"صارف:Syedehsanahmad/تختہ مشق" کے نسخوں کے درمیان فرق

  | عنوان          = صحیفه سجادیه کی بیالیسویں دعا

  | اندازه تصویر  =  

  | نام‌های دیگر    =  

  | صادره از      = [[امام سجادعلیہ السلام]]

  | راوی          = [[متوکل بن هارون]]

  | منابع شیعی    = [[صحیفه سجادیه]]

  | تک‌نگاری‌ها     =  

حضرت امام زین العابدین علیہ السلام [[خدا]] کریم سے درخواست کرتے ہیں کہ قرآن کے وسیلہ سے انسانوں کے [[گناهوں]] کو بخش دے اور انھیں [[سکرات موت|موت کے وقت ہونے والی سختیوں]] سے نجات عطا فرمائے۔ اور اسی طرح سے قیامت کے خوف و حزن سے امان کی دعا کرتے ہیں اور  قرآن کریم کو اپنا [[شفیع]] قرار دینے کی درخواست کرتے ہیں۔

صحیفہ سجادیہ کی اس بیالیسویں دعا کی بھی متعدد شرحیں ہیں مختلف زبانوں میں لکھی گئیں ہیں جیسے دیار عاشقان جو حسین انصاریان کی شرح ہے اور [[شهود و شناخت]] جو حسن ممدوحی کرمانشاهی کی تالیف ہے یہ شرحیں فارسی زبان میں ہیں اور اسی طرح سے ریاض السالکین جو سید علی خان مدنی کی شرح ہے عربی زبان میں ہے۔

[[صحیفه سجادیه]] کی یہ بیالیسویں دعاء [[ختم قرآن]] کے موقع پہ پڑھی جاتی ہے۔ اس دعا میں [[امام سجاد امام سید سجاد علیہ السلام]] قرآن کریم کی خصوصیات اور دنیا و آخرت میں انسانی وجود پر مرتب ہونے والے قرآنی نقوش و اثرات کو بیان کیا ہے جس میں سے آپ علیہ السلام نے خاص طور سے قرب الہی پر روشنی ڈالی ہے۔<ref>ممدوحی کرمانشاهی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۱۵.</ref>

*  فهم قرآن  تفسیر [[معصومین]] علیہم السلام سے وابستہ ہے

* [[اهل بیت(ع)]] قرآن کے خزانوں کے محافظ ہیں

*  فهم قرآن کے سلسلہ میں لوگوں کی ظرفیت متفاوت ہے

* [[متشابهات]]قرآن کو اس کے [[محکمات]] کے ذریعہ سمجھا جا سکتا ہے

* قرآن پر عمل کے نتائج: رات کے اندھیروں میں مونس، [[گناه|گناہوں]] سے بچانے والا، [[شیطان]] کے وسوسوں سے محافظت کرنے والا، زبان کی لغزشوں سے بچانے والا، انسانوں کو غفلت سے بچانے والا، آسانی اور فقرزدائی، کفرآمیز تعلیمات سے بچانے والا۔

* دوری از خصلت‌های ناپسند و پستی‌های اخلاقی به‌وسیله قرآن کے ذریعہ بری اور پست خصلتوں سے نجات

* دعا برای رفع دشواری‌های بعد از [[موت]] کے بعد کی مشکلوں کے حل کے لئے دعا  

* احکام الهی کے لئے ابلاغ کے لئے پیغمبر اسلام صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم پر درود

* تبلیغ [[اسلام]]کی راہ میں پیغمبر اکرم کا [[سعه صدر]]  

* پیغمبر اسلام کے لئے [[ملک مقرب| ملک مقرّب]] اور انبیاء و مرسلین سے بڑھ اجر عظیم ملنے کی دعا۔<ref>انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۳۳۱-۳۸۰؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۱۵-۳۷۰؛ [https://www.erfan.ir/farsi/sahifeh42/faraz1 بیالیسویں دعاء کے فراز کی شرح عرفان سائٹ سے].</ref>

