مندرجات کا رخ کریں

"قمری مہینے" کے نسخوں کے درمیان فرق

سطر 115: سطر 115:
==معاہدہ ہجری کیلنڈر==
==معاہدہ ہجری کیلنڈر==
مورخین قمری ہجری تاریخوں کے حساب و کتاب میں آسانی اور اسلامی ممالک کے ہجری کیلنڈر میں ایک دن کے اختلاف سے پیش آنے والے اشکالات کو برطرف کرنے کے لئے «معاہدہ ہجری کیلنڈر» استعمال کرتے ہیں۔
مورخین قمری ہجری تاریخوں کے حساب و کتاب میں آسانی اور اسلامی ممالک کے ہجری کیلنڈر میں ایک دن کے اختلاف سے پیش آنے والے اشکالات کو برطرف کرنے کے لئے «معاہدہ ہجری کیلنڈر» استعمال کرتے ہیں۔
<!--
اس کیلینڈر کے مہینوں کا آغاز اور ان کے نام کے بارے میں مبدأ و نام ۱۲ ماہ این تقویم، ہمانند تقویم ہجری قمری ہلالی است و تعداد شبانہ‌روز ماہ‌ہای این تقویم، متناوباً ۳۰ و ۲۹ شبانہ‌روز تعیین شدہ است: ماہ محرم ۳۰، ماہ صفر ۲۹، ماہ ربیع الاول ۳۰،  تا بہ آخر. ماہ ذیحجہ در سال‌ہای عادی ۲۹ و در سال‌ہای کبیسہ ۳۰ شبانہ‌روز در نظر گرفتہ می‌شود. یکی از بررسی‌ہای آماری انجام شدہ، در بازہ زمانی ۱۵۳ سال ہجری قمری (۱۲۵۷ تا ۱۴۰۹ق) نشان می‌دہد کہ اول ماہ قمری ہلالی با اول ماہ قراردادی در ۶۴/۴۳ درصد موارد منطبق بودہ و در ۳۵/۳۵ درصد موارد یک شبانہ‌روز و در ۲۲/۰ درصد موارد دو شبانہ‌روز اختلاف دارند.<ref>[http://jdf.scr.ir/tarikh/?t=gh سایت مبدل تاریخ]</ref> با این اختلاف روشن است این نوع گاہ‌شماری نمی‌تواند معیار زمان‌شناسی احکام قرار گیرد.


===ستاد استہلال و گروہ‌ہای رصد===
اس کیلینڈر میں مہینوں کی ابتداء اور ان کے نام ہجری قمری ہلالی کیلنڈر کے مطابق ہوتا ہے۔ اس کیلنڈر کے مہینوں کے دن اور رات کی تعداد یکے بعد دیگر 30 اور 29 معین کی گئی ہے: ماہ محرم 30 دن، ماہ صفر 29 دن،  ماہ ربیع الاول 30 دن، تا آخر۔ ماہ ذیحجہ عام سالوں‌میں 29 دن کا جبکہ کبیسہ سالوں میں 30 دن کا ہوتا ہوگا۔ 153 ہجری سال (1257 سے 1409 ہجری) کے عرصے میں کیے گئے شماریاتی مطالعے سے یہ ظاہر ہوتا ہے کہ قمری ہلالی مہینے اور معاہدہ ہجری کیلنڈر کے مہینے کی پہلی تاریخ 43.64 فیصد موارد میں ایک دوسرے سے ملتا ہے جبکہ 35.35 فیصد موارد میں ایک دن اور رات کا جبکہ 22 0.0% موارد میں دو دن اور رات کا فرق ہوتا ہے۔<ref>[http://jdf.scr.ir/tarikh/?t=gh سایت مبدل تاریخ]</ref> با این اختلاف روشن است این نوع گاہ‌شماری نمی‌تواند معیار زمان‌شناسی احکام قرار گیرد.
{{اصلی|ستاد استہلال}}
 
از ابتدای دوران رہبری [[سید علی خامنہ ای|آیت اللہ خامنہ‌ای]]، ستادی برای نظم بخشیدن بہ امر استہلال(دیدن ہلال اول ماہ) تشکیل شد. در سال ۱۳۸۰، ہلال جمادی‌الثانی ۱۴۲۲ق در موقعیتی قرار داشت کہ اگر منجّمین ایرانی موفق بہ رؤیت آن می‌شدند، چندین رکورد علمی جہانی در زمینہ رؤیت ہلال ماہ بہ نام ایران بہ ثبت می‌رسید. با حمایت ستاد استہلال، تدارک گستردہ‌ای برای انجام این رصد انجام گرفت و با موفقیت در این مورد، گروہ‌ہای رصدی برای رؤیت ہلال در ہمہ ماہ‌ہا تشکیل شدند. در موارد خاصی مانند پایان ماہ رمضان تا ۱۵۰ گروہ با دوربین‌ہای اپتیکی پیشرفتہ در سراسر ایران برای استہلال تشکیل می‌شود کہ برخی از آنہا با ہواپیما اقدام بہ این کار می‌کنند.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=10074 سایت آیت اللہ خامنہ ای]</ref> این ستاد در ہر ماہ نتیجہ رصد خود را ([http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=44 در اینجا]) اعلام می‌کند.
===رؤیت ہلال کمیٹی ===
{{اصلی|رؤیت ہلال کمیٹی}}<!--
[[سید علی خامنہ ای|آیت اللہ خامنہ‌ای]] کی رہبری کی ابتداء سے چاند دیکھنے کے عمل کو منظم کرنے کے لئے رؤیت ہلال کمیٹی تشکیل دی گئی۔ جمادی الثانی سنہ 1422ھ کو حالات کچھ یوں تھ ۱۳۸۰، ہلال جمادی‌الثانی ۱۴۲۲ق در موقعیتی قرار داشت کہ اگر منجّمین ایرانی موفق بہ رؤیت آن می‌شدند، چندین رکورد علمی جہانی در زمینہ رؤیت ہلال ماہ بہ نام ایران بہ ثبت می‌رسید. با حمایت ستاد استہلال، تدارک گستردہ‌ای برای انجام این رصد انجام گرفت و با موفقیت در این مورد، گروہ‌ہای رصدی برای رؤیت ہلال در ہمہ ماہ‌ہا تشکیل شدند. در موارد خاصی مانند پایان ماہ رمضان تا ۱۵۰ گروہ با دوربین‌ہای اپتیکی پیشرفتہ در سراسر ایران برای استہلال تشکیل می‌شود کہ برخی از آنہا با ہواپیما اقدام بہ این کار می‌کنند.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=10074 سایت آیت اللہ خامنہ ای]</ref> این ستاد در ہر ماہ نتیجہ رصد خود را ([http://www.leader.ir/tree/index.php?catid=44 در اینجا]) اعلام می‌کند.
-->
-->


confirmed، templateeditor
9,024

ترامیم