"حضرت اسحاق" کے نسخوں کے درمیان فرق
م
کوئی خلاصۂ ترمیم نہیں
imported>Hasaninasab مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں |
Waziri (تبادلۂ خیال | شراکتیں) مکوئی خلاصۂ ترمیم نہیں |
||
سطر 3: | سطر 3: | ||
| عنوان = حضرت اسحاق | | عنوان = حضرت اسحاق | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
[[فائل: | [[فائل:Ishagh۔jpg|تصغیر|درمیان|[[الخلیل]]، حضرت اسحاق کا محل زندگی اور مدفن]] | ||
| اندازہ تصویر = | | اندازہ تصویر = | ||
| تصویر کی وضاحت = | | تصویر کی وضاحت = | ||
سطر 30: | سطر 30: | ||
جب حضرت اسحاق کی ولادت ہوئی تو ان کے والد ماجد کی عمر 100 سال اور ان کی والدہ ماجدہ کی عمر 90 سال تھی، اور آپ کے والدین کو آپ کی ولادت کی بشارت دینے کا تذکرہ قرآن میں بھی آیا ہے۔ حضرت اسحاق اپنے بھائی حضرت اسماعیل کی وفات کے بعد [[نبوت]] کے منصب پر فائز ہوئے۔ | جب حضرت اسحاق کی ولادت ہوئی تو ان کے والد ماجد کی عمر 100 سال اور ان کی والدہ ماجدہ کی عمر 90 سال تھی، اور آپ کے والدین کو آپ کی ولادت کی بشارت دینے کا تذکرہ قرآن میں بھی آیا ہے۔ حضرت اسحاق اپنے بھائی حضرت اسماعیل کی وفات کے بعد [[نبوت]] کے منصب پر فائز ہوئے۔ | ||
==تعارف==<!-- | |||
حضرت اسحاق از [[پیامبران]] الہی و فرزند [[ابراہیم (پیامبر)|ابراہیم(ع)]] و [[سارہ]]<ref>سورہ ہود، آیہ ۷۱۔</ref> است کہ در [[فلسطین]] بہ دنیا آمد و در ہمان جا زندگی کرد۔<ref>شوقی ابوخلیل، اطلس قرآن، ۱۳۸۹ش، ص۵۳۔</ref> اسحاق واژہای عبری بہ معنای خندان است۔<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۴۰۲ق، ج۵، ص۷۰۔</ref> برخی نیز آن را برگرفتہ از زبان عربی دانستہاند۔<ref>قرشی بنابی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۲۴۰۔</ref> تولد او پنج یا ۱۳ سال بعد از [[اسماعیل]] دانستہ شدہ است۔<ref>مسعودی، إثبات الوصیۃ، ۱۳۸۴ش، ص۴۱-۴۲؛ طبرانی، التفسیر الکبیر، ۲۰۰۸م، ج۵، ص۳۱۳۔</ref> ہنگام تولد اسحاق، پدرش بیش از ۱۰۰ سال داشتہ و مادرش ۹۰ سالہ بودہ است۔<ref>مسعودی، إثبات الوصیۃ، ۱۳۸۴ش، ص۴۶۔</ref> اسحاق در ۴۰ سالگی با دختری بہ نام [[رفقہ]] [[ازدواج]] کرد و صاحب دو فرزند بہ نامہای عیص و [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب]] شد۔<ref>علامہ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۳۲۴۔</ref> | |||
وی جد [[بنیاسرائیل]] است و چنانکہ [[جبرئیل]] بشارت داد، از نسل او پیامبرانی از جملہ یعقوب، [[داوود (پیامبر)|داوود]]، [[سلیمان (پیامبر)|سلیمان]]، [[ایوب (پیامبر)|ایوب]]، [[یوسف (پیامبر)|یوسف]]، [[موسی (پیامبر)|موسی]]، [[ہارون (پیامبر)|ہارون]] و دیگر پیامبران بنیاسرائیل متولد شدند۔<ref>سورہ انعام، آیہ ۸۴۔</ref>بنابر گزارش منابع تاریخی، ابراہیم(ع) عموی [[لوط (پیامبر)|لوط(ع)]] و اسحاق پسرعموی او بودہ است۔<ref>ابن کثیر، البدایۃ و النہایۃ، دار الفکر، ج۱، ص۱۷۶۔</ref> | |||
واقعہ [[ذبح اسماعیل]]، در کتاب مقدس یہودیان، برای اسحاق بیان شدہ و یہودیان، آن را از دلایل برتری اسحاق بر اسماعیل میدانند۔<ref>مرکز فرہنگ و معارف قرآن، دائرۃ المعارف قرآن کریم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۱۸۶۔</ref> برخی از اہل سنت نیز این عقیدہ را برگزیدہاند۔<ref>مکارم، تفسیر نمونہ، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۱۱۹؛ قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۶، ص۱۰۰۔</ref> با این حال شیعیان با اتکا بہ آیہ ۱۱۲ [[سورہ صافات]]،<ref>وَ بَشَّرْناہُ بِإِسْحاقَ نَبِیا مِنَ الصَّالِحِینَ؛ ما او را بہ تولد اسحاق بشارت دادیم کہ پیامبری بود از صالحان۔</ref> و ہمچنین آیہ ۷۱ سورہ ہود،<ref>فَبَشَّرْناہا بِإِسْحاقَ وَ مِنْ وَراءِ إِسْحاقَ یعْقُوبَ؛ ما او را بہ تولد اسحاق بشارت دادیم و نیز بہ تولد یعقوب بعد از اسحاق۔</ref> ذبیح اللہ بودن اسحاق را رد کردہاند۔<ref>مکارم، تفسیر نمونہ، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۱۱۸-۱۲۰۔</ref> | |||