صحیفہ سجادیہ کی جو شرحیں لکھی گئی ہیں ان میں اس بیالیسویں دعا کی بھی شرح کی گئی ہے۔ [[صحیفه سجادیه کی شرحوں کی فهرست|صحیفه سجادیه کی شرحوں ]] میں [[دیار عاشقان]] تالیف [[حسین انصاریان]]،<ref>انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۷، ص۳۲۳-۳۸۰.</ref> شهود و شناخت تالیف محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی<ref>ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۰۹-۳۷۰.</ref> اور شرح و ترجمه صحیفه سجادیه تالیف [[سید احمد فهری]]<ref>فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۱۷۳-۲۰۱.</ref> فارسی زبان میں ہیں۔ صحیفہ سجادیہ کی بیالیسویں دعاء کے آئینے میں اوصاف و اسامی قرآن کے حوالہ سے مقالات بھی فارسی زبان میں تحریر کئے گئے ہیں۔<ref>غایی، «اسامی و اوصاف قرآن در نیایش ختم قرآن صحیفه سجادیه»؛ پویا، «فرازمندی قرآن در دعای ختم قرآن امام سجاد(ع)».</ref>  

اسی طرح سے اس دعاء کی عربی شرحیں بھی موجود ہیں[[ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین|ریاض السالکین]] تالیف [[سید علی‌خان مدنی]]،<ref>مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۵، ص۳۸۳-۴۹۸.</ref>، [[فی ظلال الصحیفه السجادیه]] تالیف [[محمدجواد مغنیه]]،<ref>مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۴۶۷-۴۹۱.</ref> [[ریاض العارفین]] تألیف [[محمد بن محمد دارابی]]<ref>دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۴۹۷-۵۱۳.</ref> اور [[آفاق الروح]] تالیف [[سید محمدحسین فضل‌الله]]<ref> فضل‌الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۱۳-۳۴۸.</ref> اس دعاء کی عربی شرحیں ہپیں۔ اس کے علاوہ اس دعا کے الفاظ کی توضیح، [[فیض کاشانی]] کی کتاب تعلیقات علی الصحیفۃ السجادیۃ میں <ref>فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۷۷-۸۰.</ref> اور عزالدین جزائری کی کتاب شرح الصحیفہ السجادیہ<ref>جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۲۰۴-۲۱۲.</ref> میں دی گئی ہیں۔

==متن و ترجمه==

|تیتر=دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه

|عنوان ستون چپ=ترجمه<ref>[https://www.erfan.ir/farsi/sahifeh42 ترجمه از شیخ حسین انصاریان.]</ref>

