسی قرار داده است.
-->
-->
==حوالہ جات==
==حوالہ جات==
{{حوالہ جات|2}}
{{حوالہ جات|2}}
confirmed، templateeditor
8,265

ترامیم