اسحاق پیش از وفات، [[نبوت]] را بر اساس دستور خداوند، بہ فرزندش [[یعقوب (پیامبر)|یعقوب]] سپرد۔<ref>مسعودی، إثبات الوصیۃ، ۱۳۸۴ش، ص۴۶۔</ref> بنابر متن تورات، اسحاق ارادہ کردہ بود تا فرزند دیگرش عیص یا عیسو پیامبر پس از خود باشد، اما یعقوب بہ ہمراہ مادرش، او را فریب دادند و یعقوب بہ پیامبری رسید۔<ref>معرفت، نقد شبہات پیرامون قرآن کریم، ۱۳۸۵ش، ص۸۴۔</ref> اسحاق در ۱۸۰ سالگی درگذشت و در [[بیت المقدس]] در فلسطین امروزی دفن شد۔<ref>مسعودی، إثبات الوصیۃ، ۱۳۸۴ش، ص۴۶۔</ref> | |||
==بشارت تولد== | |||
طبق آیات [[قرآن]]، خداوند پیش از تولد اسحاق، پدر و مادر او را از این رخداد آگاہ کردہ و بہ آنہا بشارت تولد چنین فرزندی دادہ است۔<ref>سورہ ہود، آیہ ۷۱۔</ref> این بشارت در آیہ ۷۱ [[سورہ ہود]] آمدہ است۔ داستان تولد اسحاق، بدون ذکر نام وی، در آیہ ۵۳ [[سورہ حجر]] و آیہ ۲۹ [[سورہ ذاریات]] نیز آمدہ است۔ نام اسحاق ۱۷ بار در ۱۲ [[سورہ]] از قرآن ذکر شدہ است۔<ref>شوقی ابوخلیل، اطلس قرآن، ۱۳۸۹ش، ص۵۴۔</ref> | |||
==پیامبری== | |||
[[پروندہ:20170128 110219۔jpg۱۔jpg|بندانگشتی|نقشہ محل زندگی و نبوت اسحاق نبی۔]] | |||
اسحاق پس از وفات برادرش [[اسماعیل]]، در [[نبوت]] جانشین او شد<ref>مسعودی، إثبات الوصیۃ، ۱۳۸۴ش، ص۴۶۔</ref> و پس از او ہمہ پیامبران از نسل اسحاق بودند؛ بہ جز [[حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ|حضرت محمد]] کہ از نسل اسماعیل بودہ است۔<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۳۱۶۔</ref> | |||
در قرآن، ۸ [[آیہ]] مستقیم یا غیرمستقیم اشارہ بہ نبوت اسحاق دارد؛ از جملہ دربارہ نبوت اسحاق،<ref>سورہ مریم، آیہ ۴۹۔</ref> نزول کتاب آسمانی بر فرزندان وی،<ref>سورہ عنکبوت، آیہ ۲۷۔</ref> اعطای شریعت بہ اسحاق،<ref>سورہ انعام، آیہ ۸۹۔</ref> نزول [[وحی]] بر او،<ref>سورہ نساء، آیہ ۱۶۳۔</ref> امر بہ پیروی از وی،<ref>سورہ بقرہ، آیہ ۱۳۵-۱۳۶۔</ref> و اشارہ بہ امامت اسحاق۔<ref>سورہ انبیاء، آیہ ۷۳۔</ref> در این آیات دین و شریعت اسحاق ہمان دین پدرش ابراہیم یعنی [[دین حنیف]] بودہ کہ اساس آن بر [[توحید]] بنا شدہ است۔<ref>سورہ یوسف، آیہ ۳۸۔</ref> | |||
==جستارہای وابستہ== | |||
*[[ابراہیم (پیامبر)|ابراہیم]] | |||
*[[اسماعیل]] | |||
*[[سارہ]] | |||
*[[یعقوب (پیامبر)|یعقوب]] | |||
--> | |||
==حوالہ جات== | |||
{{حوالہ جات2}} | |||
==مآخذ== | |||
{{مآخذ}} | |||
*قرآن کریم۔ | |||
*ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایۃ والنہایۃ، بہ کوشش خلیل شحادہ، بیروت، دارالفکر، بیتا۔ | |||
*شوقی ابوخلیل، اطلس قرآن، ترجمہ محمد کرمانی، مشہد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۹ش۔ | |||
*طبرانی، سلیمان بن احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم، تحقیق ہشام عبدالکریم البدرانی الموصلی، اردن، دارالکتاب الثقافی، ۲۰۰۸م۔ | |||
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراہیم، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق۔ | |||
*علامہ طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مکتبۃ النشر الإسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق۔ | |||
*قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، تہران، دار الکتب الاسلامیۃ، ۱۴۱۲ق۔ | |||
*قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تہران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۶۴ش۔ | |||
*مرکز فرہنگ و معارف قرآن، دائرۃ المعارف قرآن کریم، قم، مؤسسہ بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش۔ | |||
*مسعودی، علی بن حسین، إثبات الوصیۃ للإمام علی بن أبی طالب، قم، انصاریان، ۱۳۸۴ش۔ | |||
*مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تہران، مرکز الکتاب للترجمۃ و النشر، ۱۴۰۲ق۔ | |||
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونہ، تہران، دار الکتب الإسلامیۃ، ۱۳۷۴ش۔ | |||
{{خاتمہ}} | |||
==پیوند بہ بیرون== | |||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/9198 دائرۃ المعارف بزرگ اسلامی میں مقالہ حضرت اسحاق ] | |||
{{پیامبران در قرآن}} | |||
{{حضرت ابراہیم}} | |||
[[fa:اسحاق (پیامبر)]] | [[fa:اسحاق (پیامبر)]] | ||
[[fr:Ishâq (prophète)]] | [[fr:Ishâq (prophète)]] |