|<center>وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ خَتْمِ الْقُرْآنِ</center> (۱) اللَّهُمَّ إِنَّكَ أَعَنْتَنِي عَلَى خَتْمِ كِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَهُ نُوراً، وَ جَعَلْتَهُ مُهَيْمِناً عَلَى كُلِّ كِتَابٍ أَنْزَلْتَهُ، وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى كُلِّ حَدِيثٍ قَصَصْتَهُ. (۲) وَ فُرْقَاناً فَرَقْتَ بِهِ بَيْنَ حَلَالِكَ وَ حَرَامِكَ، وَ قُرْآناً أَعْرَبْتَ بِهِ عَنْ شَرَائِعِ أَحْكَامِكَ وَ كِتَاباً فَصَّلْتَهُ لِعِبَادِكَ تَفْصِيلًا، وَ وَحْياً أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ- صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ- تَنْزِيلًا. (۳) وَ جَعَلْتَهُ نُوراً نَهْتَدِي مِنْ ظُلَمِ الضَّلَالَةِ وَ الْجَهَالَةِ بِاتِّبَاعِهِ، وَ شِفَاءً لِمَنْ أَنْصَتَ بِفَهَمِ التَّصْدِيقِ إِلَى اسْتِمَاعِهِ، وَ مِيزَانَ قِسْطٍ لَا يَحِيفُ عَنِ الْحَقِّ لِسَانُهُ، وَ نُورَ هُدًى لَا يَطْفَأُ عَنِ الشَّاهِدِينَ بُرْهَانُهُ، وَ عَلَمَ نَجَاةٍ لَا يَضِلُّ مَنْ أَمَّ قَصْدَ سُنَّتِهِ، وَ لا تَنَالُ أَيْدِي الْهَلَكَاتِ مَنْ تَعَلَّقَ بِعُرْوَةِ عِصْمَتِهِ. (۴) اللَّهُمَّ فَإِذْ أَفَدْتَنَا الْمَعُونَةَ عَلَى تِلَاوَتِهِ، وَ سَهَّلْتَ جَوَاسِيَ أَلْسِنَتِنَا بِحُسْنِ عِبَارَتِهِ، فَاجْعَلْنَا مِمَّنْ يَرْعَاهُ حَقَّ رِعَايَتِهِ، وَ يَدِينُ لَكَ بِاعْتِقَادِ التَّسْلِيمِ لِمُحْكَمِ آيَاتِهِ، وَ يَفْزَعُ إِلَى الْإِقْرَارِ بِمُتَشَابِهِهِ، وَ مُوضَحَاتِ بَيِّنَاتِهِ. (۵) اللَّهُمَّ إِنَّكَ أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ- صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ- مُجْمَلًا، وَ أَلْهَمْتَهُ عِلْمَ عَجَائِبِهِ مُكَمَّلًا، وَ وَرَّثْتَنَا عِلْمَهُ مُفَسَّراً، وَ فَضَّلْتَنَا عَلَى مَنْ جَهِلَ عِلْمَهُ، وَ قَوَّيْتَنَا عَلَيْهِ لِتَرْفَعَنَا فَوْقَ مَنْ لَمْ يُطِقْ حَمْلَهُ. (۶) اللَّهُمَّ فَكَمَا جَعَلْتَ قُلُوبَنَا لَهُ حَمَلَةً، وَ عَرَّفْتَنَا بِرَحْمَتِكَ شَرَفَهُ وَ فَضْلَهُ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ الْخَطِيبِ بِهِ، وَ عَلَى آلِهِ الْخُزَّانِ لَهُ، وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ يَعْتَرِفُ بِأَنَّهُ مِنْ عِنْدِكَ حَتَّى لَا يُعَارِضَنَا الشَّكُّ فِي تَصْدِيقِهِ، وَ لَا يَخْتَلِجَنَا الزَّيْغُ عَنْ قَصْدِ طَرِيقِهِ. (۷) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ يَعْتَصِمُ بِحَبْلِهِ، وَ يَأْوِي مِنَ الْمُتَشَابِهَاتِ إِلَى حِرْزِ مَعْقِلِهِ، وَ يَسْكُنُ فِي ظِلِّ جَنَاحِهِ، وَ يَهْتَدِي بِضَوْءِ صَبَاحِهِ، وَ يَقْتَدِي بِتَبَلُّجِ أَسْفَارِهِ، وَ يَسْتَصْبِحُ بِمِصْبَاحِهِ، وَ لَا يَلْتَمِسُ الْهُدَى فِي غَيْرِهِ. (۸) اللَّهُمَّ وَ كَمَا نَصَبْتَ بِهِ مُحَمَّداً عَلَماً لِلدَّلَالَةِ عَلَيْكَ، وَ أَنْهَجْتَ بِآلِهِ سُبُلَ الرِّضَا إِلَيْكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلِ الْقُرْآنَ وَسِيلَةً لَنَا إِلَى أَشْرَفِ مَنَازِلِ الْكَرَامَةِ، وَ سُلَّماً نَعْرُجُ فِيهِ إِلَى مَحَلِّ السَّلَامَةِ، وَ سَبَباً نُجْزَى بِهِ النَّجَاةَ فِي عَرْصَةِ الْقِيَامَةِ، وَ ذَرِيعَةً نَقْدَمُ بِهَا عَلَى نَعِيمِ دَارِ الْمُقَامَةِ. (۹) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ احْطُطْ بِالْقُرْآنِ عَنَّا ثِقْلَ الْأَوْزَارِ، وَ هَبْ لَنَا حُسْنَ شَمَائِلِ الْأَبْرَارِ، وَ اقْفُ بِنَا آثَارَ الَّذِينَ قَامُوا لَكَ بِهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَ أَطْرَافَ النَّهَارِ حَتَّى تُطَهِّرَنَا مِنْ كُلِّ دَنَسٍ بِتَطْهِيرِهِ، وَ تَقْفُوَ بِنَا آثَارَ الَّذِينَ اسْتَضَاءُوا بِنُورِهِ، وَ لَمْ يُلْهِهِمُ الْأَمَلُ عَنِ الْعَمَلِ فَيَقْطَعَهُمْ بِخُدَعِ غُرُورِهِ. (۱۰) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلِ الْقُرْآنَ لَنَا فِي ظُلَمِ اللَّيَالِي مُونِساً، وَ مِنْ نَزَغَاتِ الشَّيْطَانِ وَ خَطَرَاتِ الْوَسَاوِسِ حَارِساً، وَ لِأَقْدَامِنَا عَنْ نَقْلِهَا إِلَى الْمَعَاصِي حَابِساً، وَ لِأَلْسِنَتِنَا عَنِ الْخَوْضِ فِي الْبَاطِلِ مِنْ غَيْرِ مَا آفَةٍ مُخْرِساً، وَ لِجَوَارِحِنَا عَنِ اقْتِرَافِ الْآثَامِ زَاجِراً، وَ لِمَا طَوَتِ الْغَفْلَةُ عَنَّا مِنْ تَصَفُّحِ الِاعْتِبَارِ نَاشِراً، حَتَّى تُوصِلَ إِلَى قُلُوبِنَا فَهْمَ عَجَائِبِهِ، وَ زَوَاجِرَ أَمْثَالِهِ الَّتِي ضَعُفَتِ الْجِبَالُ الرَّوَاسِي عَلَى صَلَابَتِهَا عَنِ احْتِمَالِهِ. (۱۱) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَدِمْ بِالْقُرْآنِ صَلَاحَ ظَاهِرِنَا، وَ احْجُبْ بِهِ خَطَرَاتِ الْوَسَاوِسِ عَنْ صِحَّةِ ضَمَائِرِنَا، وَ اغْسِلْ بِهِ دَرَنَ قُلُوبِنَا وَ عَلَائِقَ أَوْزَارِنَا، وَ اجْمَعْ بِهِ مُنْتَشَرَ أُمُورِنَا، وَ أَرْوِ بِهِ فِي مَوْقِفِ الْعَرْضِ عَلَيْكَ ظَمَأَ هَوَاجِرِنَا، وَ اكْسُنَا بِهِ حُلَلَ الْأَمَانِ يَوْمَ الْفَزَعِ الْأَكْبَرِ فِي نُشُورِنَا. (۱۲) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْبُرْ بِالْقُرْآنِ خَلَّتَنَا مِنْ عَدَمِ الْإِمْلَاقِ، وَ سُقْ إِلَيْنَا بِهِ رَغَدَ الْعَيْشِ وَ خِصْبَ سَعَةِ الْأَرْزَاقِ، وَ جَنِّبْنَا بِهِ الضَّرَائِبَ الْمَذْمُومَةَ وَ مَدَانِيَ الْأَخْلَاقِ، وَ اعْصِمْنَا بِهِ مِنْ هُوَّةِ الْكُفْرِ وَ دَوَاعِي النِّفَاقِ حَتَّى يَكُونَ لَنَا فِي الْقِيَامَةِ إِلَى رِضْوَانِكَ وَ جِنَانِكَ قَائِداً، وَ لَنَا فِي الدُّنْيَا عَنْ سُخْطِكَ وَ تَعَدِّي حُدُودِكَ ذَائِداً، وَ لِمَا عِنْدَكَ بِتَحْلِيلِ حَلَالِهِ وَ تَحْرِيمِ حَرَامِهِ شَاهِداً. (۱۳) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَوِّنْ بِالْقُرْآنِ عِنْدَ الْمَوْتِ عَلَى أَنْفُسِنَا كَرْبَ السِّيَاقِ، وَ جَهْدَ الْأَنِينِ، وَ تَرَادُفَ الْحَشَارِجِ إِذَا بَلَغَتِ النُّفُوسُ‏ التَّراقِيَ، «وَ قِيلَ مَنْ راقٍ‏» وَ تَجَلَّى مَلَكُ الْمَوْتِ لِقَبْضِهَا مِنْ حُجُبِ الْغُيُوبِ، وَ رَمَاهَا عَنْ قَوْسِ الْمَنَايَا بِأَسْهُمِ وَحْشَةِ الْفِرَاقِ، وَ دَافَ لَهَا مِنْ ذُعَافِ الْمَوْتِ كَأْساً مَسْمُومَةَ الْمَذَاقِ، وَ دَنَا مِنَّا إِلَى الْآخِرَةِ رَحِيلٌ وَ انْطِلَاقٌ، وَ صَارَتِ الْأَعْمَالُ قَلَائِدَ فِي الْأَعْنَاقِ، وَ كَانَتِ الْقُبُورُ هِيَ الْمَأْوَى إِلَى مِيقَاتِ يَوْمِ التَّلَاقِ (۱۴) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ بَارِكْ لَنَا فِي حُلُولِ دَارِ الْبِلَى، وَ طُولِ الْمُقَامَةِ بَيْنَ أَطْبَاقِ الثَّرَى، وَ اجْعَلِ الْقُبُورَ بَعْدَ فِرَاقِ الدُّنْيَا خَيْرَ مَنَازِلِنَا، وَ افْسَحْ لَنَا بِرَحْمَتِكَ فِي ضِيقِ مَلَاحِدِنَا، وَ لَا تَفْضَحْنَا فِي حَاضِرِي الْقِيَامَةِ بِمُوبِقَاتِ آثَامِنَا. (۱۵) وَ ارْحَمْ بِالْقُرْآنِ فِي مَوْقِفِ الْعَرْضِ عَلَيْكَ ذُلَّ مَقَامِنَا، وَ ثَبِّتْ بِهِ عِنْدَ اضْطِرَابِ جِسْرِ جَهَنَّمَ يَوْمَ الْمَجَازِ عَلَيْهَا زَلَلَ أَقْدَامِنَا، وَ نَوِّرْ بِهِ قَبْلَ الْبَعْثِ سُدَفَ قُبُورِنَا، وَ نَجِّنَا بِهِ مِنْ كُلِّ كَرْبٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ شَدَائِدِ أَهْوَالِ يَوْمِ الطَّامَّةِ (۱۶) وَ بَيِّضْ وُجُوهَنَا يَوْمَ تَسْوَدُّ وُجُوهُ الظَّلَمَةِ فِي يَوْمِ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ، وَ اجْعَلْ لَنَا فِي صُدُورِ الْمُؤْمِنِينَ وُدّاً، وَ لَا تَجْعَلِ الْحَيَاةَ عَلَيْنَا نَكَداً. (۱۷) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ كَمَا بَلَّغَ رِسَالَتَكَ، وَ صَدَعَ بِأَمْرِكَ، وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ. (۱۸) اللَّهُمَّ اجْعَلْ نَبِيَّنَا- صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَى آلِهِ- يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَقْرَبَ الْنَّبِيِّينَ مِنْكَ مَجْلِساً، وَ أَمْكَنَهُمْ مِنْكَ شَفَاعَةً، وَ أَجَلَّهُمْ عِنْدَكَ قَدْراً، وَ أَوْجَهَهُمْ عِنْدَكَ جَاهاً. (۱۹) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ شَرِّفْ بُنْيَانَهُ، وَ عَظِّمْ بُرْهَانَهُ، وَ ثَقِّلْ مِيزَانَهُ، وَ تَقَبَّلْ شَفَاعَتَهُ، وَ قَرِّبْ وَسِيلَتَهُ، وَ بَيِّضْ وَجْهَهُ، وَ أَتِمَّ نُورَهُ، وَ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ (۲۰) وَ أَحْيِنَا عَلَى سُنَّتِهِ، وَ تَوَفَّنَا عَلَى مِلَّتِهِ وَ خُذْ بِنَا مِنْهَاجَهُ، وَ اسْلُكْ بِنَا سَبِيلَهُ، وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَهْلِ طَاعَتِهِ، وَ احْشُرْنَا فِي زُمْرَتِهِ، وَ أَوْرِدْنَا حَوْضَهُ، وَ اسْقِنَا بِكَأْسِهِ (۲۱) وَ صَلِّ اللَّهُمَّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، صَلَاةً تُبَلِّغُهُ بِهَا أَفْضَلَ مَا يَأْمُلُ مِنْ خَيْرِكَ وَ فَضْلِكَ وَ كَرَامَتِكَ، إِنَّكَ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ، وَ فَضْلٍ كَرِيمٍ. (۲۲) اللَّهُمَّ اجْزِهِ بِمَا بَلَّغَ مِنْ رِسَالاتِكَ، وَ أَدَّى مِنْ آيَاتِكَ، وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ، وَ جَاهَدَ فِي سَبِيلِكَ، أَفْضَلَ مَا جَزَيْتَ أَحَداً مِنْ مَلَائِكَتِكَ الْمُقَرَّبِينَ، وَ أَنْبِيَائِكَ الْمُرْسَلِينَ الْمُصْطَفَيْنَ، وَ السَّلَامُ عَلَيْهِ وَ عَلَى آلِهِ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ.

|<center>دعاى آن حضرت است هنگام ختم قرآن</center>  

(۱) خدایا! تو مرا به پایان رساندن خواندن قرآنت یاری دادی، قرآنی که آن را به صورت نور فرستادی؛ و بر هر کتابی که نازل کردی، گواه و نگهبان قرار دادی؛ و بر هر سخن و کلامی که برخوانده‌ای، برتری دادی.

(۲) و جداکننده‌اش ساختی که به وسیلۀ آن بین حلال و حرامت جدایی انداختی؛ و آیات به هم پیوسته‌ای است که از برکت آن، راه‌های احکامت را آشکار کرده‌ای؛ و کتابی است که هر چیزی را برای بندگانت در آن روشن کرده‌ای، روشنی جامع و رسا؛ و وحی است که بر پیامبرت محمّد (صلی الله علیه و آله) فرود آوردی؛ فرود آوردنی به حق.

(۳) و آن را نوری قرار دادی که در پرتو پیروی از آن، از تاریکی‌های گمراهی و نادانی، به عرصه‌گاه هدایت راه یابیم؛ و درمان برای کسی که با رعایت سکوت به آیاتش گوش فرا دهد، برای آن‌که مفاهیم و معانی‌اش را درک کند و واقعیت‌هایش را با دل‌وجان راست و درست بداند؛ و ترازوی عدلی که زبانه‌اش از حق منحرف نمی‌شود و نور هدایتی که روشنایی برهانش، از برابر بینندگان خاموش نگردد؛ و پرچم نجاتی که هر کس به جانب آیین استوارش قصد کند، گمراه نشود؛ و هر کس به دستگیرۀ حفاظت و حمایتش در آویزد، دست‌های هلاک‌کننده به او نرسد.

(۴) خدایا! هم‌اکنون که ما را به قرائت قرآن یاری دادی و عقده‌های زبانمان را به زیبایی عبارتش آسان کردی، پس ما را از کسانی قرار ده که حقّ این کتاب را چنانکه سزاوار آن است رعایت کنند و تو را با اعتقاد تسلیم در برابر آیات استوارش اطاعت نمایند و به پناهگاه اقرار به متشابهاتش و دلایل روشنش پناه برند.

(۵) خدایا! تو قرآن را بر پیامبرت محمّد (صلی الله علیه و آله)، مجمل و سربسته نازل کردی و دانش شگفتی‌هایش را به طور کامل به او الهام فرمودی و علم آن را به عنوان تفسیر به ما ارث دادی و ما را بر کسانی که از دانش قرآن بی‌خبرند برتری دادی و قدرت آگاهی از حقایقش را به ما عنایت کردی تا ما را بر کسانی که طاقت درک مفاهیم آن و قیام به آیاتش را ندارند، رفعت و سروری بخشی.

(۶) خدایا! چنانکه دل‌های ما را حامل واقعیت‌های آن ساختی و شرافت و فضیلتش را به ما فهماندی، پس بر محمّد خطیب به قرآن و بر آلش خزانه ‌داران قرآن، درود فرست؛ و ما را از کسانی قرار ده که اقرار دارند: قرآن از سوی توست تا شک و شبهه‌ای در مسیر تصدیق آن، متوجّه دل‌های ما نشود؛ و انحرافی، ما را از راه راستش باز ندارد.

(۷) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از کسانی قرار ده که به ریسمان محکم قرآن چنگ می‌زنند و از متشابهات که محل لغزش عقول است، در پناه آیات محکمش مأوی می‌گیرند و در سایۀ پر و بال رحمتش آرامش می‌یابند و به نور صبحگاهش راه می‌یابند و به درخشندگی سپیده‌اش که موجب آشکار شدن حق است اقتدا می‌کنند و از چراغش، چراغ می‌افروزند و از غیر آن هدایت نمی‌جویند.

(۸) خدایا! همان گونه که محمّد را به وسیلۀ قرآن، نشانه‌ای برای هدایت به سوی خود منصوب کردی؛ و به سبب آل او، راه‌های خشنودی خود را آشکار ساختی؛ پس بر محمّد و آلش درود فرست و قرآن را برای ما وسیلۀ رسیدن به بالاترین جایگاه‌های کرامت و نردبانی که به سوی محل سلامت بالا رویم و سببی که به وسیلۀ آن، رهایی در عرصۀ قیامت را پاداش داده شویم و واسطه و شفیعی که از برکت آن در نعمت‌های سرای اقامت وارد گردیم، قرار ده.

(۹) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و به واسطۀ قرآن، سنگینی گناهان را از دوش ما فرود آر؛ و زیبایی اخلاق نیکان را به ما عنایت فرما؛ و ما را پیرو آثار کسانی قرار ده که همۀ ساعات شب و تمام روز را، به وسیلۀ قرآن به بندگی برخاستند تا جایی که ما را به پاک‌کنندگی آن، از هر آلودگی پاک کنی؛ و تابع آثار کسانی قرار دهی که به نور قرآن روشنی جستند؛ و آرزوی بی‌ جا، آن‌ها را از عمل برای آخرت غافل نکرد تا با فریب و نیرنگ‌هایش آنان را به هلاکت اندازد و از به دست آوردن آخرت باز دارد.

(۱۰) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و قرآن را برای ما زمینۀ این منافع قرار ده؛ در تاریکی‌های شب‌ها، مونس؛ و از تحریکات شیطان برای ارتکاب گناه و خطراتِ وسوسه‌ها، نگهبان؛ و برای گام‌های ما از حرکت به سوی گناهان، بازدارنده؛ و برای زبان‌هایمان از فرو رفتن در گفتار باطل - نه به خاطر بیماری - لال کننده؛ و برای انداممان از ارتکاب گناه، مانع شونده؛ و برای طومار و اوراق عبرت که دست غفلت آن را در هم پیچیده، گستراننده؛ تا فهم شگفتی‌هایش و پندهای باز دارنده‌اش را که کوه‌های استوار، با وجود استحکامشان از تحمل آن ناتوان‌اند، به دل‌های ما برسانی.

(۱۱) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و به وسیلۀ قرآن آراستگی ظاهر ما را تداوم بخش و خطرات وسوسه‌ها را از پنجه انداختن به سلامت درونمان باز دار و به سبب قرآن چرک دل‌هایمان و وابستگی گناهانمان را به وجودمان بشوی و امور از هم پاشیدۀ ما را به قرآن سامان بخش و در جایگاه ارائۀ اعمال به پیشگاهت، تشنگی ما را که زاییدۀ گرمای آنجاست، به سبب قرآن فرونشان؛ و در هنگام برانگیختنمان در روز وحشت بزرگ، به وسیلۀ قرآن بر ما جامه امن و امان پوشان.

(۱۲) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و خلأ و شکاف تنگدستی و نداری ما را به وسیلۀ قرآن، جبران فرما؛ و به سبب قرآن، زندگی فراخ و گسترده و فراوانی ارزاق را به سوی ما روان گردان؛ و ما را در سایۀ قرآن، از خصلت‌های ناپسند و پستی‌های اخلاقی دور کن؛ و به وسیلۀ قرآن، از ورطۀ منجلاب کفر و انگیزه‌های نفاق حفظ فرما؛ تا قرآن در روز قیامت راهبر و راهنمای ما به سوی خشنودی‌ات و بهشت‌هایت باشد و در این جهان از خشمت و تجاوز از حدودت بازمان دارد؛ و برای ما در پیشگاهت، در حلال دانستن حلالش و حرام دانستن حرامش، شاهد و گواه باشد.

(۱۳) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و هنگام مرگ، به سبب قرآن، سختی جان دادن، دشواری ناله کردن و به شماره افتادن نفس را، آن هم وقتی که جان‌ها به گلو رسند و گفته شود: چه کسی درمان‌کننده است؟! بر ما آسان فرما. آری؛ آسان فرما، به خصوص هنگامی‌که فرشتۀ مرگ، برای گرفتن جان، از پرده‌های غیب آشکار شود و تیرهای وحشتناک فراق را از کمان اجل به سوی روح پرتاب کند و از زهر کشندۀ مرگ، شربتی مسموم برای جان آماده نماید؛ و کوچ کردن و حرکت ما از دنیا به آخرت نزدیک شود و عمل‌ها و کردارها، گردن بندهایی بر گردن گردد؛ و قبرها تا روز دیدار و ملاقات، آرامگاه باشد.

(۱۴) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ورود ما را در خانۀ کهنگی و پوسیدگی و طول اقامتمان را بین طبقات خاک، بر ما مبارک گردان؛ و قبرها را پس از جدایی از دنیا، بهترین منازلمان قرار ده؛ و تنگی لحد را به رحمتت، برای ما وسعت ده؛ و در برابر حاضران عرصۀ قیامت، به گناهان هلاک‌کننده‌ای که بر گردن ماست، رسوایمان مکن.

(۱۵) و به سبب قرآن، در جایگاه ارائۀ اعمال به تو، بر ذلّت و پستی وضع ما ترحم فرما؛ و هنگام لرزش پل دوزخ، لغزش گام‌های ما را به وقت عبور از آن، به وسیلۀ قرآن، استوار ساز؛ و پیش از برپا شدن قیامت، تاریکی گورهای ما را، به قرآن روشن کن؛ و ما را در سایۀ قرآن، از هر گونه اندوه روز قیامت و سختی ترس‌های روز بلای بزرگ و بی‌مانند، نجات ده.

(۱۶) و روزی که چهرۀ ستم‌پیشگان سیاه می‌شود - روز حسرت و پشیمانی - چهره‌های ما را سپید کن؛ و برای ما در دل‌های مردم مؤمن، محبّت و دوستی قرار ده؛ و زندگی را بر ما، سخت و دشوار مکن.

(۱۷) خدایا! بر محمّد بنده و رسولت درود فرست، در برابر این‌که پیام دینت را به مردم رساند و فرمانت را آشکار کرد و نسبت به بندگانت، خیرخواهی فرمود.

(۱۸) خدایا! پیامبر ما را که درودت بر او و بر آلش باد، روز قیامت از مقرّب‌ترین پیامبران؛ و از نظر شفاعت در پیشگاهت، از نیرومندترین آنان؛ و از جهت منزلت و مقام، از والاترین آنان؛ و از نظر جاه و آبرو، آبرومندترین آنان؛ قرار ده.

(۱۹) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و بنیانش را برتری ده و دلیل و برهانش را بزرگ و با‌عظمت فرما و میزانش را سنگین کن و شفاعتش را بپذیر و وسیله‌اش را نزدیک فرما و رویش را سپید کن و نورش را کامل و درجه‌اش را بلند ساز.

(۲۰) و ما را بر روش او زنده بدار و بر آیینش بمیران و ما را در راهش قرار ده و در راه او، راه بر و از اهل طاعتش قرار ده و در گروه او محشور کن و به حوضش وارد فرما و از جامش سیرابمان کن.

(۲۱) و بر محمّد و آلش درود فرست؛ درودی که به وسیلۀ آن او را به آنچه که از خیر و احسان و کرامتت امید دارد برسانی، همانا تو صاحب رحمت گسترده و احسان گران‌قدری.

(۲۲) خدایا! به خاطر این‌که آیاتت را به مردم رساند و آیاتت را به سوی مردم برد و برای بندگانت خیرخواهی کرد و در راهت به جهاد برخاست؛ پاداشی به او عنایت فرما، برتر از پاداشی که به هر یک از فرشتگان مقرّبت و انبیای مرسل و برگزیده‌ات، عطا کردی؛ درود بر او و بر اهل بیت پاکیزه و پاکش و رحمت و برکات خدا بر آنان باد.| 100}}

* انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.

* پویا، حسن، «فرازمندی قرآن در دعای ختم قرآن امام سجاد(ع)» در نشریه بینات، شماره ۶۸، ۱۳۸۹ش.

* جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.

* دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.

* فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.

* فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.

* فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.

* غایی، احمدرضا، «اسامی و اوصاف قرآن در نیایش ختم قرآن صحیفه سجادیه»، در نشریه سفینه، شماره ۹، ۱۳۸۴ش.

* مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.

* مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.

* ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

*[https://www.erfan.ir/farsi/sahifeh42/10011 متن و صوت دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه]

* [http://ensani.ir/file/download/article/20101121105936-57.pdf توضیح دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه، با نگاهی به کمال علم]

* [http://www.ensani.ir/fa/content/78284/default.aspx اسامی و اوصاف قرآن در نیایش ختم قرآن صحیفه سجادیه]

{{صحیفه سجادیه}}

<onlyinclude>{{درجه‌بندی

  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل

  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد

  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد

  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد

  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل

  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل

  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد